Tónlistin - 01.12.1945, Blaðsíða 15

TÓNLISTIN
45
syngja, svo að kunnáttu verður víða
vant. Ber þar mest á óvandaðri með-
ferð sérhljóða. Hér þarf að laga
ieikni manna og smekk. Raddir eru
niargar ágætar en ólagaðar. Söng-
stjórar komast að sjálfsögðu ekki
yfir að kenna fólki að syngja, liverj-
um einstökum. Þeir eiga fullt í fangi
með lýjandi raddæfingar og lieild-
arstjórn. Við eigum of fáa leiðbein-
endur, sem kenna raddbeitingu, svo
að menn vanrajkja sitt eigið upp-
runalega liljóðfæri, barkann. Þetta
Jjitnar á söngflokkunum i lieild, svo
að oft má greina fláar raddir og
misgóðar. fslendingar kunna allt
of fáir að „setja söngtóninn í um-
lmðir“, sem Englendingar nefna
„to cover tlie tone“. Söngflokkar
eru þó nógu margir, en ekki allir
nógu góðir. Kirkjukórarnir eru tæp-
ast nógu fágaðir. Þeir eru of ósjálf-
stæðir og skortir samræmi. Orgel-
ið er látið fylla út í þær eyður,
sem fram koma i samstillingu radd-
anna. Kirkjusöngurinn þyrfti að
verða eins góður og organleikur-
inn. Það er ekki nóg, að liljóðfær-
ið sé liandleikið af list, Iieldur verð-
ur söngflokkurinn líka að geta sung-
ið án bljóðfæris, til þess að sam-
ferð raddanna verði skýr og óbagg-
anleg.
Hefir þú nokkrar tillögur til end-
urbóta í kirkjusöng?
Mörgum mun eflaust kunnugt um
það, að t. d. í enskumælandi lönd-
um er kirkjusöngurinn tiltakanlega
góður. Slafar það ekki sízt af þvi,
að við liverja guðsþjónustu eru flutt
sérstök tónverk, sem engilsaxnesk-
ar þjóðir nefna „anthem“ og kalla
mætti viðhafnarsöngva á íslenzku.
Mundi mikil bót að því að innleiða
slíkan söng i okkar kirkjur. Áliugi
söngfólksins belzt ekki vakandi með
því að syngja einlægt sömu sálma-
lögin eingöngu. Flutningur sér-
stakra kirkjulaga til viðliafnar
mundi leiða til betra sálmasöngs
jafnframt, þótt ekki væru æfð nema
10—12 slik tónverk á ári i hinum
stærri kirkjum. Væri það ærið verk-
efni íslenzkum tónskáldum, að sjá
kirkjunni fyrir þesskonar viðbafn-
arsöngvum, og efa ég ekki, að vel
mundi takast. Skapferli okkar er
í samræmi við tilgang þeirra.
Hvernig lízt þér á stefnu þá, sem
tónlistin hneigist að um þessar
mundir?
— Útvarpið gerir allt of mikið
að því að útbreiða lítilþæga jazz-
músík og listsnauða. Menn ættu
heldur að Iæra að hlusta á góða tón-
list í stað þess að „skrúfa fyrir“
bana, og lilusta gaumgæfilega. —
Tónsmíðaviðleitni okkar er að von-
um ekki mjög stórstig enn sem kom-
ið er, og hún fylgist ekki vel með
timanum en beinist um of að gam-
alli rómantík. Blær tónsmíðanna
virðist mér ríkjandi dapurleiki í
samræmi við þjóðarlund Islendinga,
og ef brugðið er frá þeirri braut,
mætir það mjög takmörkuðum
skilningi. Tónskáldum okkar befir
látið betur að túlka trega en gleði.
Þó finnast undantekningar. Þau
liafa ekki lagt rækt við gamansemi,
að minnsta kosti ekki hin þekkt-
ari þeirra. Hæfileikar þeirra stefna
að hærra marki, og má þegar sjá
þess greinilegan vott. Að vísu