Bændablaðið - 05.10.2023, Blaðsíða 58

58 Bændablaðið | Fimmtudagur 5. október 2023
Nú á haustmánuðum er tími flækingsfugla. Þótt allar árstíðir séu spennandi hjá fuglaáhugafólki þá má segja að haustið sé gósentíð fyrir þann hóp fuglaskoðara sem hefur sérstakan áhuga á
að leita uppi flækingsfugla. Þegar fuglar byrja að ferðast á milli varp- og vetrarstöðva á haustin berast hingað nokkuð af fuglum sem ekki dvelja hér reglulega eða teljast ekki íslenskir varpfuglar.
Þessir fuglar eru kallaðir í daglegu tali flækingsfuglar. Þetta geta verið fuglar sem hafa villst af sinni farleið, slegist í för með öðrum hópum af fuglum sem hafa hér viðkomu, eða það sem algengast
er, að þeir berist hingað með haustlægðunum. Ísland hefur einstaka staðsetningu hvað þetta varðar og hingað berast flækingar frá Evrópu, N-Ameríku og Síberíu.Hér á Íslandi starfar síðan sérstök
nefnd eða flækingsfuglanefnd sem samanstendur af fuglaáhugamönnum sem hafa það sameiginlega markmið að skrá og halda utan um komu flækingsfugla. Flækingsfuglanefnd hefur starfað
frá 1979 og má finna nánari upplýsingar á heimasíðu nefndarinnar https://ffn.is/. Flest Evrópulönd hafa flækingsfuglanefndir og er sú íslenska önnur elsta nefndin í Evrópu. Fuglinn á myndinni er
flóastelkur og er ágætt dæmi um fugl sem flækist hingað endrum og sinnum. Flóastelkur sást í fyrsta sinn á Íslandi 1959. Síðan þá hafa sést hérna hátt í 30 fuglar og eru til örfá skráð tilvik um að
flóastelkur hafi orpið á Norðurlandi. Mynd og texti / Óskar Andri Víðisson
FRÆÐSLA
Öldungadeildarþingmaðurinn
John Fetterman hefur vakið
athygli síðastliðin ár, yfirleitt á
jákvæðan hátt, en þó eru þeir
auðvitað einhverjir sem fella sig
ekki alveg við hverju hann klæðist.
Hefur John áður gegnt stöðu
vararíkisstjóra í því ágæta ríki
Pennsylvaníu svo og stöðu
bæjarstjóra í litla iðnaðarbænum
Braddock, þar sem hann stóð
fyrir endurreisn stáliðju og í raun
bæjarins í heild.
Maður fólksins
Fátækt einkenndi bæinn er John
tók til hendinni. Meðal annars
gerði hann samning við Costco og
fleiri stórfyrirtæki um að
fá að eiga og oftast útdeila
sjálfur þeim mat sem átti
stuttan líftíma eftir en
gagnaðist þeim er bjuggu
við bág kjör. Hann greiddi
reikninga fyrir fólk sem átti
lítið, útvegaði húsnæði á eigin
kostnað og samdi við vatns-
og orkufyrirtæki um að loka
ekki fyrir þær veitur þótt fólk
ætti bágt með borgun.
Til viðbótar hóf hann
endurreisn stáliðnaðar
bæjarins, en árið 1920, er
iðnbyltingin stóð sem hæst, var
Braddock blómleg úthverfastórborg
með 20.000 íbúa. Þessi velsæld stóð
fram að hnignun stáliðnaðarins
í kringum árin 1970 en í dag er
íbúatalan um 2.000 manns.
John Fetterman sá fyrir sér að
þarna mætti endurvekja iðnaðinn
og undanfarin ár hefur viðleitni
hans til þess
að endurnýja
s a m f é l a g i ð
gengið vonum
framar. Hann
hefur einnig
einbeitt sér
að því að
endurbyggja
h ú s e i g n i r
sem eru að
hruni komnar
og gefa þeim nýtt líf. Í
samstarfi við múrara byggði hann
og opnaði pitsustað úr húsarústum,
munaðarleysingjahæli var byggt úr
öðrum og vinnustofa og gallerí fyrir
listamenn staðarins úr þeim þriðja,
svo eitthvað sé nefnt.
Meðfylgjandi atvinnusköpun er
honum hitamál og kemur það glöggt
í ljós er hann gengur í að endurreisa
bæinn.
Sem öldungadeildarþingmaður
stendur hann fyrir ýmsum réttlætis-
málum og er m.a. á móti þungunar-
rofi, vill hækka lágmarkslaun og
vill banna háttsettum aðilum á þingi
og fjölskyldum þeirra að hagnast á
hlutabréfum. Þarna er um mann að
ræða sem hefur höfuðið á réttum
stað. En komum þá að því sem sumir
telja – eins og segir í fyrirsögninni
– skapa manninn.
Óbeisluð tjáning
Föt eru jú oftast tjáning hvers og
eins á innri tilveru, að minnsta kosti
fyrir þá sem þora að stíga örlítið út
fyrir einhverja óskrifaða ramma.
Aðrir halda sig vandlega innan þess
ramma er samfélagið ætlast til, en
svo eru þeir sem láta sig litlu skipta
hverju þeir klæðast. John Fetterman
fellur víst í síðastnefnda flokkinn en
hann kýs helst að vera í stuttbuxum
og hettupeysu, eða bol. Fertugur að
aldri, rúmlega tveir metrar að hæð
og sterklega byggður, skartar hann
húðflúrum á báðum handleggjum.
Öðrum megin má sjá svæðisnúmer
bæjarins Braddock, 15104, og hinum
megin nöfn þeirra er látið hafa lífið
í bænum vegna ofbeldisglæpa síðan
árið 2005, en þá tók John við stöðu
bæjarstjóra.
Ástæða hans fyrir hversdags-
legum klæðaburði við nær öll tilefni
segir hann vera einfalda, en ekki
uppreisn eða einhverja sérstaka yfir-
lýsingu um mótþróa. Hann kýs að
klæðast eins og hinn almenni maður
í samfélagi Braddock. Vill með því
sýna virðingu fyrir fátæku samfélagi
þess – auk þess sem ímynd hans á
ekki að vera óaðgengileg né ofar
öðrum þótt hann búi við betri kost.
Átti John lengi vel aðeins ein jakka-
föt, sem hann klæddist þegar hann
var svarinn inn sem ríkisstjóri Penn-
sylvaníu og var það talið
fréttnæmt þegar hann keypti sér
ný jakkaföt fyrir eiðsvarningu
sem öldungadeildarþingmaður í
Bandaríkjunum.
Með þetta í huga eru víst
einhverjir sem eru farnir að velta
fyrir sér hver tolli þá helst í tískunni
innan öldungadeildarþingsins.
Á meðan einhverjir fá glansprik
fær Kyrsten Sinema frá Arizona
vinninnginn, en hún hefur verið
í framlínu stjórnmála um nokkuð
langt skeið. Nú er tíska miðríkjanna
ef til vill aðeins meira áberandi en
ella og mætti segja að Kyrsten sé
ekkert að halda aftur af sér. En dæmi
hver sem vill.
Með greininni fylgja hér nokkrar
myndir þar sem hægt er að velta
þessu fyrir sér. /SP
Tíska:
Fötin skapa manninn – eða hvað?
John Fetterman klæðist iðulega afar hversdags-
legum fötum en var þó í jakkafötum er hann var svarinn inn á þing.
Fröken Kyrsten Sinema frá Arizona er talin einna smart klæddasti
öldungadeildaþingmaðurinn. Dæmi nú hver fyrir sig.