Tónlistin - 01.12.1945, Blaðsíða 21

TÓNLISTIN
51
mér liærra en ég fyllilega gat gert
kröfur til á sviði listarinnar.
Hvernig lítur þú á framtíð ís-
lenzkrar tónlistar?
Bjartsýni mín i þeim efnum er
mjög mikil. Ég liefi ávallt litið svo
á samkvæmt óyggjandi reynslu og
íhugun, að við eigum eftir að vaxa
langt fram úr þeirri von, sem svo
fámenn þjóð sem Islendingar geta
alið í brjósti. Fyrir og um aldamót
var eiginlega um algjöra stöðnun
að ræða í iðkun tónlistar, vegna
þess hve einliæft mal manna var
Hljóðfæri voru af skornum skammti,
og ríkið lét mál þessi nær afskipta-
laus. Á síðari árum hefir þessu
fleygt fram fvrir tillilutun hins op-
inbera, sem styrkt liefir marga tón-
listarmenn til náms og starfs. Á
fjárlögum nú eru veitingar, sem al-
gjörlega hefðu þótt óhugsandi fyrir
aldamót. Þá voru líka skoðanir
manna mjög ófullkomnar um flest
það, er list varðaði, einkum tónlist.
Átti ég þar við ramman reip að
draga í starfi mínu sem hlaðagagn-
rýnandi í tónlist og fékk oft ofaní-
gjöf fyrir aðfinnslur, sem mér auð-
vitað kom ekki til hugar að leyna
þar sem ég þekkti hið rétta og góða
mætavel. Fyrir þetta var ég álitinn
einskonar uppskafningur, sem dval-
izt hefði erlendis til þess að apa eft-
ir framandi siði. Svo átakanleg var
fávizka manna, að skilgreiningin
á „orkestri“ hljóðaði t. d. eitthvað
á þessa leið frá hendi manns, sem
að öðru leyti var mjög vel dómbær
á sönglistarefni: „Orkestur er vitan-
lega margir menn, þar sem liver leik-
ur á sitt hljóðfæri, og svo hvín í
diskantinum og hassinn púar undir.“
Nú eru skoðanir manna sem betur
fer gjörbreyttar, og alltaf færumst
við nær þvi marki að verða sjálf-
hjarga á sviði tónlistar. Sú er von
mín og vissa, að ísland eigi á þess-
ari öld eftir að eignast stórverk tón-
ræn, er standast munu fulla gagn-
rýni á alþjóða mælikvarða.“
„Tónlistin" þakkar tónskáldinu
þessi hógværu og yfirlætislausu orð,
sem mælt eru af munni þess manns,
er her hag íslenzkrar tónmenntar
fyrir brjósti öðrum fremur, og ósk-
ar lionum giftu og gengis um kom-
andi ár.
Varð söngfall
Það var eitt sinn í brúðkaupsveizlu,
sem haldin- var á bæ nokkrum í Svartár-
dal í Húnavatnssýslu, að séra Stefán
prófastur að Auðkúlu, sem var mikill
söngmaður, sagðist geta tekið lagið við
öll söngljóð. Þá gegnir í gleðskap Bjarni
bóndi á Kúastöðum: „Ég held þér raup-
ið nú of mikið' af sjálfum yður, prest-
ur góður. Látið sjá og takið lagið við:
„Ólafur fór til andskotans í annarri viku
góu.“
Presti varð söngfall og vildi ógjarna
taka lag við þessar hendingar. Þá sagði
Björn: „Já, það grunaði mig, að þér
mynduð raupa of rnikið af yður,“ og
þóttist Bjarni góður fyrir sinn hatt.
Gramur Iistamaður
L i s z t var að spila á hirðhljómleik-
um í Petersburg. Þar sem keisarinn var
í hrókasamræðum við sessunaut sinn,
hætti Liszt skyndilega leik sínum. Keis-
arinn kallaði til hans: „Spilið þér bara
áfram, það truflar mig ekki.“ Liszt svar-
aði: „En mig, yðar hátign?“ — Tóif
klukkustundum síðar var Liszt farinn frá
Petersburg.