Íslenska þjóðfélagið - 23.12.2021, Blaðsíða 41

Íslenska þjóðfélagið - 23.12.2021, Blaðsíða 41
Guðmundur Oddsson og Andrew Paul Hill 41 .. og hlutverkaálagið (e. role strain) sem má rekja, að hluta, til misræmis milli væntinga viðkomandi til lögreglustarfsins og raunveruleika dreifbýlislögreglumannsins. Misræmið felst m.a. í því að dreif- býlislögreglumenn þurfa oft að leysa verkefni sem snúa ekki beint að því að framfylgja lögunum. Þá langar oft frekar, líkt og flesta lögreglumenn, til þess að sinna hefðbundnari löggæsluverkefnum. Þetta hlutverkaálag getur leitt til gremju (Huey og Ricciardelli, 2015). Það sem er sérstaklega krefjandi við að vera einn á vakt, sögðu viðmælendur, er að fara í erfið útköll, jafnvel hættuleg, þegar langt er í aðstoð. Þetta er einn helsti streituvaldur lögreglustarfsins (Ricciardelli, 2018). Það er sérstaklega við erfið útköll sem þessi að lögreglumenn þurfa að lesa í aðstæður og bregðast við á viðeigandi hátt: „Ég segi alltaf að það er betra að stíga varlega til jarðar en skrefinu of langt. Því ef maður stígur skrefinu of langt, er ekki víst að þú getir tekið skrefið til baka“ (Birgir). Dreifbýlislögreglumenn þurfa að ígrunda vel hvernig á að nálgast erfiðar aðstæður og oftast er skynsamlegast að fara varlega, lægja öldurnar með samræðum og bíða eftir aðstoð. Biðin er hins vegar hvorki auðveld né oft valkostur þegar mikið liggur við. Því þurfa dreifbýlislögreglumenn stundum að bíta á jaxlinn og takast einir á við mótaðila við ótryggar aðstæður. Það er á stundum sem þessum sem viðmælendurnir sögðust helst óttast um öryggi sitt og annarra. Þeir sögðust vissulega oftast fá aðstoð annarra lögreglumanna við alvarlegar aðstæður en oft væri langt í aðstoð. „[S]íðan þegar að vaktinni lýkur, þá fer ég á bakvakt. Þá er maður í rauninni ennþá á vakt, maður er ekkert að slaka á, því maður er alltaf að bíða eftir kallinu“ (Ásmundur). Hér lýsir Ásmundur upp- lifun margra viðmælenda sem finnst þeir í raun aldrei vera á „frívakt“, sem er einnig algengt við- kvæði dreifbýlislögreglumanna erlendis (t.d. Fenwick, 2015). Auk þess að vinna oftast vaktavinnu og mikla yfirvinnu og vera „alltaf“ á bakvakt sögðust margir viðmælendur oft vera með samviskubit yfir því að vera ekki í vinnunni vitandi hversu krefjandi hún er. Vegna þessa koma dreifbýlislög- reglumenn á frívakt oft við á lögreglustöðinni og reyna að vera í kallfæri, s.s. með því að fara ekki langt frá stöðinni í fríum. Þetta fyrirkomulag er hins vegar lýjandi, eins og Pétur lýsir: Þegar ég starfaði [í ónefndu lögregluumdæmi] þá var þetta bara bilun. Þegar við vorum á bakvakt þá var það skýrt þannig að við værum bara á bakvakt, sko en ekki í vinnunni. Þannig að við værum tæknilega séð í fríi, en það var eiginlega aldrei. Í dag þá er þetta að breytast en samt bara í stærri samfélögum. Þeir geta tekið hvíldartímann en kannski ekki þeir sem starfa í minni samfélögum. Menn poppuðu bara og margir fóru illa út úr þessu og margir bara brunnu út . . . Þetta er bara ofurálag . . . (Pétur). Einn streituvaldurinn við að vera „alltaf á vakt“ er óskýr mörk vinnu og einkalífs, þ.e. stöðug eftir- spurn og sýnileiki dreifbýlislögreglumanna (Oliver og Meier, 2004). Viðmælendur töluðu, sem dæmi, um að nærsamfélagið sæi þá fyrst og síðast sem lögreglumenn. Þeir segjast fá símtöl í einka- síma og skilaboð á samfélagsmiðlum um vinnutengd málefni þegar þeir eru ekki í vinnu eða jafnvel í sumarfríi. Þá kemur fólk reglulega að máli við þá um lögreglumál í kjörbúðinni og sundlauginni og kemur jafnvel heim til þeirra. Sumir viðmælendur gerðu breytingar á lífsstíl sínum til að minnka áreitið. Og ég var bara lögreglumaður allan sólarhringinn, maður datt mjög fljótt í þann gírinn að maður var bara lögreglumaður alltaf. Og ef að þú fórst í veislu eða bara eitthvað, þá kom bara fólk til manns og fór beint að ræða hluti við þig bara eins og þú værir í búningi. Þetta krafðist ákveðinna hluta af manni – maður auðvitað þurfti alltaf að vera ákveðin fyrirmynd. Og ég fann mjög mikinn mun á þessu þegar ég [vann] í Reykjavík, að bara um leið og þú stimplaðir þig út að þá varstu bara almennur borgari (Orri). Orri lýsir hvernig dreifbýlislögreglumenn eru ávallt undir smásjá nærsamfélagsins og þurfa að vera
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Íslenska þjóðfélagið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslenska þjóðfélagið
https://timarit.is/publication/1165

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.