Læknaneminn - 01.09.1966, Blaðsíða 56

56
LÆKNANEMINN
okkur lækna að gera okkur grein fyrir
lækningamsetti alcohols á æðakerfið,
en láta ekki steinblinda templara og
blindfulla róna vera einráða um al-
menningsálitið á þessu dýrmæta efni.
Fysiskar lækningar eru svo samflétt-
aðar öðrum lækningum, að í dagl. starfi
verður varla eftir því tekið, hvar fysi-
urgiaendar og hvarmedicina ogkirurgia
byrja. Fyrsta ráðið, sem við grípum til í
fjölmörgum tilfellum eru bakstrar. Þann,
sem ætlar að líða yfir, leggjum við nið-
ur og lyftum fótum hans. Veikan lim
immobiliserum við, en mobiliserum
stirðan. Nefna má Schultzes sveiflur við
dáfæðingu og löðrunginn við status
hystericus. Þannig mætti telja lengi upp
ráð, sem læknar grípa til í störfum
sínum, án þess að hugsa út í, að þeir séu
að framkvæma fysiurgi. Bn ég ætla að-
eins að taka eitt dæmi enn. Hugsum
okkur að við séum stödd þar, sem dreg-
inn er á land maður, sem legið hefur um
hríð í vatni. Hvað á nú til bragðs að
taka? Pétur lyflæknir sezt á þúfu og
fer að skrifa lyfseðil á latínu. Páll
skurðlæknir fer að brýna kutann sinn
og þvo sér um hendurnar. En Jón Jóns-
son fer eitthvað að bjástra við mann-
inn. Okkur, sem eru ófróðir um fysiskar
lækningar, dettur helzt í hug af tilburð-
um Jóns, að hann sé að særa önd hins
drukknaða til baka í líkamann. En Jón
er ekki að fremja andasæringar. Það er
svo ástatt með þennan mann að frum-
urnar í líkama hans eru óstarfhæfar í
bili, vegna súrefnisskorts, en ekki dauð-
ar. Nú er Jón að hjálpa frumunum til að
ná í þetta súrefni, sem þeim er svo
lífsnauðsynlegt. Við skulum nú hugsa
okkur, að maðurinn hafi ekki verið
meira drukknaður en svo, að Jón geti
lifgað hann. Þá hefir Jóni tekizt með
nokkrum viðeigandi handtökum eða and-
gjöfum að gera það, sem Pétur hefði
aldrei getað, þótt hann hefði hellt heilli
lyfjabúð ofan í manninn og utan á, og
Páli heldur ekki þótt hann hefði flatt
hann eins og þorsk. Ég held, að þetta
sé gott dæmi um veikindaástand, þar
sem engin önnur lækning en fysiurgia
kemur til greina. Þetta veröur að duga,
en það væri áreiðanlega hægt að telja
upp svo tugum skipti lasleika, sem
eins er ástatt með. Til skamms tíma
hefur verið stellað við þessa sjúkdóma
með mixturum til einskis gagns, eða með
skurðum til minna en einskis gagns.
Nú skildi maður ætla, að móðir medi-
cina (læknisfræðin) hefði glaðzt yfir
nýjum liðsauka í baráttunni við sjúk-
dómana. En síðan farið var að safna
fysiskum lækningaaðferðum í kerfi, og
farið að framkvæma fysiskar lækningar
með þar til gerðum tækjum og sérlærðu
starfsliði, þá bregður svo undarlega við,
að margir læknar láta sér fátt um finn-
ast, tala um fysiugi með góðlátlegu
brosi, sýna fysiskum lækningum mót-
þróa eða fullan fjandskap í verstu til-
fellum. Þetta getur fengið útrás á hinn
fáránlegastan hátt. Stundum lítur út
fyrir, að þeir vilji leggja á sig að gera
nærri hvaða vitleysu sem er til þess
eins, að komast hjá því að senda sjúkl-
inginn til sérfræðings í fysiurgi.
Eins og ég minntist á hér að framan
snúast fysiskar lækningar mikið um
næringarástand vefja og líffæra. Manns-
líkaminn er eins og jarðvegur, sem
jurtir eiga að vaxa í, hann þarf að
vera porös og gagndrepa af næringar-
vökva. Bg leyfi mér nú að hverfa dá-
lítið aftur I tímann til humoral kenn-
ingarinnar, og tala hér aðeins um vökva,
án þes að greina það í sundur í blóð,
vefjavökva, frumuvökva og lymfu, því
að í raun og veru er þetta allt sama
súpan.
Hringrás næringarvökvans í líkam-
anum er í stórum dráttum þessi: Frá
innyflunum til blóðsins, diffusion í
gegnum capillerumveggina út í vefina.
Frárennsli vefjanna, lymfan, berst svo
aftur til blóðsins og hreinsunarstöðv-
anna. Til þess að öllum frumum líkam-
ans liði vel eða með öðrum orðum, að
líkaminn sé hraustur, þurfa allir þeir