Mímir - 01.06.2007, Page 23

knúna til þess að skrifa í blöðin og mótmæla
þessu framtaki Sölva: „Hvað er hann að fetta
fxngur út í minningargreinar? Hefur Sölvi ekk-
ert annað að gera en lesa minningargreinar alla
daga? [...] Mér finnst alveg fáránlegt að halda
námskeið um svona lagað,“ skrifar lesandi í
bréfi til Morgunblaðsins (Gréta Eyjólfsdóttir
2001). Sambærilegar skoðanir er að fmna í um-
ræðu fólksins á Barnalandi. Minningargreinar
virðast vera orðnar svo mikið einkamál að þær
eru hafnar yfir almenna gagnrýni og umræðu.
Gagnrýni á minningargreinar er lögð að jöfnu
við gagnrýni á sorg fólks.
„Mér finnst þetta ótrúlega dónaleg umræða,
það sem fólk skrifar um látið fólk kemur engum
við nema því sjálfu," segir einn netverjanna á
Barnalandi (2006b). Viðhorf af þessu tagi bera
vott um að hefðin sé að þróast í óæskilega átt.
Það sem birtist í dagblaði hlýtur að koma
almenningi við og ef minningargreinar eiga að
birtast á opinberum vettvangi hljótum við að
gera einhverjar kröfur til textans. Morgunblað-
ið sjálft setur fáar reglur og svo virðist sem það
sé í raun fólkið í landinu sem ritstýrir þessum
greinum. Vegna þrýstings frá almenningi var
ákveðið að amast ekki lengur við sendibréfs-
forminu og svo virðist sem umburðarlyndi
blaðsins hafi aukist með árunum. Ur umræð-
unni á Barnalandi má jafnvel lesa að það sé
beinlínis ekki við hæfi að Morgunblaðið skipti
sér af því hvernig minningargreinar eru. „Mér
finnst að fólk eigi bara að gera það sem það vill
þegar kemur að minningargreinum," segja
sumir (Barnaland 2006b).
Sú kynslóð sem nú er að vaxa úr grasi er vön
því að mega skrifa minningargreinar í sendi-
bréfsformi og krefst þess jafnvel að lengra sé
gengið, Morgunblaðið birti greinar um andvana
fædd börn og banni aðstandendum ekki að
senda inn fmmort ljóð (sbr. umræðuna á Barna-
landi). Strangar reglur yllu líklega fjaðrafoki en
eitthvað hlýtur þó að mega gera til þess að hefð-
in falli ekki niður í lágkúru og það sem áður
einkenndi bókmenntagreinina glatist.
4. Að lokum
Einhver grundvallarbreyting hefur orðið á við-
horfi fólks og hugmyndum um hlutverk minn-
ingargreina. A örfáum árum hafa greinarnar
gjörbreyst en á sama tíma hefur almenn um-
ræða um hefðina verið af skornum skammti.
Það stendur minningargreinunum helst fyrir
þrifum. Minningargreinar í dagblaði em efni
sem vel má gagnrýna og viðfangsefnið má ekki
verða svo viðkvæmt að ekki sé hægt að ræða það
á skynsamlegum nótum.
I meðalstóm Morgunblaði fylla minningar-
greinarnar þrjár til fjórar opnur. Greinunum
fjölgar og það segir sig sjálft að þær eru æði
misjafnar. Sumar ættu betur heima annars stað-
ar, til dæmis á minningarsíðu eða í minninga-
bók fjölskyldunnar. Sumir mættu vanda betur
til verka og stundum mætti fólk hugsa betur um
tilgang, hlutverk og vettvang greinarinnar áður
en opnað er fyrir tilfinningaflóðið.
Flestar greinarnar eru þó fallegar og inni á
milli leynast hreinustu perlur. Þótt sjálfhverf-
um minningargreinum fjölgi jafnt og þétt eru
þær greinar ennþá fyrirferðarmestar þar sem
hinn látni er í aðalhlutverki og mannlýsingin
fær mikið vægi. Hefðin er hins vegar að breyt-
ast, fram hjá því verður ekki litið, og meðan
engin opinber umræða eða meðvitund um við-
fangsefnið er til staðar mun fólk ganga inn í
hefðina hver svo sem hún er.
21