Læknaneminn - 01.09.1966, Blaðsíða 25

LÆKNANEMINN
25
aldur barnsins. Greindarvísitala
reiknast síðan með einfaldri for-
múlu í hlutfalli við lífaldur barns-
ins.
Venjulega tekur eina til þrjár
klukkustundir að prófa hvern
einstakling eftir aldri og getu.
Próf dr. Matthíasar er fyrst og
fremst ætlað til að meta greind-
arþroska skólabarna almennt, en
er einnig ómissandi við kliniskar
rannsóknir á börnum og ungling-
um.
Greindarpróf Wechslers fyrir
fuliorðna: Próf þetta er næstum
bein þýðing á Wechsler Adult
Intelligence Scale (WAIS). Krist-
inn Björnsson, sálfræðingur,
þýddi þetta próf og staðlaði á hópi
16 ára unglinga, sem áður höfðu
verið prófaðir með greindarprófi
dr. Matthíasar. Enda þótt prófið
sé ekki fullstaðlað og mælingar
þess því ekki eins nákvæmar og
ábyggilegar og æskilegt væri, er
það vel nothæft til greindarmæl-
inga á fullorðnum. Próf þetta
bætti úr brýnni þörf, þar eð ekki
var áður til hér alhliða greindar-
próf sniðið við hæfi fullorðinna.
Prófkerfi Wechslers er talsvert
ólíkt Binet-prófkerfinu, enda þótt
niðurstöðum beggja prófanna beri
vel saman. Prófið skiptist í tvo
hluta, munnlegan og verklegan, og
er reiknuð út greindarvísitala úr
hvorum hluta fyrir sig auk greind-
arvísitölu alls prófsins. Hlutunum
er skipt niður í greindarþætti,
hinn munnlegi hluti prófsins telur
6 þætti, sem nefnast Þekking,
Skilningur, Reikningur, Líkingar,
Minni og Orðaforði; hinn verklegi
telur 5 þætti, sem nefnast Talna-
tákn, Ófullgerðar myndir, Lita-
fletir. Mvndaröðun og Hlutaröð-
un. Prófið gefur því glögga yfir-
sýn yfir styrkleika hinna mismun-
andi hæfileika einstaklingsins,
sem aftur getur endurspeglað
meginþætti hugsunar, skapgerðar
og persónuleika. Prófið er því vel
fallið til kliniskrar notkunar.
Hugtakið greindaraldur er ekki
notað, heldur er greindarvísitala
fundin beint af töflum, sem
byggðar eru á hinni upphaflegu
stöðlun.
Annar meginmunur á kerfi
Wechslers og kerfi Binets er varð-
andi þróun greindarinnar. Próf-
kerfi Binets gerir ráð fyrir. að um
16 ára aldur hafi greindin náð
fullum þroska og breytist ekki
eftir það. I prófi Matthíasar er
frammistaða fullorðinna ávallt
reiknuð út frá lífaldrinum 16 ár.
Við greindarrannsóknir sínar með
fyrsta prófi sínu (Wechsler-Belle-
vue) komst Wechsler að þeirri nið-
urstöðu, að greindarþroski nær há-
marki 20—25 ára, breytist lítið
næstu 5—10 árin, en eftir það fer
að halla undan fæti og andlegir
hæfileikar mannsins að minnka.
Wechsler tekur þetta til g^eina í
útreikningi á greindarvísitölu,
þannig að mæld greind hins
prófaða er ætíð skoðuð í saman-
burði við þann aldurshóp, er hann
tilheyrir. Þannig krefst greindar-
vísitalan 100 mun betri frammi-
stöðu hjá tvítugum manni en sex-
tugum.
Greindarpróf Wechslers er lang-
mest notaða greindarprófið við
kliniskar rannsóknir. Prófun tek-
ur 2—3 stundir.
Raven Progressive Matrices:
Próf þetta er verklegt, þ. e. það
byggist ekki á notkun og skiln-
ingi orða. Það er samsett af f jölda
mynda eða mynstra (patterns),
sem öll hafa það sameiginlegt, að
hluta úr mynstrinu vantar. Hlut-
ann, sem vantar, á síðan að velja
úr nokkrum möguleikum, sem
birtast undir mynstrinu og skrifa