Úrval - 01.04.1952, Qupperneq 31

HVER ER SANNLEIKURINN UM SYNDAFLÖÐIÐ ?
29
urinn Woolley undir jarðlögun-
um, sem geymdu menjar frá
hinni merkilegu menningu súm-
era, þykkt leirlag, gersneytt
fornleifum, en undir því kom
hann niður á lög, sem geymdu
menjar um mjög frumstæða
menningu. Woolley dró rétti-
lega þá ályktun af þessu, að
hin frumstæða menning hefði
liðið undir lok vegna mikilla
flóða, en menning súmera hafi
ekki orðið til fyrr en eftir þessi
flóð. Woolley vill rekja hingað
uppruna beggja goðsagnanna,
bæði í Gílgameskviðu og biblí-
unni, en þetta flóð hefur sjálf-
sagt ekki verið eina stórflóðið
í sögu babýloníumanna.
Ef við gerum ráð fyrir að
frásögn biblíunnar sé upprunn-
in frá babýloníumönnum þá
verða ártöl hennar einnig skilj-
anleg. Nói var 600 ára þegar
flóðið skall á; það er helming-
urinn af babýlonsku stórþús-
undi sem var 1200, því að babý-
loníumenn reiknuðu með tylft-
ar- en ekki með tugakerfi eins
og við. Nói stendur mitt í ár-
þúsundinu og táknar endalok
sköpunartímabilsins og upphaf
næsta tímabils; hann er Adam
þess tímabils. Hann er fyrsti
akuryrkjumaðurinn og loks er
hann frumkonungurinn, því að
hann gerir fyrstur manna vín,
þennan dýrmæta drykk sem alla
tíð hefur verið nátengdur valds-
tigninni. Á bak við þessa drætti
má greina babýlonska heims-
skoðun. Svipaðar hugmyndir má
finna í indverskri flóðsögn; þar
er það löggjafi að nafni Manu
sem bjargast á báti og verður
forfaðir og frumkonungur nýs
mannkyns.
En við megum þó ekki láta
okkur sjást yfir hinn geysimikla
mun í anda og tilgangi sem er
á goðsögn babýloníumanna og
gyðinga um flóðið. Babýlonska
goðsögnin fjallar um marga
guði, hefnigjarna, undirförula
og heimska, ágenga og hrædda,
í stuttu máli: einkar mannlega
guði; og söguhetjan bjargast
vegna þess að undirferli og
brögðum er beitt í goðheimi. 1
frásögn biblíunnar er ekki
neinn vottur af marggyðistrú;
þar ríkir hinn eini almáttugi
Jahve, sem refsar mönnunum
fyrir ofbeldi og ranglæti. Jahve
útveliu- söguhetjuna vegna þess
hve réttlát og vönduð hún er;
við hinn útvalda og niðja hans,
forfeður hins nýja mannkyns,
gerir Jahve síðan sáttmála og
tekur jafnvel dýrin undir vernd
sína. Hin gamla goðsögn er orð-
in hyrningarsteinn í stórbrot-
inni, trúarlegri söguskoðun, sem
nær til yztu marka sögunnar.
CX) -fe oo
Platónsk ást: tímabilið milli fyrstu kynna og fyrsta koss-
ins. — Allt.