Bændablaðið - 05.10.2023, Blaðsíða 10

10 Bændablaðið | Fimmtudagur 5. október 2023
Íslenskt lið tók á dögunum í fyrsta
sinn þátt í evrópskri nýsköpunar-
keppni fyrir nemendur á sviði
lífvísinda.
Um er að ræða hina evrópsku
BISC-E-samkeppni háskólanemenda
á sviði lífvísinda sem haldin
var fyrr í mánuðinum og sendi
Landbúnaðarháskóli Íslands (LbhÍ)
lið í keppnina.
BISC-E stendur fyrir Bio-Based
Innovation Student Challenge
Europe og er nýsköpunarkeppni
fyrir háskólanemendur sem eru að
vinna með líffræðitengdar lausnir.
Þetta árið sendu 15 lönd nemendur
til keppninnar og þar keppti Ísland
í fyrsta sinn.
Önnur lönd sem tóku þátt voru
Írland, Frakkland, Þýskaland, Króatía,
Tékkland, Grikkland, Belgía,
Litáen, Ítalía, Lettland, Búlgaría,
Slóvenía, Portúgal og Pólland, segir
í tilkynningu frá LbhÍ.
Mjölormar og
hermannaflugulirfur
Fyrst fóru fram keppnir innanlands
milli nemendahópa, þar sem eitt
lið frá hverju landi komst áfram í
evrópsku samkeppnina. Að þessu
sinni vann Rúna Þrastardóttir,
doktorsnemi í skordýrarækt við
LbhÍ, íslensku keppnina ásamt
liðsfélögum sínum, Siv Lene
Gangenes Skar, doktorsnema í
ylrækt við LbhÍ, og Karli Ólafssyni,
BSc-nema í verkfræði við Háskóla
Íslands, með verkefnið skordýr sem
fóður og fæði.
Verkefnið snýst um að framleiða
mjölorma og svartar hermanna-
flugulirfur með notkun á grænni
orku og mismunandi fóðri, þar á
meðal brauðafgöngum sem falla til í
bakaríum, bjórhrati og lúpínufræjum
og nýta skordýrin sem fóðurhráefni
fyrir dýr.
Markmið verkefnisins er að
stuðla að minni matarsóun og
þar með minni útblæstri gróður-
húsalofttegunda, hefta útbreiðslu
Alaskalúpínu á Íslandi og þar með
auka líffjölbreytni, og enn fremur
auka matvælaöryggi í Evrópu.
Hvetja til þátttöku í BISC-E
Þeim nemendum sem komust áfram
frá hverju landi var boðið að taka
þátt í námskeiði þar sem farið var
yfir hvernig kynna á nýsköpun fyrir
fjárfestum, hvernig á að vekja áhuga
þeirra og sannfæra um fýsileika
fjárfestingar í viðkomandi verkefni.
Dómnefnd valdi 5 lið til þess að
halda áfram keppni 28. september.
Því miður komst Ísland ekki áfram í
5-liða úrslitin að þessu sinni.
Rúna og lið hennar voru afar
ánægð með þátttökuna og reynsluna
og hvetja háskólanemendur til
þátttöku í BISC-E 2024. Opið er
fyrir skráningar liða til loka október
2023.
Allar nánari upplýsingar má finna
á vefsíðunni www.bisc-e.eu. /sá
FRÉTTIR
Myndbandagerð um
eldhættu í landbúnaði
Gefin hafa verið út tvö myndbönd
um eldhættu í landbúnaði og
ráðstafanir til að draga úr henni.
Bændasamtökin, Eldvarna-
bandalagið, Bruna varnir Árnessýslu
og Land búnaðarháskóli Íslands
stóðu að gerð myndbandanna,
sem komin eru í dreifingu á
samfélagsmiðlum.
Myndböndin eru aðgengileg á
Facebook-síðu Bændasamtakanna.
Myndböndin eru hin fyrstu
í röð fimm fræðslumyndbanda
um eldvarnir í landbúnaði sem
samstarfaðilarnir hyggjast gefa út
á næstu misserum.
Unnið er að gerð myndbands
um viðvörunarkerfi og síðan
verður ráðist í gerð myndbanda
um slökkvibúnað, vatnsöflun og
loks um kröfur um eldvarnir í
landbúnaðarbyggingum.
Í næstu fræðslumyndböndum
verður fjallað um afmörkuð efni
sem tengjast eldhættu í landbúnaði;
rafmagn, logavinnu og vinnuvélar.
Þar verður fjallað um mikilvægi
þess að vanda frágang á rafbúnaði,
kynntar nauðsynlegar varúðarreglur
þegar unnið er með opinn eld og
verkfæri sem valda neistaflugi.
Þá er fjallað um geymslu vinnu-
véla og ráðstafanir til að draga úr
hættu á að eldur kvikni í þeim.
Verkefnið er liður í samstarfi
Eldvarnabandalagsins og Bænda-
samtakanna um að efla eldvarnir í
landbúnaði og á heimilum í dreif-
býli sem staðið hefur undanfarin
tvö ár. /smh
Vigdís Häsler, framkvæmdastjóri Bændasamtaka Íslands, og Garðar H.
Guðjónsson, framkvæmdastjóri Eldvarnabandalagsins, við undirritun
samnings. Mynd / Bbl
Nýsköpun:
Skordýr sem fóðurhráefni fyrir dýr
– Ísland keppti í fyrsta sinn í evrópskri lífvísinda-nýsköpunarkeppni
Rúna Þrastardóttir, doktorsnemi í skordýrarækt við LbhÍ, rannsakar hvernig
nota megi skordýr sem fóður og fæði. Myndir / LbhÍ
Lirfur voru fóðraðar á til dæmis brauð-
afgöngum sem falla til í bakaríum,
bjórhrati og lúpínufræjum.
Suðurlandsdeild Klúbbs matreiðslu-
meistara varð að veruleika þegar
deildin var stofnuð í Tryggvaskála
á Selfossi að kvöldi 26. september
síðastliðinn.
Fundurinn hófst með því að
forseti Klúbbs matreiðslumeistara,
Eyrbekkingurinn Þórir Erlingsson,
setti fundinn. Kynnti hann
því næst sögu og gildi Klúbbs
matreiðslumeistara í orði og
myndum. Þá var dagskrá vetrarins
á Suðurlandi kynnt og samþykkt
að félagsfundir verði haldnir þriðja
hvern þriðjudag á mismunandi
stöðum á svæðinu.
Nálægt þrjátíu manns mættu
á fundinn en í lok hans var boðið
upp á dýrindis humarsúpu að hætti
matreiðslumanna Tryggvaskála. /MHH
Klúbbur matreiðslumeistara:
Suðurlandsdeild stofnuð
Matarsóun hvers íbúa 160 kíló
– Sóunin mest í frumvinnslu
Talið er að matarsóun á Íslandi
á árinu 2022 hafi verið rúmlega
60.000 tonn. Matarsóun hvers
og eins íbúa landsins jafngildir
160 kílóum á ári, sem er þó undir
Evrópumeðaltali.
Í frétt Umhverfisstofnunar má
lesa um niðurstöður mælinga sem
gerðar voru á matarsóun hérlendis
en niðurstöðurnar voru birtar á
alþjóðlegum degi Sameinuðu
þjóðanna gegn matarsóun, þann 29.
september sl.
Í fréttinni kemur fram að þetta
er í fyrsta sinn sem mæld hefur
verið matarsóun í allri virðiskeðju
matvæla hérlendis eftir staðlaðri
aðferðafræði Evrópusambandsins.
Á það við allt frá frumvinnslu
matvæla til vinnslu, framleiðslu,
dreifingu og smásölu matvæla, til
veitingahúsa, matarþjónustu og
heimilanna í landinu.
Sóun heimilanna dýrust
Sóunin er mest í frumframleiðslu,
eða því sem nemur 29.000 tonnum,
en minnsta sóunin á sér stað við
vinnslu og framleiðslu, um 1.600
tonn. Heimili landsins sóa næstmest,
eða tæplega 24.000 tonnum. Ekki er
þó talið að matarsóun heimilanna
hafi aukist milli ára heldur standi
nokkuð í stað.
Vegna hækkandi vöruverðs
matvæla er talið mikilvægast að ná
tökum á sóun heimilanna því þar
er talið að mestu verðmætin tapist.
Auk þess eru umhverfisáhrifin sem
hljótast af sóun heimilanna mest.
Markmið íslenskra stjórnvalda
er að minnka matarsóun hérlendis
um 30% fyrir árið 2025 og um 50%
fyrir árið 2030. Markmiðin eru hluti
af áætlun varðandi loftslagsmál
sem og hluti af heimsmarkmiðum
Sameinuðu þjóðanna gegn
matarsóun. Árið 2021 var sett á
laggirnar aðgerðaáætlun hérlendis
sem ber heitið „Minni matarsóun“ og
inniheldur 24 aðgerðir sem eiga að
stuðla að því að þessum markmiðum
verði náð.
Atvinnulífið taki virkari þátt
Þó nokkrar aðgerðir hafa nú þegar
verið framkvæmdar eða eru í
framkvæmd en aðgerðaáætlanirnar
eru bæði á ábyrgð stjórnvalda og
atvinnulífsins. Matvælaráðuneytið
hefur falið Umhverfisstofnun að
hefja tvær nýjar aðgerðir í baráttunni
við matarsóun. Sú fyrri snýr að
auknu samstarfi milli atvinnulífs
og stjórnvalda um að ná niður
matarsóun og virkja atvinnulífið
til enn frekari þátttöku. Sú seinni
snýr að því að auka menntun og
fræðslu í landinu um matarsóun og
hringrásarhagkerfið.
Í tilkynningu frá umhverfis-,
orku- og loftslagsráðuneytinu er
haft eftir Guðlaugi Þór Þórðarsyni
ráðherra að íslensk stjórnvöld vilji
vera í fararbroddi í baráttunni gegn
loftslagsbreytingum og að lágmörkun
matarsóunar sé mikilvægur liður í að
ná þeim árangri. /ÞAG
Vinna og framleiðsla 3%
Dreifing og smásala 3%
Frumframleiðsla 48%
Veitingahús og
matarþjónusta 6%
Heimili 40%
www.bkhonnun.is - sala@bkhonnun.is - Sími 571-3535
BJÁLKAHÚS - GARÐHÚS
Bjóðum fjölmargar gerðir garðhúsa. Þök, skýli, lítil og
stór bjálkahús. Pallaefni, girðingar og sauna tunnur.
Mjög góð verð og stuttur afhendingartími.