Læknaneminn - 01.11.1967, Síða 22

22
LÆKNANEMINN
yfir í ífarandi krabbamein, er nú
ekki lengur um deilt. Hinsvegar
eru menn ekki á eitt sáttir um,
hversu oft þetta skeður. Sam-
kvæmt niðurstöðum þeirra eftir-
athugana, sem birtar hafa verið,
virðist mega ætla, að 40—60% af
ca. cervicis in situ verði með tím-
anum að ífarandi krabbameini í
leghálsi. Þessi breyting tekur
miög mismunandi langan tíma
(frá tveim upp í tuttugu ár). Þeg-
ar rætt er um meðferð ca.cervicis
in situ, þá er rétt að hafa í huga,
að röskur helmingur af þessum
tilfellum gengur til baka án þess,
að nokkuð sé að gert. Hinu skal
ekki gleymt, að ífarandi
krabbamein í leghálsi er alvar-
leo-ur sjúkdómur, þar sem líf
sjúklingsins er að verulegu leyti
undir því komið, að sjúkdómurinn
sé greindur á byrjunarstigi og
gefín viðeigandi meðferð.
Eins og áður segir, hefir vagi-
nal cytologian reynzt þýðingar-
mikið hjálpartæki til að greina
dysnlasia, ca.cervicis in situ og
bvriandi krabbamein í leghálsi.
Vaginalstrok er ekki alltaf hægt
að dæma sem annaðhvort jákvætt
eða neikvætt, heldur eru þar á
ýmis millistig. Það er þess vegna
þýðingarmikið, að sá læknir, sem
ákveða á meðferðina, skilji, hvað
cvtologinn á við með svari sínu.
Samkvæmt kerfi Papanicolaous
er frumusýnunum skipt niður í
fimm aðalflokka eftir því, um
hversu langt gengnar frumu-
brevtingar er að ræða.
Flokkur I: Engar atypiskar eða
óeðb'legar frumur.
Flokkur II: Atypiskar frumur,
en ekki einkenni um illkynja
breytingar. Báðir bessir flokkar
ern taldir alveg neikvæðir.
Flokkur n R: Atvni, sem er
bundin við yfirborðs frumurnar.
Stafar oftast af infection og hverf-
ur oft við meðferð. Kontrol e. 6
mán.
Aktif fl. n—ni: Þetta er einn-
ig atypi, sem oftast orsakast af
infection t. d. trichomonas eða
candida, en í þessum flokki geta
þó leynzt alvarlegri tilfelli. Verð-
ur þess vegna að kontrolera þessi
tilfelli eftir meðferð. Er það mjög
þýðingarmikið atriði, að þessir
sjúkl. fái viðeisrandi meðferð fyrir
endurtekið próf. Þegar tun tric-
homonas er að ræða, Flagyl töfl-
ur; við blandaðri bakteriuinfec-
tion, t. d. Sultrin vaginalkrem eða
Gynosterosan. Og sýni strokið
sveppi, þá mvcostatica. Ráðlegt er
að taka nýtt strok eftir 4—6
mánuði, og hverfi ekki bessi atypi,
er ástæða til að taka biopsiu.
Flokkur III: Atypi, sem gefur
vissan grun um illkynia brevting-
ar, en er þó ekki sannfærandi. Sé
í bessum tilfellum um að ræða
mikla trichomonas infection. er
ástæða til að meðhöndla hana
fyrst, og fá endurtekið sýni inn-
an mánaðar. Annars ber að taka
bionsiu án tafar. enda fást ósjald-
an úr þessum flokki ca. in situ
tilfelli.
Flokkur IV.: Cytologia, sem
gefur sterkan grun um illkvnia
breytingar. Hér ber að taka bio-
psiu og cervix-skaf án tafar.
Flokkur V.: Cvtologia með
greinilegum illkvnia frumubreyt-
ingum. Hér gildir bað sama og
um fl. IV. Svni endurtekið vagi-
nalstrok fl. IV eða V. er ástæða
til að vfirvega conusbionsiu, enda
þótt bitabionsian sýni aðeins
dysplasiu eða sé alveg neikvæð.
Meðferð á dysvlnsin cervicis
0(7 cancer cervicis in situ.
Hafi afbrigðilegt frumsýni verið
staðfest með biopsiu, liggur fyrir