Læknaneminn - 01.09.1966, Blaðsíða 44

LÆKNANEMINN
U
Víkingur H. Arnórsson, læknir:
Bráðir sjúkdómar
í kviðarholi
Fyrirlestur fluttur á fræðslunám-
skeiði L. I. 6.—11. sept. 1965.
Bráður sjúkdómur í kviðarholi
(abdominalia acuta) er sjúkdóms-
ástand, sem venjulega hefir átt sér
skamman aðdraganda, jafnvel
nokkrar klukkustundir. Sé sjúk-
dómurinn ekki greindur í tíma og
komið fram viðeigandi meðferð.
getur það haft lífshættulegar af-
leiðingar.
Ef einkenni eru óljós og af-
brigðileg, getur revnzt mjög erfitt
að komast að réttri sjúkdóms-
greiningu og fæst oft á tíðum ekki
ákveðin niðurstaða nema kviðar-
hol sé opnað og rannsakað. Þess-
ara erfiðleika gætir ekki sízt, þeg-
ar um börn er að ræða, t. d. er
varla að vænta verulegra upplýs-
inga frá börnum innan 3ja ára
aldurs um staðsetningu verkja eða
a,unað, sem að gagni mætti verða
við siúkdómsgreininguna. Þar við
bætist svo, að þau eru venjulegast
óróleg í þessum sjúkdómstilfellum
og andsnúin allri læknisskoðun.
Ennfremur eru viðbrögð barnsins
við sjúkdómum í öðrum líkams-
hlutum stundum þannig, að að-
standendur þess og jafnvel lækn-
irinn sjálfur álíta um sjúkdóm í
kviðarholi sé að ræða. Mætti í því
sambandi nefna lungnabólgu, háls-
bólgu og eyrnabólgu.
Til að geta myndað sér skoðun
um, hvað að barninu gangi, er áríð-
hjá hörnum
andi að fá sem gleggsta lýsingu
foreldra eða annarra aðstandenda
á gangi sjúkdómsins og síðan
skoða sjúklinginn sem nákvæmast,
gefa sér til þess góðan tíma. Varla
er hægt að gera of mikið úr þýð-
ingu þessara atriða fyrir rétta
sjúkdómsgreiningu, en þar með
skal ekki vanmetin sú hjálp sem
röntgenmyndatökur og blóðrann-
sóknir geta veitt við greiningu
bráðra sjúkdóma í kviðarholi sem
annars staðar.
S.júkrasaga: Ráðlegt er fyrir
lækninn að ræða við aðstandendur
um gang sjúkdómsins í návist
barnsins, tala, gæla og leika við
það öðru hverju, gefa því tóm til
að kynnast rödd og svip þessarar
nýju persónu í umhverfi þess.
Jafnframt er reynandi að fá barn-
ið til að segja sjálft frá sjúkdómi
sínum, ef það er nógu þroskað til
þess og farið að tjá sig. Má stund-
um öðlast nokkra vitneskju með
þessu móti. Það er að sjálfsögðu
mest komið undir athyglisgáfu og
dómgreind foreldra eða annarra
aðstandenda barnsins hversu skýr
sú sjúkdómsmvnd verður, sem
lækninum tekst að fá fram, en
hann verður að varast að láta fyr-
irfram mótaðar skoðanir þeirra á
veikindum barnsins leiða sig á
villigötur við greiningu sjúk-
dómsins.
Algengasta einkennið, sem sett