Læknaneminn - 01.03.1976, Blaðsíða 20

Mynd 8. In vitro ónœmisaðgerð - Ósérhœfð: Eitilfrumur
sjúklings settar í snertingu við PHA in vitro. Margar verða
virkar, Jxtr af nokkrar sérhœfðar gegn œxlinu.
læknast með útrýmingu allra æxlisfrumna, eða hvort
hann hefur einungis náð „ónæmisstjórn“ yfir æxl-
inu og nokkrar æxlisfrumur séu enn til staðar. Sum
æxli, m. a. melanoma og brjóstakrabbamein, eru fræg
fyrir síðkomna endurkomu, e. t. v. vegna þess, að
nokkrar æxlisfrumur losna undan eftirliti ónæmis-
kerfisins. Brottnám mikils magns eitilfrumna úr slik-
um sjúklingum, til framleiðslu flutningsþáttar, gæti
mögulega leitt til minnkaðs varnarmáttar og endur-
komu æxlisvaxtarins. Því lengra, sem líður frá klín-
iskum bata, þar til eitilfrumurnar eru teknar, þeim
mun minni líkur eru fræðilega séð á að skaða gjaf-
ann. A hinn bóginn gætu fáar eitilfrumur verið
eftir, er myndu sitt upprunalega hlutverk og reyndust
hæfar til framleiðslu sérhæfðs flutningsþátlar, ef of
langt væri liðið frá átökunum við æxlið. Nokkrar
klíniskar rannsóknir hafa farið kringum þessa mögu-
leika, með notkun „líklegra eitilfrumugjafa“. I einni
þeirra voru konur eldri en 45 ára taldar hafa nátt-
úrulega mótstöðu gegn brjóstakrabbameini, mögu-
lega eftir einkennalausa sýkingu og notaðar sem
gjafar. Á svipaðan hátt bendir ónæmisvirkni, sem
fundizt hefur í heilbrigðum fjöluskyldumeðlimum
sjúklinga með sarcoma til þess, að nota mætti þá
sem eitilfrumugjafa.
Ih vitro ónwmisaðgerð
Osérhæfð (Mynd 8). Autologous eitilfrumum hef-
ur verið skilað aftur til æxlissjúklinga, eftir örvun
in vitro með örvökum (mitogenum), eins og t. d.
PHA. I ljós hefur komið nokkur hæfni þessara
frumna til að eyðileggja æxli á eða nálægt innkomu-
stað þeirra. Ennfremur hefur verið lýst virkni slíkra
eitilfrumna, örvaðar in vitro, gegn fjarlægu krabba-
meinsútsæði í lungum. I þessu sambandi kemur upp
sú spurning, hversu margar af eitilfrumum krabba-
meinssjúklings hafi „ónæmislega“ kynnzt æxlinu.
Álitið er, að um sé að ræða lítinn kjarna frumna,
sem hafi mikla sérhæfða ónæmisvirkni gegn æxlinu.
Auk þeirra, gæti verið mun stærri hópur óvirkra
frumna, sem „kalla mætti til orustu“ gegn æxlinu.
/■

\ '

0)

Mynd 9. In vitro ónæmisaðgerð - Sérhœfð: Eitilfrumur sjúk-
lings örvaður með rœktun í návisl œxlisfrumna hans in vitro
og síðan skilað aftur.
14
læknaneminn