Íslenska þjóðfélagið - 23.12.2021, Qupperneq 84

Fatlað fólk í hamförum
84 ..
fatlaðs fólks í áætlunum og hvernig leiðbeiningar gagnast þeim ekki, þar sem gert er ráð fyrir allir
séu ófatlaðir. Skortur á samráði við fatlað fólk og ableískar viðbragðsáætlanir er sterk tilhneiging á
alheimsvísu. Þar sem skýrt er kveðið á um samráð við fatlað fólk í íslenskum lögum kemur það á
óvart að hvergi er minnst á séraðstæður fatlaðs fólks í leiðbeiningum almannavarna. Þegar yfirvöld
hafa brugðist við með útgáfu viðmiða fyrir fatlað fólk og aðstoðarfólk þeirra virðist ekki hafa verið
leitað sérstaklega eftir ráðgjöf frá fötluðu fólki eða samtökum þeirra. Miklu frekar hafa samtökin
sjálf haft frumkvæði að samstarfi við þessar stofnanir sem þó eru skuldbundnar samkvæmt lögum
til að eiga virkt samráð við fatlað fólk. Fjarvera fatlaðs fólks í áætlunum og leiðbeiningum almanna-
varna sýnir að ekki er gert ráð fyrir fötluðu fólki við hættu- og neyðarstig og endurspeglar það
ableísk viðmið samfélagsins. Til þess að hamfarir séu ekki margfalt hættulegri fötluðu fólki en raun
ber vitni verður að uppræta þau ableísku viðhorf og viðmið sem hingað til hafa einkennt vinnubrögð
og neyðaráætlanir yfirvalda.
Heimildaskrá
Alexander, D. (2011). Disability and disaster. Í B. Wisner, J. C. Gaillard, og I. Kelman (ritstjórar), The Routledge handbook
of hazards and disaster risk reduction (bls. 384-394). London. Routledge Handbooks.
Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra. (2020, maí). Viðbragðsáætlun heimsfaraldur útgáfa 3.1. https://www.almannavar-
nir.is/utgefid-efni/
Almannavarnir. (2016). Um Almannavarnir. https://www.almannavarnir.is/almannavarnir/
Almannavarnir. (e.d.-a). Orðasafn. https://www.almannavarnir.is/almannavarnir/hugtok/
Almannavarnir. (e.d.-b). Almannavá og áhætta. https://www.almannavarnir.is/natturuva/
Almannavarnir. (e.d.-c). Útgefið efni. https://www.almannavarnir.is/utgefidefni/
Almannavarnir. (e.d.-d). Viðbrögð við jarðskjálfta. https://www.almannavarnir.is/natturuva/jardskjalftar/vidbrogd-vid-jard-
skjalfta/
Alþjóðabankinn og Sameinuðu þjóðirnar. (2010). Natural hazards, unnatural disasters: The economics of effective pre-
vention. Alþjóðabankinn.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin og Alþjóðabankinn. (2011). World report on disability 2011. World Health Organization.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin. (2020). Disability considerations during the COVID-19 outbreak. https://www.who.int/
publications-detail/disability-considerations-during-the-covid-19-outbreak
Alþjóðasamband félaga Rauða krossins og Rauða hálfmánans. International (2007). World disaster report. Focus on dis-
crimination. https://www.ifrc.org/Global/Publications/disasters/WDR/WDR2007-English.pdf
Annamma, S. A., Connor, D. og Ferri, B. (2013). Dis/ability critical race studies (DisCrit): Theorizing at the intersections
of race and dis/ability. Race Ethnicity and Education, 16(1), 1–31, doi:10.1080/13613324.2012.730511
Armitage, R. og Nellums, L. B. (2020). The COVID-19 response must be disability inclusive. The Lancet Public Health,
5(5), e257. https://doi.org/10.1016/S2468-2667(20)30076-1
Bára Huld Beck. (2021, 23.janúar). Baráttunni ekki lokið á meðan fólk gleymist og situr eftir. Kjarninn. https://kjarninn.
is/frettir/2021-01-23-barattunni-ekki-lokid-medan-folk-gleymist-og-situr-eftir/
Ben-Moshe, L. og Magaña, S. (2014). An Introduction to race, gender, and disability: Intersectionality, disability studies,
and families of color. Women, Gender, and Families of Color, 2(2), 105-114, doi:10.5406/womgenfamcol.2.2.0105
Brown, W. (2006). American nightmare: Neoliberalism, neoconservatism, and de-democratization. Political Theory,
34(6), 690–714. https://doi.org/10.1177/0090591706293016
Byggingarreglugerð nr.112/2012
Campbell, F. (2009). Contours of ableism: The production of disability and abledness. UK. Palgrave Macmillan.
Center for International Rehabilitation. (2005). International disablity rights monitor: Disability and early tsunami relief
efforts in India, Indonesia and Thailand. http://idrmnet.org/images/TsunamiReport.pdf
Centre for Excellence in Universal Design. (e.d.). The 7 principles. http://universaldesign.ie/What-is-Universal-Design/
The-7-Principles/#p4
Centre for Research on the Epidemiology of Disasters. (e.d.). The international disaster database. https://www.emdat.be/
Coulson, J. (2018, 23. janúar). Education and exclusion for special needs students in Indonesia.https://www.i cwa.org/
special-needs-education-indonesia-extraordinary-schools-ordinary-people/
Crenshaw, K. (1991). Mapping the margins: Intersectionality, identity politics, and violence against women of color. Stan-
ford Law Review, 43(5), 1241–1299.
Embla Guðrúnar Ágústsdóttir og Freyja Haraldsdóttir. (2014). Hvað er ableismi? http://tabu.is/hvad-er-ableismi/
Embla Guðrúnar Ágústsdóttir, Ásta Jóhannsdóttir og Freyja Haraldsdóttir. (2020). Öráreitni og ableismi: Félagsleg staða
ungs fatlaðs fólks í almennu rými. Íslenska þjóðfélagið, 11(2), 3–18.
Enarson, E. og Fordham, M. (2001). Lines that divide, ties that bind: Race, class, and gender in women’s flood recovery
in the US and UK. Australian Journal of Emergency Management,15(4), 43-52.
Erevelles, N. (2014). Thinking with disability studies. Disability Studies Quarterly, 34(2), doi:10.18061/dsq.v34i2.4248