Bókasafnið - 01.02.1999, Síða 48

lega pláss fyrir fleiri bækur. Lagt var til að keypt yrði lóð og
byggingar austan safnsins en undir það var ekki tekið. Það
var þá sem Panizzi kom með þá snjöilu hugmynd að byggja
skyldi hringlaga lestrarsal með 500 lessætum og bóka-
geymsiur fyrir milljón bindi í hverju horni inni í fernings-
laga garðinum í miðju safninu. Hugmyndin varð að veru-
leika. Þann 2. maí 1857 var byggingin vígð. Þetta var há-
punkturinn á ferli Panizzis. Hann hafði árið 1856 tekið við
embætti yfirmanns safnsins sem hann gegndi til 1866.
Það er ekki einungis að Panizzi eigi hinn glæsilegasta
starfsferil sem bókavörður heldur munu fáir opinberir emb-
ættismenn hvar sem er í heiminum komast með tærnar þar
sem hann hafði hælana. Það er okkur sem nú fáumst við
bókavörslu mikill heiður að hafa haft slíkan mann í starfs-
stéttinni.
Lokaorð
Þeir sem halda að hefðbundin bókasöfn og bókaverðir eigi
ekki nokkra framtíð vita fæstir hversu glæsilega fortxð bóka-
safnsfræðin á. Þeir vita ekki heldur að bókasafnsfræðin hefur
leyst alls kyns vandamál sem upp hafa komið á liðnum öld-
um og árþúsundum, jafnvel þegar menn rituðu á leirtöflur,
löngu áður en codex-bókin leit dagsins ljós. A fyrstu öld
bókaprentunar þegar útgáfustarfsemin var jafnstjórnlaus og
nú er á fyrsta áratug vefútgáfu - þegar hver sem er getur gef-
ið út á Netinu hvað sem er og nefnt það hverju nafni sem er
- var lagður sá grunnur að bókfræði nútímans sem hvarvetna
er byggt á, líka þegar verið er að reyna að ná bókfræðilegum
tökum á vefskjölum með metadata-stöðlum og öðrum að-
ferðum. Og uppbygging safnkosts í stóru miðsafni er jafn-
mikilvæg nú á dögum eins og fyrir 150 árum. Hinn mikli
rafræni upplýsingaforði nútímans, góður eða slæmur, er
dreifður um allar jarðir, og söfnunar-, skráningar- og varð-
veisluhlutverkinu ekki sinnt formlega af neinum aðila. Mikil
hætta er á að stór hluti þessara upplýsinga hverfi algerlega
eða verði óaðgengilegar innan fárra ára ef ekki er brugðist við
hið fyrsta.
Bókasafnsfræði á ekki einungis glæsilega fortíð, hún á sér
mikla framtíð fyrir höndum.
Grein þessi er byggð á fyrirlestri sem ég hélt fyrir bókasafnsfræðinema á 1.
ári við Lundarháskóla 12. febrúar 1998.
English Summary
Librarianship of the Past and the Present
In this article the author looks to former times to discover the foundation of
modern librarianship. Although we still have far to go in the field of in-
formation technology, the author contends that without the bibliographical
groundwork done by previous centuries’ librarians, electronic information
retrieval would not be as advanced as it is today. To support his contention
the author describes the ancient library at Ebla in Syria, gives an account of
the bibliographical work of Konrad Gesner and ends by recounting aspects
of former librarian of the British Library, Antonio Panizzi’s work.
The article begins by describing the library at Ebla. This library is the
oldest known library in the world. It is interesting not only because of the
large amount of cuneiform tablets which were found there but also because
it gives us a good idea of what library services were like 4.500 years ago.
The tablets were classified and shelved accordingly; the library was also a
centre for scientific research. The Swiss naturalist, Konrad Gesner, has been
called the first modern bibliographer. His bibliography, Bibliotheca univer-
salis, is renowned throughout the library world. His solutions to various
bibliographic problems are still considered useful in many ways. Antonio
Panizzi reorganised the British Library turning it into the great library it is
today.
Librarianship has a glorious past and can certainly look forward to a
glorious future.
ÁA
HANDBOKBAND
Ársæll Þ. Árnason
bókbindari
Hjarðarhaga 24, 107 Reykjavík
Sími og faxnúmer: 551-2691
46
Bókasafnið 23. Arg. 1999