Læknaneminn - 01.11.1967, Side 43

LÆKNANEMINN
39
vegna þess, að ég hef eingöngu
rætt um nevrótísk og umhverfis-
sködduð börn. Eitt er það, sem ég
hef ekki minnst á, og það er, að
meðferðin er oftast tímafrek. Með-
alinnlagningartími á barnageð-
deildum er 2—3 mánuðir, en get-
ur tekið mörg ár. Meðferðin á
barnageðdeild heldur oft áfram á
lækningaheimili, þar sem barnið
býr í nokkra mánuði og allt upp
í mörg ár. Eftir að börnin útskrif-
ast, er venjulega nauðsynlegt að
fylgjast með, hvernig gengur, eftir
að komið er heim.
Nú hef ég minnst á möguleik-
ana á að veita taugaveikluðum
börnum meðferð, og í landi, þar
sem segja má, að engir af mögu-
leikunum séu fyrir hendi, hlýtur
sú spurning að vakna, hversvegna
við eigum að leggja bæði tíma og
peninga í meðferðina. Peninga. Já,
ekki má gleyma því atriði. Eins og
erindi mitt hefur borið með sér,
þá þarf til viðamiklar og kostnað-
arsamar stofnanir. Barnageðdeild
með möguleikum til meðferðar
bæði innlagðra barna og þeirra,
sem búa heima. Og starfsfólk.
Starfsfólkið þarf að sérhæfa til
meðferðarinnar. Þar er enn eitt
hlutverk barnageðdeildarinnar,
menntun á þessu sviði til starfs-
fólks barnaheimila, læknanema,
tilvonandi sérfræðinga, félagsráð-
gjafa. En félagsráðgjafar er ein
mikilvægasta stéttin á deildunum,
og beinist einkum að því að
hjálpa foreldrunum. í því sam-
bandi kemst ég ekki hjá að nota
tækifærið til að minna á, að geig-
vænlegur skortur er á félagsráð-
gjöfum hérlendis, og vinda þarf
bráðan bug að því að hefja
menntun þeirra á Islandi. Einhver
kynni að segja, að nú hefði þjóð-
félagið komizt af í aldaraðir án
þessarra sérfræðinga og stofnana.
Rétt er það. En það er einnig rétt,
að þjóðfélagið er ekki það sama
og það var í gær. Með sérhæfingu
nútímans fylgir, að aðrar og
meiri kröfur eru gerðar til ein-
staklingsins en nokkru sinni fyrr.
Einstaklingarnir þurfa meiri
menntun, og með meiri skóla-
göngu og meiri ábyrgð á vinnu-
stöðum fylgir slíkt álag, að meiri
líkindi eru til, að þeir einstakling-
ar, sem eiga í vandræðum með
sjálfa sig, standizt ekki álagið og
þurfi á hjálp að halda, sem forfeð-
ur þeirra gátu komizt hjá.
Sumir mundu kannski, að óhugs-
uðu máli, telja, að þar sem áður
fyrr heyrðist lítið um vandræði af
því tagi, sem ég hef hér talað um,
þá hafi þau ekki verið fyrir hendi.
Slíkt er bæði erfitt að sanna og
afsanna, en hægt er að færa líkur
að því, að engin meiriháttar breyt-
ing hafi orðið á tíðni sálrænna
vandræða, heldur sé skýringin
meðal annars sú, að hinar sívax-
andi kröfur, sem þjóðfélagið gerir
til einstaklinganna verði til, að
sumir, sem áður fyrr hefðu getað
komizt nokkurn veginn af, verði
núna undir í lífsbaráttunni. ísland
hefur um aldaraðir verið bænda-
þjóðfélag og fiskimanna, en hefur
á einum mannsaldri breytzt í iðn-
aðarþjóðfélag. Það er álag fyrir
einstaklingana að aðlaga sig nýj-
um og gerbreyttum aðstæðum. Og
auk þess var félagsleg skipun í
þjóðfélaginu slík, að það gat tekið
að sér ýmsa einstaklinga, sem í
nútímaþjóðfélaginu lenda á ná-
strái, nema opinberir aðilar leitist
við að hjálpa.
Ég var að setja fram spurningu,
þ.e. hvaða ráðstafanir ætti að gera
hinum taugaveikluðu börnum til
hjálpar, hvort skapa eigi aðstöðu
til að veita þeim meðferð. Eins og
gefur að skilja, þegar tekið er til-