Morgunblaðið - 24.01.1990, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. JANUAR 1990
3
Lík Bretans fannst um
400 metra frá Hofgarði
„ÞAÐ er Jjóst að Bretinn varð úti. Hann var
nokkuð vel klæddur og með góða lambhús-
hettu, en hefur lent í aftakaveðri, sennilega
á fímmtudag, hrakist undan því niður Hval-
vörðugil yfir veginn án þess að taka eftir
honum og örmagnast skömmu síðar,“ sagði
Guðbrandur Jóhannsson, leitarstjóri, við
Morgunblaðið í gær. Björgunarmenn fundu
lík Stephen V. Reader um 250 m sunnan við
þjóðveginn og um 700 m vestan við félags-
heimilið Hofgarð í Öræfurn skömmu fyrir
klukkan 10 í gærmorgun. Ekkert hafði
spurst til Bretans síðan á mánudagsmorgun
í fyrri viku, er hann hugðist ganga frá
bænum Hofí 1 á Hvannadalshnjúk, en um-
fangsmikil leit fór fram fyrir og um helgina.
Eftir að bakpoki mannsins
fánnst í fyrrakvöld neðan við
veginn skammt frá Hofi fór
Guðbrandur með lögreglunni á
Höfn í vettvangskönnun í svarta-
myrkri og sagði Guðbrandur að
ákveðið hefði verið að hefja leit
á svæðinu frá fjallsrótum til sjáv-
ar í gærmorgun. Um 30 manna
hópur frá Öræfum og Höfn lagði
akandi af stað og ætlaði Guð-
brandur að sýna mönnunum
staðinn, þar sem bakpokinn
fannst, en áður en að honum kom
í innan við 100 m fjarlægð, sagði
Guðbrandur að þeir hefðu séð
dökka þúst í mosalausum slakka,
sem reyndist vera lík Bretans. .
Umfangsmikil leit um 200
björgunarsveitamanna fór fram
á föstudag og laugardag. Á
föstudag var leitað á tveggja
Morgunblaðið/JGG
Stephen W. Reader.
kílómetra belti, sem afmarkast
af Sandfelli í vestri_ og Hnappa-
völlum í austri. Á laugardag
fannst dýna mannsins í Hval-
vörðugili og var áhersla lögð á
svæðið upp af því eftir það, en
skipulagðri leit var hætt á sunnu-
dag. Guðbrandur sagði að eftir
væri að taka saman nákvæma
skýrslu um leitina, en taldi að
kostnaður væri nokkrar milljón-
ir.
„Þegar leit hófst í síðustu viku
var ekki talin ástæða til að leita
á láglendi og auk þess var svæð-
ið hulið snjó, þannig að leit þá
Morgunblaðið/JGG
Einar Jónsson, lögreglumaður
á Höfii í Hornafirði, með bak-
poka breska ferðalangsins, sem
fannst á laugardag.
hefði sennilega ekki borið árang-
ur, en í fyrrinótt og gærmorgun
tók hins vegar upp mikinn snjó,“
sagði Guðbrandur.
Krufning hefur ekki farið
fram en Guðbrandur taldi senni-
legt að maðurinn hefði orðið úti
á fimmtudag — á leiðinni niður
gilið undan veðri. Bæði var að
þá var veðrið einna verst og eins
var lítið eftir af nestinu. Jöklaút-
búnaður Bretans, mannbroddar,
reka, ísöxi og svefnpoki, er
ófundinn, en eftir er að kanna
nákvæmlega hvaða hluti vantar
í farangurinn.
Líkið var flutt til Hafnar í
Homafirði í gær, en verður f lutt
til Reykjavíkur í dag.
Stephen W. Reader var 25
ára, fæddur 1964. Hann var ein-
hleypur verkamaður og bjó á
gistihúsi skammt fýrir utan Lon-
don.
Reglugerðir vegna laga um málefni aldraðra:
Samræmt mat á vistunarþörf
og aukin þátttaka í kostnaði
Fólki mismunað eftir tekjum, segir Jóhannes Pálmason
HEILBRIGÐISRÁÐHERRA, Guðmundur Bjarnason, hefúr gefið út fjór-
ar nýjar reglugerðir vegna gildistöku laga um málefni aldraðra 1. jan-
úar síðastliðinn. Um er að ræða reglugerð um Framkvæmdasjóð aldr-
aðra, vistunarmat, dagvist aldraðra og þjónustu stofiiana fyrir aldr-
aða. Reglugerðirnar öðlast gildi 1. febrúar næstkomandi. Jóhannes
Pálmason, framkvæmdastjóri Borgarspítalans, segir að verið sé að
taka upp sjúklingaskatt hér á landi og að mismuna fólki eftir tekjum.
Með lögunum breytist hlutverk
Framkvæmdasjóðs aldraðra á þann
hátt að sjóðurinn getur nú stutt sveit-
arfélög til að koma á fót heimaþjón-
ustu fyrir aldraða en honum verður
óheimilt að styðja byggingu íbúða
fyrir aldraða nema ákveðið sé í upp-
hafi að húsnæðið verði rekið sem
þjónustuhúsnæði. Þá verður litið á
styrki úr sjóðnum til hjúkrunarrýmis
á vegum sveitarfélaga sem hluta af
iögboðnu framlagi ríkissjóðs.
í lögunum er einnig kveðið á um
nýja framkvæmd samræmds vistun-
armats sem verður í höndum þjón-
ustuhópa aldraðra um allt land. í
hópunum mun starfa fagfólk í heil-
brigðis- og félagsmálum. í Reykjavík
verða þjónustuhópar við félags- og
þjónustumiðstöðvar aldraðra sam-
kvæmt hverfaskiptingu. Hlutverk
þeirra er að fylgjast með heilsufari
aldraðra og tryggja að aldraðír á
starfssvæðinu fái þá þjónustu sem
þeir þarfnast. Hins vegar mun fjög-
urra manna matshópur, skipaður af
öldrunamefnd, sinna vistunarmati
aldraðra í Reykjavík.
Lögin kveða á um að aldraðir taki
þátt í greiðslu dagvistargjalda, þó
ekki að hærri upphæð en sem nemur
grunnlífeyri almannatrygginga.
Fram til þessa hafa sjúkratryggingar
í raun borið allan kostnað vegna
dagvistar aldraðra. Nú verður inn-
heimt 500 krónadaggjald af dagvist-
argesti en þó aldrei hærri upphæð
en 10.853 á mánuði.
í reglugerð um stofnanaþjónustu
fyrir aldraða er kveðið á um að ein-
staklingur í þjónustuhúsnæði með
tekjur umfram skattleysismörk taki
þátt í dvalarkostnaði og greiði hann
jafnvel að fullu ef tekjurnar eru
umfram 15.700 krónur á mánuði.
Dvalar- og hjúkrunarstofnunum
er ætlað að innheimta dvalarkostnað
af vistmönnum. í fyrri lögum um
málefni aldraðra lauk kostnaðar-
þátttöku þessa einstaklings þegar
hann þurfti á hjúkrunardvöl að halda
og sjúkratryggingar tóku við. Bætur
almannatrygginga til einstaklings
með engar aðrar tekjur renna til
greiðslu dvalarkostnaðar en vistmað-
urinn getur sótt um mánaðarlegt
ráðstöfunarfé frá Tryggingastofnun
ríkisins.
Bætur almannatrygginga til lang-
legusjúklinga í hjúkrunarrými falla
niður ef dvölin verður lengri en fjór-
ir mánuðir. Langlegusjúklingurinn
getur sótt um mánaðarlegt ráðstöf-
unarfé frá Tryggingastofnun ríkis-
ins.
Einstaklingur í hjúkrunarrými
með eigin tekjur umfram 13.200
mánuði á með þeim tekjum að taka
þátt í dvalarkostnaði frá þeim tíma
sem bætur almannatrygginga falla
niður. Eigin tekjur vistmanns skipt-
ast jafnt á milli maka.
Jóhannes Pálmason, fram-
kvæmdastjóri Borgarspítalans, segir
að verið sé að taka upp sjúklinga-
skatt hér á landi og að mismuna
fólki eftir tekjum. „Það er grundvall-
arregla í íslenskum skattarétti að
skattar skuli leggjast jafnt á fólk.
Stofnunum er ætlað að innheimta
þessi gjöld við rúm gamalmennanna
og leita eftir upplýsingum um hver
er borgunarmaður fyrir þessum
gjöldum og hver ekki. Ég hef látið
í ljós vanþóknun mína á þessu á
opinberum fundi heilbrigðisráðherra
nýlega,“ sagði Jóhannes.
Jóhannes telur að reglugerð um
I álitinu segir að yfirtaki Kópa-
vogskaupstaður ekki réttindi og
skyldur Reykjavíkurborgar sam-
kvæmt samningnum en Alþingi veiti
borginni heimild til eignarnáms
missi Kópavogskaupstaður for-
kaupsrétt. Því sé varlegast, hafi
bærinn á annað borð hug á að eign-
ast landið, að tilkynna Reykjavíkur-
borg og Magnúsi Hjaltested innan
vistunarmat feli í sér gífurlega um-
fangsmikla skráningu á persónuleg-
um högum umsækjenda um vist á
dvalar- eða hjúkrunarheimilum.
„Aldraðir fá ekki að leggjast inn á
spítala nema þeir undirriti yfirlýs-
ingu þess efnis að yfirvöld hafi fullan
og ftjálsan aðgang að skattskýrslum
þeirra til að meta greiðslugetuna.
Þeir verða að gefa allar upplýsingar
um persónulega hagi og gengið er
inn að merg og beini aldraðra. Þetta
leiðir til þess að þeir missa alla sjálfs-
virðingu og allt er þetta gert undir
því yfirskini að aldraðir séu að
tryggja sér vist. Þetta kalla ég of-
stjórnun,“ sagði Jóhannes.
gefinna tímamarka að hann hyggist
ganga inn í samninginn.
Kristján Guðmundsson bæjar-
stjóri í Kópavogi segir að samkvæmt
þessu sé ljóst að til að fyrirætlun
Reykjavíkurborgar í máli þessu nái
fram að ganga þurfi yfirstandandi
þing að veita borginni eignarnáms-
heimild. Hann segist telja ótrúlegt
að Alþingi samþykki eignarnám í
Ferðamálaráðsteftia
í Mónakó:
Forseti Is-
lands flytur
opnunarræðu
FORSETI íslands, frú Vigdís
Finnbogadóttir, hefúr ákveðið að
taka boði Ferðamálanefndar
Evrópu um að flytja opnunar-
ræðuna á ferðamálaráðstefnu,
sem nefhdin heldur í Mónakó 8.
og 9. april nk.
Ferðamálaráð íslands fór þess á
leit við forseta íslands að þekkjast
þetta boð og vekja þar með enn
frekar athygli á íslandi. Kornelíus
Sigmundsson, forsetaritari, sagði
að boðinu hefði verið vel tekið því
um væri að ræða málefni til fram-
dráttar íslenskum ferðamálum.
Opnunarræðan verður flutt að
morgni 9. apríl og fer forsetinn
væntanlega héðan daginn áður og
kemur heim 10. eða 11. apríl. Senni-
legt er að samgöngumálaráðherra
fari með forseta og eins forsetarit-
ari.
Rafinagn til
húshitunar:
Afsláttur
lækkaður
um helming
Aíram ódýrara að
kynda með raf-
magni en olíu
VERÐ einnar kílówattstundar
rafmagns til húshitunar hækkar
að öllum líkindum um 15,5 aura
næstkomandi mánaðamót. Stjórn
Landsvirkjunar ákvað í síðustu
viku að lækka afelátt til Raf-
magfnsveitna ríkisins af raforku
til húshitunar um helming en af-
slátturinn var áður 31 eyrir. Jó-
hann Már Maríusson hjá Lands-
virkjun segir að slegið hafí verið
af verðinu til þess að ódýrara
yrði að kynda með rafinagni en
olíu. Nú hafi olíuverð hækkað og
afelátturinn fylgi því.
Kílówattstundin kostar núna 2,20
krónur ef kynt er með rafmagni en
mun eftir breytinguna kosta 2,355
krónur. Verð kílówattstundarinnar
er hins vegar 2,78 krónur ef kynt
er með olíu.
Að sögn Jóhanns Más er raf-
magnsnotkun meðalheimilis talin um
30.000 kílówattstundir á ári. Það
þýðir að raforkureikningurinn
hækkar um 4.650 krónur á árinu.
Eftir sem áður verður kílówatt-
stundin af rafmagni 42,5 aurum
ódýrari en ef kynt væri með olíu,
og meðalheimilið sparar því 12.750
krónur á ári með þvi að kynda með
rafmagni.
berhögg við vilja bæjarstjómar
Kópavogs. „Okkur finnst rangt að
við séum á ákveðnum tímapunkti
þvinguð til að taka afstöðu til þessa.
Kópavogur hefur hugsað sér að
þarna verði framtíðarbyggingar-
land. Hins vegar er Fífuhvammsland
enn óbyggt og því ekki fyrirhugað
á næstu árum að ráðast í fram-
kvæmdir við Vatnsenda,“ sagði
hann.
Álit lagastofnunar var kynnt á
bæjarstjórnarfundi í Kópavogi í
gær. Ákveðið hefur verið að halda
aukafund, þar sem afstaða verður
tekin til málsins, næstkomandi
þriðjudag.
Lagastofiiun Háskólans um Vatnsendasamning:
Ekki kaupsamningur heldur
samkomulag um bótagreiðslur
Lagastofnun Háskólans telur að ekki verði litið á samkomulagið
sem Reykjavíkurborg hefiir gert við Magnús Hjaltested, bónda að
Vatnsenda, sem samning sem yfirfæri eignarrétt að Vatnsendalandi
heldur fremur sem samkomulag um fjárhæð og greiðslutilhögun
bóta komi til eignarnáms. Forkaupsréttur Kópavogs hafi ekki orðið
virkur við gerð samkomulagsins og falli því ekki úr gildi sé hans
ekki neytt fyrir 3. febrúar.