Heilbrigt líf - 01.12.1950, Side 44

kallaðir nema í brýnustu nauðsyn. I öðru lagi fer alltaf
talsverður tími í að ná blóðinu, það þarf að komast í
samband við mennina, annaðhvort heima eða á vinnu-
stað, og enda þótt þeir komi eins fljótt og mögulegt er,
fer alltaf nokkur tími í að komast á spítalann og taka
blóðið. Á þennan hátt getur oft tapast dýrmætur tími, sem
getur, ef verulega illa stendur á, riðið á lífi sjúklingsins.
BlóSbankar.
Eina fyrirkomulagið, sem leysir þennan vanda á við-
unandi hátt, er blóðbanki. Hann gerir það á þann hátt
að hafa ávallt nægilegar birgðir af öllum blóðflokkum
tilbúið til notkunar fyrirvaralaust. Hin geysilega fjölgun
og útbreiðsla blóðbankanna á síðustu árum er í sjálfu
sér nægileg sönnun fyrir nauðsyn þeirra. Fyrsti blóð-
bankinn í Bandaríkjunum var stofnaður við Cook County
Hospital í Chicago árið 1938, en athugun, sem gerð var
1950, leiddi í ljós, að þá voru alls 1648 blóðbankar í
Bandaríkjunum í 951 borg. Af þessum fjölda voru 1571
spítalablóðbanki, 46, sem unnu án beins sambands við
ákveðna spítala, og 31, sem Rauði krossinn rak.
Lengi vel voru blóðgjafir framkvæmdar með því að dæla
blóðinu beint úr þeim, sem gaf, í þann, sem fékk það,
svonefnd bein blóðgjöf. Það, sem kalla mætti óbeina blóð-
gjöf, er í því fólgið að taka blóðið í flösku eða annað þar
til gert ílát og gefa sjúklingunum það síðar, en til þess
að þetta sé mögulegt, þarf að blanda blóðið efni, sem
hindrar storknun þess. Efni það, sem nú er notað (natri-
um citrat), var fyrst notað af Agote í Buenos Aires og
Levinsohn í Bandaríkjunum árið 1915, en þar með opn-
aðist leiðin til frekari geymslu á blóðinu.
Blandað þessu efni einu saman sýndi það sig þó, að
blóðið var ekki hæft til neinnar verulegrar geymslu, en
þurfti að gefast strax eða mjög fljótlega eftir tökuna,
138
Heilbrigt líf