Læknaneminn - 01.09.1966, Blaðsíða 19

LÆKNANEMINN
19
þeirra um lækningarmátt. Meðal lækna finnast líka mismunandi full-
komnar, skurðglaðar „prototypur" fólki þessu til huggunar í trú sinni.
Því miður hafa læknar ekki átt því láni að fagna að fá heilbrigöa
gagnrýni og aðhald frá almenningi í starfi sínu. Gagnrýnin snýst
venjulega í glórulaust kjaftæði og gróusagnir, og gusa þeir þá hæst,
sem grynnst vaða. Fávísin, móðir hleypidómanna, sem hér um veldur,
er afsprengi lélegrar og óhagnýtrar kennslu í þessum efnum í skólum
landsins. Þar er troðið í börn og unglinga ýmsum f jarlægum sannind-
um, t.d. að heilabrú sé hluti af miðtaugakerfi og að í maganum finmst
efnahvati að nafni pepsin. Þetta fer ekki einungis fyrir ofan garð og
neðan hjá flestum, heldur fælir nemendur fr áþvi að kynna sér þaO, sem
ekki er kennt en ætti að kennast: Algengir sjúkdómar og slys og með-
ferð þeirra. Læknar eiga líka sök á fáfræðinni. Þeim gleymist oft að
lækna sálina, þann hluta líkamans, sem alltaf tekur þátt í veikindum.
Sálina má lækna m. a. með því að uppfræða sjúklinginn um sjúkdóm-
inn og fá hann þannig til samstarfs, og er það stundum mikilsverðasta
atriði lækningarinnar.
Ekki eru allir sjúklingar fúsir til samstarfs. Sumir líta á lækn-
ingastofuna eins og verzlun, þar sem þeir geta fengið það, sem þeir
biðja um. Þeir gleyma alveg eigin hlutverki í lækningunni. Það kemur
fyrir, að sjúklingur, sem étið hefur hestburð af lyfjum, hefur ekki
hugmynd um hvað hann át eða til hvers, sjúklingur, sem skorinn hefur
verið, ekki hugmynd um hvað eftir er af honum. Afstöðu af þessu tagi
má læknir ekki ala á hjá sjúkhngum.
Afskiptaleysi lækna hefur verið furðumikið um annað en það,
sem lýtur að beinum samskiptum við sjúklinga. Þeir hafa sáralítið
sinnt skipulagsmálum læknisþjónustunnar, byggingarmálum, bættum
kosti lækningatækja, fjölgun á aðstoðarfólki við læknisstörf o. s. frv.
Hefur þetta verið mest áberandi í læknishéruðunum úti um land, enda
er læknisþjónusta þar víða komin niður fyrir frumstæðustu kröfur.
Verður ekki annað séð, en að vandræðaástand það, sem undanfarin ár
hefur ríkt þar, sé bein afleiðing þess, að ekkert hefur verið gert á
undanförnum 20 til 30 árum fyrir læknisþjónustuna, nema skylda
læknakandidata til starfa þar í æ lengri tíma. Heilbrigðisyfirvöldin
bera hér mikla sök, en ekki síður héraðslæknar, sem þótzt hafa verið
svo önnum kafnir við störf sín, að þeir hefðu ekki tíma til þess að
athuga, hvað þeir væru að gera. En þeir læknar, sem láta sér það lvndr
að starfa við lélegustu skilyrði 20 árum á eftir tímanum, vita harla
lítið hvað þeir eru að gera.
Það er varla til annasamt embætti úti um land, sem ekki hefur í
þjónustu sinni einn til tvo hjálparmenn á skrifstofu. En héraðslæknar
starfa ennþá víða í óhæfum húsakynnum án nokkurrar aðstoðar við
störf sín. Af þeim er krafizt skýrslugerðar, en þeir hafa hvorki tæki
til þess né tíma að gera henni góð skil. Auglióst er. að skvv,s1’',v«v.ð’n p~
lítils virði, ef sjúkraspjaldskrá lækna er í ólestri og aðstaða til sæmi-
lega nákvæmrar sjúkdómsgreiningar ekki fyrir hendi.