Tónlistin - 01.12.1945, Blaðsíða 42

Tónlistin - 01.12.1945, Blaðsíða 42
72 TÓNLISTIN Endursagt úr tónheimum ÞJÓÐLEG TÓNLIST EÐA ALÞJÓÐLEG Oft heyrist því varpaÖ fram manna á mqÖal, að tónlistin sé hi8 ómengaÖa mál mannlegs hjarta. Með sérhverjum manni tali hún sömu tungu; hún sé engum landa- merkjum háð, eins og hið talaða orð; ofar öllum þjóðrænum og stéttarlegum sundurgreiningum sé hún öllum verald- arlýð skiljanleg, eins og eitthvert alheims- mál, sem menn ekki þuríi að læra sér- staklega. Þessar fullyrðingar hljóma hreint ekki svo illa, en þær eru þó rangar. Að vísu er skilningur á tónlist tengdur öðrum landamærum en þjóðtungurnar, og Is- lendingur getur notið ítalskrar tónlist- ar, án þess að leggja á sig mikla fyrir- höfn til undirbúnings, sem hann hins- vegar ekki kæmist hjá, ef hann ætl- aði að kynnast skáldritum þessara þjóða. Engu að síður eru í tónlistinni til þjóð- lcg scrmál, margskonar „mállýzkur', sem að byggingu og formi eru innbyrðis sizt líkari en mállýzkur tungunnar. Tónlistin er ekki síður ímynd ákveð- ins kynstofns og þjóðernis en mál það, er vér tjáum bugtök vor með. Fæstir eru nógu víðförlir til þess að geta með eigin eyrum gengið úr skugga um þessa þjóðfræðilegu staðreynd. Greinilegast er þetta meðal þeirra þjóða, sem ekki hafa enn verið undirokaðar af hinni evrópísku siðmenningu. Ef vér legðum hlustir að músík þeirra, mundi hún í vorum eyrum hljóma sem innantómur og oftast nær mistóna hávaði. Sá, sem eitt sinn hefir setið inni í arabískri kaffistofu eða í síam- isku eða japönsku leikhúsi, veit gerla, að hann skilur jafn litið í tónlist þessara ])jóða eins og i tungu þeirri, sem þar Tónskáldafélag * Islands Tónskáldafélag Islands var stofnað í Reykjavik 25. júli siðastl., til þess að gæta hagsmuna tónskálda. Félagsmenn eru allir í „Bandalagi íslenzkra lista- manna“. Stjórnina skipa: Páll Isólfsson formaður, Hallgrímur Helgason ritari, Helgi Pálsson gjaldkeri. Jón Leifs var kosinn varaformaður. Stofnendur samþykktu með öllum at- kvæðum að senda Menntamálaráði Is- lands svohljóðandi bréf: „Tónskáldafélag íslands leyfir sér hér með að senda Menntamálaráði Islands lög félagsins ásamt nöfnum félagsmanna og vill um leið virðingarfyllst vekja eftir- tekt ráðsins á kjörum íslenzkra tónskálda. Fyrst er þess að geta, að lagavernd ís- lenzkra tónverka er, bæði á íslandi og erlendis, ófullkomnari en í flestum ef ekki öllum öðrum löndum, og möguleik- ar til flutnings tónverka á íslandi minni en annarsstaðar, en gjöld fyrir flutning tónverka eru aðaltekjur tónskálda. Erfið tónverk færa erlendis jafnvel þarlend- um höfundum tiltölulega litlar tekjur, og þær venjulega þeim mun minni, sem verk- inu eru veigameiri. Hæstu árslaun tón- skálda á íslandi hrökkva nú tæplega til óhjákvæmilegrar afritunar eins meirihátt- ar tónverks ásamt raddheftum, en til flutn- ings þarf oft í fyrsta sinn allskonar fjölritun, þó aÖ ekki sé hugsað um að prenta verkin. Ef tillit er tekið til sölu- möguleika skáldsagna, virðist sízt viðeig- andi, að laun tónskálda séu lægri en laun rithöfunda. Þar sem laun leikara eru ekki veitt af fé til bókmennta eða rithöfunda, virðist heldur ekki réttmætt, að launum túlkandi tónlistarmanna sé úthlutað af sömu upphæð og til tónskálda. Tónskáldafélag íslands leyfir sér því að fara þess á leit, að Menntamálaráð ákveði viÖ næstu úthlutun sérstaka upp- hæð til tónskálda eingöngu og aðra upp- hæÖ til afritunar, fjölritunar eða prent- unar tónTCrka."
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Tónlistin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tónlistin
https://timarit.is/publication/922

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.