Úrval - 01.06.1949, Side 99

PRÁ ÞÝZKALANDI
97
málin, og konurnar og hvers-
dagsstörfin.
Nokkur atriði vöktu athygli
mína: Á sama hátt og fimm
ára bann við fundafrelsi hér
í Noregi hafði að nokkru leyti
lamað hæfileika manna til að
tjá sig opinberlega á málfund-
um, mátti hér merkja skort á
lipurð og lífi í umræðunum.
Flestir ræðumanna höfðu undir-
búið sig fyrirfram, og marga
þeirra skorti sýnilega leikni í
málflutningi, en þó voru nokkr-
ar glæsilegar undantekningar.
Hjá okkur ríkti bannið í 5 ár,
en í Þýzkalandi ríkti það í 12
ár. Það hefur óumflýjanlega
magnað andstæðurnar milli kyn-
slóðanna. Þeir sem áttu þroska-
ái’ sín eftir 1933 hafa ekki feng-
ið tækifæri til að vekja athygli
á sér. Þess vegna bar mest á
nöfnum, sem kunn voru fyrir
1933, á ræðumannalistanum.
En í umræðunum, einkum síð-
asta daginn, komu allmargar
ungar konur fram, sem lögðu
margt gott til málanna, og ég
hvarf heim með þá öruggu vissu,
að einnig ungar þýzkar konur
séu reiðubúnar að taka sinn
hluta af byrðinni.
Af hinum mörgu athyglis-
verðu ræðum get ég aðeins drep-
ið á fáeinar, sem varpa Ijósi
á afstöðu fólksins eins og hún
er nú. Ein af ræðukonunum sneri
sér að okkur útlendingunum —
við vorum 20 — og sagði: ,,Við
erum þakklátar fyrir að þið
skylduð koma, því að við
þörfnumst hjálpar ykkar. Við
biðjum ekki um matarböggla,
heldur kynni, tengsl, andlegan og
siðferðilegan stuðning." Orðin
eru í sjálfu sér merkileg, en á-
hrifameiri voru hinar áköfu und-
irtektir, sem þau fengu frá hin-
um fimm hundruð konum, sem
mánuðum saman höfðu orðið
að láta sér nægja 1100 til 1500
hitaeiningar á dag. Sjálf varð
ég heldur aldrei fyrir því, að
nokkur færi þess á leit við mig,
leynt eða Ijóst, að ég sæi honum
, fyrir matarbögglum.
Eitt af því sem upptekur
mjög hugi manna í Þýzkalandi
er sök Þjóðverja á því, sem skeði
eftir að Hitler komst til
valda. Einn ræðumanna minnt-
ist á þetta og sagði: ,,Við tölum
oft um sök okkar á þeim þján-
ingum, sem aðrar þjóðir hafa
orðið að þola. En hvernig eig-
um við nokkurntíma að geta
fyrirgefið okkur sjálfurn eða
vænzt fyrirgefningar hinna
þýzku Gyðinga á því, sem við