Læknaneminn - 01.09.1966, Blaðsíða 42

lt2
LÆKNANEMINN
helming og hefir síðan haldið
áfram að minnka jafnt og þétt.
Á þessum áratugum breyttust
ekki ytri aðstæður að neinu veru-
legu leyti. Þjóðin lifði við sama
vesaldóminn og áður, hungur,
léleg húsakynni og fáfræði — allt
hélzt óbreytt og drepsóttir gengu
yfir landið svipað og áður. Minnk-
andi barnadauði verður vart
skýrður á annan hátt, en að börn-
in hafi fengið betri næringu.
I dag er aftur að verða tízka að
gefa ekki brjóst. Virðast aðeins
vera örfá prósent af mæðrum, sem
gefa börnum sínum brjóst í 3 mán.
eða lengur, en á árunum 1940—
1950 voru það 70—80%, sem
gerðu það. Á þeim tíma var líka
haldið uppi sterkum áróðri fyrir
brjóstgjöf. Orsakir þessara brevt-
inga eru sjálfsagt margar. Við lif-
um í þjóðfélagi, sem er stöðugt
að breytast, hraðinn eykst með
hverju ári hér, sem annarsstaðar í
heiminum. Fólk er alltaf að flýta
sér og hefir ekki tíma til að lifa
lífinu. Mæðrum finnst þær verða
bundnar, ef þær þurfa að gefa
barni sínu brjóst 5 sinnum á sól-
arhring. Þetta atriði er mjög létt-
vægt. Móðirin er bundin yfir barni
sínu hvort sem hún gefur því
brjóst eða ekki. Mjög fáar konur
hafa aðstöðu til að láta aðra sinna
börnum sínum og jafnvel þó móð-
ir fari að vinna úti áður en 3 mán.
eru liðnir frá fæðingu, þá er auð-
velt að gefa 3svar sinnum brjóst
eða jafnvel 4 sinnum, því fáar
konur vinna lengur úti en 8 klst.
Svo er talað um. að kúamjólkin
sé betri en áður. Það er rétt, nú er
aldrei boðið upp á skemmda vöru
og bví minni hætta á, að gerlar
berist með mjólkinni og valdi
sjúkdómi hjá barninu og er það
vissulega mikils virði, þar sem
nauðsynlegt er að gefa kúamjólk.
Aðalástæðan til þess, að börn fá
ekki brjóstamjólk er sú, að konur
missa mjólkina, oftast á fyrstu
vikunum og þar erum við komnir
að atriði, sem við skulum dvelja
örlítið við. Það er staðreynd, að
nútímakonur eiga erfiðara með
að halda mjólkinni en mæður
þeirra og ömmur. Meðan konan
liggur á sæng hefir hún fljótandi
mjólk, sem barnið torgar ekki. En
þegar hún fer heim og tekur við
heimilinu minnkar mjólkin og
hverfur á örfáum dögum. Flestir
kenna þetta of mikilli vinnu móð-
urinnar. En ætli það geti nú verið
rétt. Mæður þessara kvenna og
formæður þurftu líka að vinna, en
þær héldu mjólkinni. Þær höfðu
börn sín á brjósti og enginn þurfti
að segja þeim hvernig þær ættu
að fara að. Hér hlýtur eitthvað
nýtt að hafa komið til. Ekki getur
það verið viðurværið, yfirleitt er
það miklu betra nú en áður og
álag mæðranna er áreiðanlega
mun minna, en þegar nánar er að
gáð liggur ástæðan fyrir þessu í
augum uppi, en fáir virðast hafa
komið auga á hana. Við vitum, að
ef þurrka á brjóst upp af einhverj-
um ástæðum, s. s. ef móðir fer
að vinna og fer frá barni sínu þá
eru brjóstin bundin upp og hverf-
ur þá mjólkin. í dag binda allar
konur brjóstin upp. Allar konur
fara í brjóstahaldara strax og
þær koma á fætur og þar með er
mjólkin horfin. Til að halda miólk
þarf tvennt — það þarf að láta
brióstin lafa og það þarf að tæma
brjóstin vel. Því meira sem barnið
tekur úr brjóstinu því meiri mjólk
kemur í það. Ef barnið skilur eftir
í brióstinu minnkar miólkin og
hverfur. Vel nærðar mæður hafa
venjulega mikla mjólk og barnið
torgar henni ekki. þess vegna er
nauðsynlegt að tæma brjóstin eft-