Læknaneminn - 01.04.1990, Blaðsíða 49

TAFLA 1
T-frumuviðtaki (TCR) í mús (Goverman et al. 1986)
Alfa Beta
V-genabútar 100 30
D-genabútar - 2
J-genabútar 50 6+6 (JJ31+-JJ32)
D lesin mismunandi - + + +
N innskot + + +
Junctional diversity + + + + + +
Somatic hypermutation - -
VxJ VxDlxJJ31+2
Tengingarmöguleikar 100x50 (30x3x12) +
VxD2xJJ32
(30x3x6)
Alls 5000 1620
X
Heildarfjöldi tengimöguleika 8 millj.
sé sértæk og trufli sem minnst starfsemi
ónæmiskerfisins. Hið síðara er að hjáverkanir séu
se'm minnstar, helst engar, því að ella er erfitt að
réttlæta hana þegar hinn kosturinn er hættulítil
insúlínmeðferð. A móti kemur að von væri um varan-
lega lækningu með ónæmisbælingu sé hægt að greina
í tíma einstaklinga með byrjandi meingerð.
Insúlínmeðferð heldur einkennum sjúkdómsins
aðeins niðri, en læknar hann ekki. Sjúklingar eru í
aukinni áhættu á að fá ýmsa sjúkdóma, suma hverja
lífshættulega, og verður meðalaldur þeirra því lægri
og lífsgæði lakari fyrir vikið. Langvinnir ólæknandi
sjúkdómar eins og sykursýki eru ungu fólki þungur
kross að bera og seint verður ofmetin sú
lífsgæðaskerðing sem þeir valda.
Eftir langan formála ættu lesendur nú að hafa ýms-
ar hugmyndir um leiðir til að bæla T-frumuviðbrögð.
Ljóst er að “blinda” má T-frumur í orðsins fyllstu
merkingu með því að hindra bindingu þeirra við class
II sameindir sýndarfrumna. Eins og sjá má á mynd 4
eru til þess ýmsar leiðir. Má þar nefna anti-CD4
mótefni, anti-class II mótefni og anti-TCR mótefni.
Sértækni þessara leiða er mismunandi eftir því hver-
nig þeint er beitt og þær eru miserfiðar í fram-
kvæmd. Ósértækast er að beita anti-CD4 eða ósértæk-
um anti-class II eða anti-TCR mótefnum því að þá er í
raun skorið á öll bein samskipti T-hjálparfrumna og
sýndarfrumna. Þar er því um verulega ónæmisbæl-
ingu að ræða. Slík bæling er að líkindum óþarflega
mikil sé haft í huga að class II binding meinvaldra
sjálfsvækja (“autoantigens”) getur verið bundin við
aðeins 1-2 gerðir class II sameinda hjá hverjum
einstaklingi. Raunar má segja að þekking manna á
gerð class II sameinda sykursýkissjúklinga geti
samrýmst takmarkaðri class II bindingu sjálfsvækis/
sjálfsvækja(Toddetal. 1988y.,Todd 1990y.). V gena
notkun T-frumuviðtaka meinvaldra T-frumna kann
auk þess að vera mjög takmörkuð, líkt og í EAE. Sé
class II binding T-frumusjálfsvækja þekkt (svo er
ekki enn í IDDM) skapast möguleikar á meiri sértæk-
ni með því að nota sértæk anti-class II mótefni gegn
þeim class II sameindum er binda meinvöld sjálfs-
LÆKNANEMINN 1 1990 43. árg.
47