Bókasafnið - 01.02.1999, Qupperneq 73

• taka mið af alþjóðlegum stöðlum og stöðluðum erlendum
skráningarsniðum (einkum bandaríska og kanadíska
MARC21 sniðinu, með von um að breska sniðið verði í
samræmi við það).
Stofnun nefndarinnar átti sér töluverðan aðdraganda. Um
það bil ári fyrir stofnfundinn hafði verið leitað til fjölmargra
hagsmunaaðila varðandi þátttöku í verkefninu. Vegna þess
hve seint gekk að fá afgreiðslu Rannsóknaráðs á umsókn um
styrk til verkefnisins dróst að koma því af stað. Stofnfundinn
sátu fulltrúar frá Ríkisútvarpinu, Landsbókasafni fslands -
Háskólabókasafni, Sjómælingum Islands, Þjóðskjalasafni ís-
lands, Þjóðminjasafni íslands, Skjalasafni Landsbankans,
Náttúrufræðistofnun íslands, Landmælingum fslands og
Fagráði í upplýsingatækni en það heyrir undir Staðlaráð ís-
lands. Á stofnfundinum var Stefanía Júlíusdóttir einróma
kjörin formaður nefndarinnar. I framhaldi af því útnefndi
stjórn FUT hana formann.
Tækninefnd FUT um samræmda skráningu heimilda
starfar í fimm vinnuhópum: vinnuhóp um skráningu prent-
aðra heimilda, vinnuhóp um skráningu mynd- og hljóðrita,
kvikmynda, handrita, skjala, tölvugagna og þjóðhátta,
vinnuhóp um skráningu muna og minja, vinnuhóp um
skráningu myndverka og vinnuhóp um skráningu tölvu-
gagna. Ritstjórn skipa: Stefanía Júlíusdóttir, Hildur G. Ey-
þórsdóttir og Sigbergur Friðriksson. Áður en starfið hófst
ákvað formaður að sami einstaklingur yrði ritari allra
hópanna til þess að tryggja samræmi og samfellu í starfi
hópanna. Ritari allra hópanna er Hildur G. Eyþórsdóttir.
Sigbergur Friðriksson hefur unnið drög að staðlinum um
samræmda skráningu heimilda í samræmi við fundargerðir
vinnuhópa, alþjóðlega staðla og staðalígildi sem mið er tekið
af. Það eru ISBD staðlarnir, Ensk-amerísku skráningarregi-
urnar, ISO 2709, marksnið og lýsigagnasnið.
Staða staðlastarfsins
Drög að hlutum staðals fyrir svið hvers vinnuhóps hafa verið
gerð í samræmi við niðurstöður þeirra og viðmiðunarrit. Rit-
stjórn hefur farið yfir drögin og þau hafa verið send út til
nefndarmanna til umsagnar. Þær umsagnir sem borist hafa
bera það með sér að aðilar eru nokkurn veginn sammála um
það sem kalla má almenn efnisatriði staðalsins. Næsta skref
er að vinna að aðlögun almennra atriða að sérþörfum hvers
hóps og að semja orðaskýringar. Það er forsenda þess að það
starf sem unnið hefur verið komi að gagni. Þegar því lýkur
er mikil vinna eftir við að koma drögunum í endanlegt form
forstaðals. Forstaðallinn verður sendur mun fleiri aðilum til
umsagnar áður en til útgáfu hans kemur.
Þörf er á því að gera staðal fyrir fleiri gerðir heimilda, svo
sem raunsýni en það eru raunveruleg sýnishorn úr náttúr-
unni, til dæmis þurrkaðar jurtir, bergtegundir, ieiðangurs-
gögn, fleiri tegundir korta og margvíslegar aðrar heimildir.
Það er skemmtilegt að geta sagt frá því að þeir sem af staðla-
starfi þessu hafa frétt eftir að það fór af stað og taka ekki þátt
í því hafa sýnt því töluverðan áhuga. Því má ætla að staðall-
inn verði mikið notaður við hvers konar skráningu heimilda.
Það mun létta störf í litlum söfnum þar sem eru margir
miðlar, það mun einnig auðvelda fólki að skipta um starf og
notendum að ieita.
N eðanmáls greinar
1 Krechmer, Ken. (1996), bls. 106.
2 Ibid. bls. 104.
3 Höfundalög, nr. 73/1972. Sérpr. nr. 112.
4 Hanson, Eugene R. og Daily, Jay E. 1970, bls. 280.
5 Anderson, Dorothy. 1974, bls. 16-17.
6 Sarasan, Lenore. 1981, bls. 49.
7 Ibid. bls. 40.
8 Norris, Dorothy May. 1939, bls. 195-196.
9 Thompson, James. 1977, bls. 20-21.
10 íslenska alfræðiorðabókin, 3.b. 1992, bls. 189
11 Gates, Jean Key. 1968, bls. 15.
12 Thompson, James. 1977, bls. 18.
13 Mehling, Marianne (ed.). 1989, bls. 447.
14 Gates, Jean Key. 1968, bls. 15-16.
15 Johnson, Elmer D. 1970, bls. 7.
16 Gates, Jean Key. 1968, bls. 24.
17 Johnson, Elmer D. 1970, bls. 7.
18 Thompson, James. 1977, bls. 22.
19 Ibid, bls. 66-67.
20 Hanson, Eugene R. og Daily, Jay E. 1970, bls. 249.
21 Johnson, Elmer D. 1970, bls. 135.
22 Thompson, James. 1977, bls. 23-24.
23 Johnson, Elmer D. 1970, bls. 163.
24 Norris, Dorothy May. 1939, bls. 136-138.
25 Hanson, Eugene R. og Daily, Jay E. 1970, bls. 255.
26 Norris, Dorothy May. 1939, bls. 142-152.
27 Ibid, bls. 136-138.
28 Lubetzky, Seymour. 1953, bls. 249-267.
29 Skráningarreglur bókasafna. 1970, bls. 3.
30 Hanson, Eugene R. og Daily, Jay E. 1970, bls. 245.
31 Ibid, bls. 249
32 Ibid, bls. 294.
33 Quigg, Patrick. 1971, bls. 16.
34 Stefanía Júlíusdóttir. 1986, bls. 12-18.
Heimildir
Anderson, Dorothy. Universal bibliographic control: a long term policy, a plan for
action. Munchen: Verlag Dokumentation, 1974.
Anglo-Atnerican cataloguing rules. Prepared under the direction of the Joint
Steering Comittee for Revision of AACR, a committee of the American
Library Association, the Australian Committee on Cataloguing, the
British Library, the Canadian Committee on Cataloguing, the Library
Association, the Library of Congress. Edited by Michael Gorman and
Paul W. Winkler. 2nd ed., 1988 revision. Ottawa: Canadian Library
Association, American Library Association, 1988.
Creating a user-friendly information society. 1997. Handrit samið á vegum
European Commission. Fjallar um Fimmtu rammaáætlunina.
The Dublin Core. A simple content description model for electronic resources.
(http://purl.org/dc)
Fundargerðir af fundum Tækninefndar FUT um samræmda skráningu
heimilda og fundum vinnuhópa nefndarinnar.
Gates, Jean Key. Introduction to librarianship. New York: McGraw-Hill, c
1968.
Hanson, Eugene R. og Daily, Jay E. „Catalogs and cataloging." í: Encyclo-
pedia of library and information science. Vol. 4. New York: Marcel Dekker,
1970, bls. 242-305.
Höfundalög, nr. 73/1972. Sérpr. nr. 112.
IFLA (Alþjóðasamband bókasafna). ISBD(M). Alþjóðlegur staðall um bókfrœði-
lega lýsingu prentaðra bóka. IFLA, Alþjóðasamband bókasafna. Skráning-
Bókasafnið 23. árg. 1999
71