Heilbrigt líf - 01.12.1950, Blaðsíða 52

einkum á rúmbotninn að vera fastur og stinnur, svo að
hann láti ekki um of undan þunga sjúklingsins.
Strax og sótthiti fellur og lamanir koma í ljós, venju-
lega í lok fyrstu viku sjúkdómsins, verður að búa um
hina lömuðu vöðva eins vel og unnt er, svo sem áður er
getið.
Sérfróðir læknar telja þetta mjög þýðingarmikið fyrir
endurnýjunarmátt hins sjúka vöðva eða vöðvasvæðis, svo
að lamaðir vöðvar geti aftur náð eðlilegum kraí'ti og
spennu. En á hinn bóginn ber að forðast eins og unnt er,
að veiklaður (paretiskur) eða lamaður vöðvi togni um of.
Slíkt getur orðið til þess, að smárifur komi í vöðvann,
og þó að þær grói síðar meir með örvef, seinkar það bata.
Einnig verður að hafa í huga, að herpingur (contractura)
getur myndazt í vöðva og gera nauðsynlegar ráðstafanir
gegn því.
Næst verður reynt að gera grein fyrir, hvernig heppi-
legast er talið að búa um ýmsa hluta líkamans, ef þeir
hafa lamazt. Séu t. d. einkenni um lamanir á axlar- eða
upphandleggsvöðvum, er ráðlegast að búa um handlegg
og öxl þannig, að sem minnst togni á þeim vöðvum, sem
lykja um öxl, herðablað og handlegg. Talið er bezt, að
upphandleggur sé lagður í 70 gráðu útfærslu (abductio)
í axlarlið, um 20 gráðu beygju fram á við og hvíli mitt
á milli inn- og útsnúnings.
Ef upphandleggur er færður of mikið út á við, færist
herðablaðshornið út og upp. Sé einhver af axlarvöðv-
unum lamaður að nokkru leyti, tognar um of á honum
og þar með er hætt við, að sá vöðvi skemmist, ennfremur
getur hæglega myndazt herpingur í efri hluta sjalvöðvans
í slíkri stöðu. En sé neðri hluti sjalvöðvans lamaður,
tognar of mikið á þeim hluta vöðvans, svo að hann bilar,
en við það minnkar snúningshæfni herðablaðs.
Ef vissir vöðvar, sem hreyfa upphandlegg, svo sem sjal-
146 Heilbrigt líf