Helgarpósturinn - 24.06.1987, Blaðsíða 32

NÝR STJÓRNUNARSTÍLL ER AÐ RYÐJA SÉR TIL RÚMS HÉR Á LANDI. ÞAÐ ER „MJÚKI" FORSTJÓRINN
SEM BLÍFUR. FYRIRLIÐI FREMUR EN STJÓRNANDI. FREMSTUR MEÐAL JAFNINGJA
# /nýtísku atvinnuauglýs-
ingum eru allir hressir,
bœöi fólk og vinnustaöir.
# Brosnámskeiö og
áfengismeöferö á
launum.
# Sálfrœöingar látnir búa
starfsmenn undir breyt-
ingar.
# Nýi forstjórinn hellir
upp á könnuna og skiptir
um rúllu á salerninu.
U ndanfarin 5-6 ár hefur mikil breyting oröiö á vinnu-
stööum þessa lands. Nýir og tiltölulega ungir forstjórar og
framkvæmdastjórar hafa víöa tekiö viö afmönnum, sem veriö
hafa viö stjórnvölinn frá stríöslokum, og stjórnunarstíllyngri
kynslóöarinnar er gjöróltkur því sem áöur tíökaöist. Forstjór-
inn elur ekki lengur manninn viö haröviöarskrifborö í fíla-
beinsturni einkaskrifstofunnar, a.m.k. ekki efhann fylgist meö
nýjungunum í sínu fagi. Hann er kominn át á meöal starfs-
fólksins, sem náá helstaö vera óskaplega hresst. Annaö hœfir'
ekki í framsœknum fyrirtœkjum meö hressu og samstilltu liöi,
en þannig hljóma lýsingarnar gjarnan í auglýsingum dag-
blaöanna.
SKIPTIR SJALFUR
UM KLÓSETTRÚLLU
OG HELLIR UPPÁ
Öll þekkjum við dæmi um „nýja
forstjórann" annaðhvort á eigin
vinnustað eða í fyrirtæki, sem við
höfum haft spurnir af. Svo eru þeir
líka alloft í „persónulegum" viðtöl-
um við fjölmiðla, þar sem fram kem-
ur hvernig þeir rækta líkamann og
garðinn sinn. Að sjálfsögðu lýsa þeir
því einnig yfir, hvað fjölskyldan
skiptir þá gífurlegu máli í lífinu — þó
svo alþjóð viti að þeir eru þriðjung
ársins á ferðalögum. Einn þessara
„mjúku" manna bakaði líka vöfflur
handa einni blaðakonu Helgar-
póstsins fyrir tveimur árum.
Samkvæmt afar áreiðaniegum al-
hæfingum má lýsa nýja forstjóran-
um á eftirfarandi hátt:
Hann er milli þrítugs og fimm-
tugs.
Hann hefur sótt a.m.k. tvö nám-
skeið, t.d. í tímastjórnun, markaðs-
málum, almennri stjórnun eða sölu-
mennsku. Þar að auki er hann nátt-
úrulega viðskiptafræðingur, lög-
fræðingur eða hagfræðingur, gjarn-
an með framhaldsmenntun frá út-
löndum.
Hann fer ekki sjaldnar en þrisvar
sinnum á ári í viðskiptaferð til út-
landa.
Bíllinn hans er ekki eldri en 4 ára
og oft má sjá íþróttatösku í aftursæt-
inu, engu síður en hina ómissandi
skjalatösku.
Hann stundar einhvers konar lík-
amsrækt, a.m.k. einu sinni í viku.
32 HELGARPÓSTURINN
(Dæmi: Skokkar á morgnana, synd-
ir í hádeginu, leikur knattspyrnu
með „strákunum" eða lyftir lóðum.)
Hann á það til að koma sportlega
klæddur í vinnuna, jafnvel í jogging-
galla, þegar unnið er um helgar.
Hann kallar ekki á ritarann eða
simadömuna ef hann kemur að
tómri kaffikönnu, heldur hellir sjálf-
ur upp á. Hann leitar líka sjálfur að
nýrri salernisrúllu, ef pappírinn er
búinn.
Hann er meðvitaður um mikil-
vægi mannlegra samskipta og held-
ur starfsmannafundi með nokkurra
vikna millibili.
Hann sér um stutt skemmtiatriði á
árshátíðinni og er forsöngvari í
starfsmannaferðalaginu.
Hann er fyllilega til viðræðu um
það, að starfsmaður með áfengis-
vandamál fái laun á meðan hann er
í meðferð.
Hann lætur auglýsingastofu sjá
um kynningarmál fyrirtækisins og
lætur ráðgjafarþjónustu útvega sér
starfsfólk. 1
Hann veit strax hvað átt er við,
þegar talað er um „strokur".
ÞEKKING Á
BÓKMENNTUM OG
LISTUM
NAUÐSYNLEG
Stjórnunarfélagid hefur í gegnum
tíðina boðið upp á ýmis námskeið,
bæði fyrir stjórnendur fyrirtækja og
aðra starfsmenn. Lára M. Ragnars-
dóttir, framkvæmdastjóri, fylgist því
vel með þróun þessara mála. Hún
tjáði blaðamanni fyrir skemmstu að
Lára M. Ragnarsdóttir, framkvæmda-
stjóri Stjórnunarfélagsins: „Erum að
breyta algjörlega um stíl á námskeið-
unum okkar."
nú stæði yfir endurskipulagning
námskeiðahaldsins, vegna breyttra
viðhorfa og nýrra áhersluatriða í
stjórnun, sem verið hafa að þróast á
undanförnum árum.
„Við erum einmitt þessa dagana
að breyta algjörlega um stíl á stjórn-
unarnámskeiðunum okkar og mun-
um leggja aukna áherslu á það sem
sumir kalla nýja stjórnunarstílinn.
Þetta er kallað „leadership" á ensku
og ég hallast helst að því að tala um
„forystuhlutverkið" á íslensku, því
„leiðtogi" er kannski fullháfleygt
orð yfir þetta. Áður fyrr var stjórn-
andinn, sem nefnist „manager" á
ensku, fyrir ofan starfsfólkið og gaf
fyrirmæli nidur. „Leader" er hins
vegar fremstur meðal jafningja.
Hann leiðir starfið, tekur frum-
kvæðið, en starfsmennirnir fá í raun
athafnafrelsi. Ég heyrði eitt sinn
skemmtilega samlíkingu, þar sem
nýja forstjóranum var líkt við fyrir-
liða í fótboltaliði. Það væru auðvit-
að ákveðnar leikreglur, sem farið
væri eftir, en að öðru leyti skipti
hann sér ekki af leikmönnunum.
Honum væri sama hvernig þeir
framkvæmdu þetta, innan ákveðins
ramma, svo fremi sem þeir skoruðu.
Þetta nýja forystuhlutverk krefst
mikillar framsýni og þess, að fólk sé
Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir, alþingis-
maður. „Ég þori að ful)yrða, að
vinnuhagræðingin hafði oftast
kostnaðarauka í för með sér — ekki
sparnað."
vel að sér í öllum greinum. Það þýð-
ir ekki bara að einskorða sig við
stjórnunina og sinna ekki umhverf-
inu og umheiminum. Maður þarf
t.d. að vera vel að sér í bókmenntum
og klassískum listum, svo dæmi sé
nefnt. Það gefur fólki ákveðna víð-
sýni. Framsýni og víðsýni eru mikil-
vægir þættir. Það er lögð aukin
áhersla á þessa svokölluðu mjúku
línu. Stjórnandinn verður að kunna
að eiga mannleg samskipti, enda
eru þau talin um 60-70% af störfum
hans.
Breytingin á námskeiðunum felst
einmitt í því að kynna þessar hug-
myndir um forystuhlutverkið. Við
erum með námskeið í tímaskipu-
lagningu og mannlegum samskipt-
um og svo höfum við verið með
þetta stóra og mikla námskeið fyrir
Flugleiöir. Það hefur stundum verið
nefnt „brosnámskeiðið", sem gefur
nú reyndar ekki alveg rétta mynd af
því sem fram fer. Brosið er ekkert
nauðsynlegt, heldur er lögð áhersla
á jákvæða afstöðu fólks til sjálfs sín
og annarra."
EKKI LENGUR
Á STALLI
En hvernig myndi Lára M. Ragn-
arsdóttir lýsa nýja forstjóranum ?
„Hann vílar ekkert fyrir sér að
ganga í verkin, ef á þarf að halda, og
er til í vinna það sem þarf að vinna!
Þar með er hann einn af hópnum og
ekki eins einangraður frá hinum al-
menna starfsmanni og stundum var
áður fyrr. Hann er ekki lengur á
stalli, heldur meðal fólksins. Fremst-
ur meðal jafningja. Það er kannski
aðalatriðið. Hann mætir hugsan-
lega fyrstur á morgnana og sýnir á
annan hátt gott fordæmi. Hann
leggur líka mikla áherslu á mannleg
samskipti, enda er það eðlilegt mið-
að við þær aðstæður, sem við búum
við í dag. Breytingar eru svo örar,
bæði með tæknivæðingu og þróun
fyrirtækja, og það er nauðsynlegt
að fylgja þeim eftir með því að sinna
starfsfólkinu og þörfum þess."
Þekktur bandarískur stjórnunar-
fræðingur, Philip Crosby, er greini-
lega á sama máli og Lára. Hann rek-
ur gífurlega stórt ráðgjafarfyrirtæki
og er höfundur metsölubóka í þess-
um fræðum. í nýlegu viðtali við
tímaritið International Manage-
ment segir hann t.d. eftirfarandi um
hvernig leysa skuli erfið verkefni á
vinnustöðum: „Það skapast vanda-
mál þegar starfsfólkið sér stjórnand-
ann ekki leggja neitt af mörkum til
þess að leysa verkefnið. Þetta er eins
og að banna krökkunum sínum að
snerta áfengi og tdbak, en sitja sjálf-
ur reykjandi og drekkandi fyrir
framan þau. Slík framkoma er
móðgandi."
Þetta hefur líka verið orðað á ann-
an veg: „Sá, sem gegnir forystuhlut-
verkinu, gerir ekki eitthvað við
annað fólk. Hann gerir eitthvað
með því."
NÁMSKEIÐ FYRIR
STARFSFÓLKIÐ
Eins og fram hefur komið sækja
nútímaforstjórar töluvert af nám-
skeiðum í sínu fagi, bæði hjá Stjórn-
unarfélaginu og öðrum aðilum. Þeir
láta hins vegar ekki þar við sitja,
heldur fá þeir líka fagfólk til að
skipuleggja námskeið fyrir starfs-
fólk fyrirtækisins. Hið svokallaða
brosnámskeið Flugleiða er kannski
þekktasta dæmið um slíkt.
Við höfðum samband við sál-