Læknaneminn - 01.06.1975, Blaðsíða 71

Edvard Munch: Sjúkt barn.
2 ) þrengslakennd í brjóstholi
3) andþrengsli
4) kuldahrollur
5) hiti
6) blóðþrýstingslækkun
7.) rautt þvag (hæmoglobinuria)
8) blæðingartilhneiging
9) gula eflir nokkrar klukkustundir
10) nýrnaskemmd, oliguria, anuria
11) sé sjúklingur í svæfingu, getur ósblæðing úr
skurðsárum verið eina einkennið um aukaverk-
anir vegna blóðflokkaósamræmis
Bvað sltal í/erci þegar aukaverhanir
se93a til sín?
Eftir kvörtunum og einkennum sjúklinga skal:
1) Hægja á blóðgjöfinni eða stöðva hana alveg.
2) Skrá kvartanir og einkenni sjúklings í sjúkra-
skrá.
3) Varðveita afgang af blóðpoka og senda í Blóð-
bankann. Að kasta afgangi blóðs, sem valdið
hefur aukaverkunum hjá sjúklingi, jafngildir
því að eyðileggja sannanir og efnivið, sem
getur, við rannsókn, leitt í ljós hina réttu or-
orsök aukaverkananna. Þetta gildir og um
blóðsýni sem tekin eru fyrir, í eða eftir blóð-
gjöf. Þau skulu einnig öll og alltaf varðveitt og
send til rannsóknar í Blóðbankann með nauð-
synlegum upplýsingum.
x 4) Taka blóðsýni til rannsóknar
a) fyrir Blóðbankann (heilblóð)
b) fyrir Blóðmeinadeild (Hb, hæmatokrit,
frítt Hb í plasma, bilirubin, netfrumur).
x 5) Þvagsýni frá sjúklingi skal sent til rannsókn-
ar strax og það fæst (Hb-uria, gall-litarefni, al-
bumin, magn þvags í Eþ.).
x Sjá töflu: Rannsóknir vegna aukaverkana.
Markmiðið með þessum athöfnum er að greina
svo nákvæmlega sem unnt er orsök aukaverkananna.
Rétt greining er forsenda réttrar meðferðar.
hni notkun blóðs oy hlóðhluta
Færst hefur í vöxt á síðari árum að skilja blóð og
einangra blóðhluta, t. d. rauð hlóðkorn (plasma-
fátæk), plasma, storkuefni og blóðflögur. Á sumum
stöðum er einnig reynt að losa blóðið við hvít blóð-
korn, áður en það er gefið sjúklingum. Þetta er gert
til að minnka líkur á mótefnamyndun af völdum
vefja-antigena frá hvítum blóðkornum.
Þessi stefna í notkun blóðs gerir kröfur til ná-
kvæmari greiningar á þörfum einstakra sjúklinga og
gerir meðferð markvissari. Hún hefur í för með sér
minnkaða tíðni aukakvilla og eykur nýtingu blóðs
að mun, þar sem sama eining blóðs nýtist fyrir tvo
eða fleiri einstaklinga.
Vanalega gefst nokkur frestur til að vinna nauð-
synlega blóðhluta fyrir sjúklinga, sem þá þurfa,
eins og t. d. samþjöppuð rauð blóðkorn, storkuefni
og blóðflöguskammta. Þegar meðferðarlotur eru
ráðgerðar er nauðsynlegt að Blóðbankanum séu
gefnar sem nákvæmastar upplýsingar í tíma.
I sambandi við blóðflögumeðferð er nauðsyn-
LÆKNANEMINN
59