Læknaneminn - 01.04.1990, Blaðsíða 59

áður hraustum einstaklingum, sem veikjast skyndilega
með heiftarlegum kviðverkjum oftast staðsettum á
magaálssvæði eða umhverfis naflann, án klínískra
merkja um ytri haul og hafa ekki undirgengist
skurðaðgerð fyrrum, er mikilvægt að hafa í huga
möguleikann á garnahengishaul (innhaul) (2,12).
Tæpur fimmtungur sjúklinga, sem greinst hafa
með garnahengishaul við skurðaðgerð, gefa sögu um
slitrótt (intermittens) verkjaköst í kviðarholi á
stundum með hægðatregðu og uppköstum, sem liðið
hafa hjá sjálfkrafa (2). Gefur þetta til kynna
möguleikann á því að haullíffærið (þarmur) geti
gengið tímabundið inn í glufuna og síðan til baka
aftur, sem alkunna er við nárahaula.
Okkar sjúklingur var sérstakur að því leyti að hann
hafði nagandi verk aftur í bak, sem minnti á bráða
briskirtilsbólgu eða innsækið ætissár, hann kastaði
ekki upp, var hitalaus og yfirlitsmynd af kvið við
komu sýndi ekki ákveðin merki um garnastíflu. Þar
að auki hafði sjúklingurinn einungis verið veikur í 3
klst. og því var ákveðið að fylgjast með honum og sjá
Mynd 1. Garnahengisglufur við cecum í mesen-
terium ileocecalis (1), recessus ileocecalis superior
(2) og recessus ileocecalis inferior (3).
Mynd 2. Smáþarmssjálfhelda í bursa omentalis.
Þarmurinn hefur gengið í gegnum foramen
epiploicum._________________________________
hvernig einkennin myndu þróast. Sjúkdómsmyndin
varð síðar í legunni dæmigerð fyrir bráða
smáþarmastíflu - bæði klínískt og við
röntgenmyndatöku - og því var sjúklingur tekinn til
aðgerðar, en þá hafði drep myndast í hinum
innklemmda þarmi.
I þessu samhengi skal undirstrikað mikilvægi
nákvæmrar endurtekinnar h'kamsskoðunar og sjúkra-
sögu hjá sjúklingum með bráða kviðverki. Þetta eru
lykilatriði í umönnun allra sjúklinga með bráða
kviðverki og undirstaða rökréttrar ákvarðanatöku.
Sérhæfðar röntgenrannsóknir (t.d. ómun,
skuggaefnisrannsóknir á þörmum, tölvusneiðmyndun)
og blóðpróf eru fyrst og fremst hjálpartæki læknis til
greiningar í vandasömum tilfellum þar sem grunur er
um ákveðinn sjúkdóm eða vafi leikur á réttri
sjúkdómsgreiningu. Gott dæmi um slíkt er
skuggaefnisrannsókn á ristli til staðfestingar eða
útilokunar á æxlisvexti (9,13) og sömuleiðis í þeirn
tilfellum þar sent yfirlitsmynd af kvið eða
sjúkdómseinkenni eru ekki gagnleg til réttrar
greiningar og sem dæmi má nefna skugga-
efnisrannsókn á smáþarmi til mismunagreiningar á
hlutastíflu (partial obstruction) og alstíflu (complete
LÆKNANEMINN 1 1990 43. árg.
57