Læknaneminn - 01.09.1966, Blaðsíða 54

SJf
LÆKNANEMINN
um leið að gera peroneana, sem voru
veikir, tiltölulega ennþá veikari. Ég
skoðaði ekki konuna í þetta skipti, enda
kom hún annarra erinda. Nokkru síðar
kom hún tii mín með stokkbólginn ökla;
hafði misstigið sig. Hún var ennþá með
peroneus paresis, og varð ég nú að fitja
uppá þar, sem frá var horfið tæpu ári
áður. Þetta er aðeins eitt dæmi af
mörgum. Oft hafa sjúklingar með scoli-
osis, sem komið hafa úr sprikli frá leik-
fimikennurum, sagt: „Ég var sendur
þangað, af því að hann (þ. e. heimilis-
læknirinn) sagði, að það mætti ekki
nudda vöðva á skökkum hrygg“. Þessir
kollegar virðast hafa lifað í þeirri trú,
að við fysiurgar gætum ekki ónuddandi
verið. Ég hef alltaf neitað hai’ðlega, að
um einhvers konar hagsmunasamninga
við leikfimiskennara gæti verið að ræða.
En hitt veit ég að minnsta kosti, að
ekki hefur alltaf verið lifað samkvæmt
boðorði því, sem heitir Codex Ethicus.
Vel á minnst. Codex Ethicus er úrelt
plagg frá þeim tímum, sem medicina
var umvafin gloria mystica. Fólkinu
var haldið í þeirri trú, að gerðir lækn-
anna byggðust á yfirmannlegum vís-
dómi. Samkvæmt Codex Ethicus er
sjúklingurinn varnarlaust fórnardýr og
lækninum er boðið að einoka vizku
sína. Þótt mér sé kunnugt um að collega
minn sé „arte medica" að skaðskemma
eða hálfdrepa nágranna minn, þá er
mér boðið að halda mér saman.
Það er fyrirkomulag sjúkrasamlags-
ins að greiða aðeins 15 fysiskar að-
gerðir á ári (S.R. greiðir 25 aðgerðir
á ári fyrir vissa sjúkdóma), hefur skap-
að þá trú hjá sjúklingum og læknum
að eitthvert yfirnáttúrlegt samband sé
milli tölunnar 15 og fysiskra lækninga.
Þetta er ennþá ein villutrúin í sam-
bandi við fysiurgia. Það er ekki hægt
að heimta að sjúklingi batni endilega
eftir ákveðinn fjölda fysiskra aðgerða,
fremur en eftir ákveðinn skeiðafjölda
af mixtúru eða dropafjölda af tinctúru,
— að vísu hafa kollegarnir oft verið
furðu nærfærnir um að geta sagt sjúkl-
ingum fyrirfram, eftir hversu marga
dropa þeim yrði batnað. Við fysiurgar
höfum tæplega komist svo langt enn-
þá.
Þessi 15 skipti eru þannig til orðin,
að þegar S.R. var stofnað, bað próf.
Jóhann Sæmundsson mig að athuga,
hversu margar fysiskar aðgerðir ég
hefði þurft að viðhafa til jafnaðar við
sjúklinga mína fram að þeim tíma, þ. e.
í 6 ár. Það reyndust 16 % aðgerð. Til
þess að vera einhvers staðar nærri þeirri
tölu, ákvað S.R. að taka þátt í greiðslu
15 aðgerða á ári. Margir sjúklingar
þurfa aðeins örfáar aðgerðir, svo að
það er augljóst, að aðrir hafa þurft
nokkuð margar til að jafnaðartalan yrði
16%. Af þessari 15-skipta-trú hætta
sjúklinga oft of fljótt fysiskum að-
gerðum sjálfum sér tii skaða og von-
svika. Mjög algengt hefur verið, að
sjúklingar, sem komu til mín í fyrsta
skipti, hafa sagt: „Hann (heimilislækn-
irinn) sagði, að ég þyrfti svo og svo
mörg skipti". Slíkar leiðbeiningar eru
vægast sagt óþarfar.
Við skulum hugsa okkur að til mín
sé sendur sjúklingur með höfuðverk.
Væri ég lyflæknir og læknaði með pill-
um og mixtúrum þá mætti ég nota svo
margar tegundir meðala, sem mér þókn-
aðist, og engin takmörk væru fyrir því,
hversu lengi ég mætti halda tilraunun-
um áfram. En af því að ég er fysiurg
og nota fysisk hjálparmeðul, þá leyfist
mér að gera svo og svo margar tilraun-
ir, samkvæmt fyrirmælum heimilis-
læknis. Það er erfitt að eiga stöðugt í
höggi við einhver utanaðkomandi öfl,
og geta aldrei vitað með vissu, hvort
það erum við sjálfir, eða einhver annar,
sem ræður yfir þeim sjúklingum, sem
að nafni til eru undir okkar hendi.
Þetta er aðeins eitt af mörgu, sem
hefur þróazt í skjóli samninga okkar
við S.R. Þess er skylt að geta, að þessi
draugur er hreinræktaður Reykvíking-
ur. Árlega hafa verið sendir til okkar