Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Qupperneq 109

107Tímarit hjúkrunarfræðinga | 1. tbl. 100. árg. 2024
Aðalfundur
Aðalfundur Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga verður haldinn á
Grand Hótel Reykjavík, Háteig
fimmtudaginn 16. maí 2024 kl. 17:00
Framboðsfrestur er til 18. apríl
Skráning á aðalfund hefst 2. maí og
lýkur 9. maí
Léttar veitingar í boði
Fíh benti á fleiri atriði í umsögnum sínum sem hin nýsamþykktu lög
hefðu getað tekið betur á en ekki var tekið tillit til. Má þar nefna að
huga mætti að því hvort rétt væri að kljúfa rannsóknarhluta mála
frá starfsemi landlæknis og fela sérstöku stjórnvaldi þau verkefni.
Að auki benti Fíh á þörf á endurskoðun á viðurlagaákvæði laga um
landlækni og lýðheilsu. Snýr sú ábending m.a. að þeim tilvikum
þegar landlæknir hefur svipt heilbrigðisstarfsmann, sem grunur
beinist að, starfsleyfi varanlega á meðan enn hefur ekki verið
skorið úr hvort viðkomandi hefur gerst sekur um brot á lögum
eða um refsivert athæfi. Telur Fíh nauðsynlegt að mælt verði fyrir
um í lögum að einungis bráðabirgðasvipting starfsleyfis komi til á
meðan dómur í refsimáli vegna atviks liggur ekki fyrir.
Þá telur Fíh ekki hafa verið nægilega vel gætt að mögulegri
tvöfaldri refsingu heilbrigðisstarfsmanns, þegar að landlæknir
ákveður sem dæmi að áminna heilbrigðisstarfsmann eða svipta
hann starfsleyfi varanlega, en þar að auki kemur til refsing fyrir
dómi vegna sama verknaðar. Þegar landlæknir hefur beitt slíkum
viðurlögum og mál leiðir síðar til refsidóms yfir sama starfsmanni
hefur átt sér stað tvöföld refsing. Að mati Fíh verður að tryggja að í
löggjöf sé komið í veg fyrir tvöföld viðurlög vegna sama verknaðar.
Loks gerði Fíh athugasemd við að að ekki væru gerðar breytingar
á faglegri og starfsmannaréttarlegri ábyrgð þegar brot á reglum
sem tengjast henni af hálfu heilbrigðisstofnunar leiða til óvæntra
og alvarlegra atvika. Fíh telur að frumvarpshöfundar og löggjafinn
átti sig ekki fyllilega á því hversu mikið samspil er milli þess
óhóflega álags og mönnunarvanda sem ríkir á heilbrigðisstofn-
unum annars vegar og þeirra alvarlegu atvika sem frumvarpið
fjallar um hins vegar. Mönnunarvandi og óhóflegt starfsálag
hjúkrunarfræðinga, sem og álag á annað heilbrigðisstarfsfólk,
leikur stórt hlutverk. Atvik, m.a. óvænt atvik, hafa í einhverjum
hluta tilvika hlotist af þessu og heilbrigðisstofnun þannig við
útfærslu starfseminnar brotið í bága við ákvæði laga og reglugerða
sem snúa að umræddri ábyrgð. Ábyrgðin liggur vitaskuld hjá
heilbrigðisstofnuninni einni hvað þetta varðar, en er ekki unnt
að yfirfæra á heilbrigðisstarfsmanninn. Telur Fíh að mótsagnir
kunni að felast í því að stjórnvöld segi annars vegar að rétt sé að
refsiábyrgð hvíli hjá heilbrigðisstofnun vegna óvæntra atvika,
en ætli sér svo hins vegar enga breytingu að gera á faglegri og
starfsmannaréttarlegri ábyrgð þegar brot á reglum henni tengdri
af hálfu heilbrigðisstofnunar leiða til óvæntra og alvarlegra atvika.
Þrátt fyrir gagnrýni félagsins og það mat að lengra
hefði mátt ganga við lagasetninguna þá fagnar Fíh þó
þeirri mikilvægu vörðu sem felst í lögum um refsiábyrgð
heilbrigðisstofnana og væntir þess að í því felist loforð
stjórnvalda um áframhaldandi umbætur á réttarstöðu
hjúkrunarfræðinga.
Refsiábyrgð
Höfundar: Guðbjörg Pálsdóttir, formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga, Helga Rósa Másdóttir, sviðsstjóri fagsviðs Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
og Jón Sigurðsson, hrl. lögmaður Fíh