Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1989, Blaðsíða 44

44
MÁNUDAGUR 17. APRÍL 1989.
Andlát
Baldvin Þórðarson, Dalbraut 27,
Reykjavík, lést í Landakotsspítala 13.
þessa mánaðar.
Jón Thorlacius andaðist á elli- og
hjúkrunarheimilinu Grund 13. apríl.
Sverrir Kristinn Sverrisson, fyrrver-
andi skólastjóri, lést í Borgarspítal-
anum 14. apríl.
Dagrún Erla Hauksdóttir, Blöndu-
bakka 6, andaðist í Landakotsspítala
aðfaranótt 14. apríl.
Jarðarfarir
Ragnhildur F. Jóhannsdóttir hjúkr-
unarkona, Sólheimum 23, lést 5.
apríl. Jarðarfórin hefur farið fram í
kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Gísli Guðmundsson bifreiðarstjóri,
Stífluseli 14 (áður Tunguseli 3), verö-
ur jarðsunginn frá Dómkirkjunni
þriöjudaginn 18. apríl kl. 13.30.
Ágústa Sigurðardóttir, fyrrv. mat-
ráðskona, Bræðraborgarstíg 32,
verður jarðsungin frá Neskirkju
miðvikudaginn 19. apríl kl. 13.30.
Bjarni Daníelsson, Holtsgötu 13,
Reykjavík, verður jarðsunginn frá
Dómkirkjunni þriðjudaginn 18. apríl
kl. 15.
Elsa V. Engilbertsdóttir lést 7. apríl.
Hún fæddist 24. ágúst árið 1940 í
Reykjavík, dóttir hjónanna Huldu
Jónsdóttur og Engilberts Valdimars-
sonar. Elsa var tvígift. Fyrri maður
hennar var Svavar Sveinsson en
hann lést árið 1966. Þau eignuðust 4
börn. Eftirlifandi eiginmaður Elsu
er Jón A. Guðmundsson. Þau eignuð-
ust eina dóttur saman. Útfór Elsu
verður gerð frá Fossvogskirkju í dag
kl. 15.
Rannveig I. Árnadóttir lést 8. apríl.
Hún fæddist 12. ágúst 1922 í Reykja-
vík, dóttir Árna Árnasonar og Elísa-
betar Ámadóttur. Eftirlifandi eigin-
maður Rannveigar er Jóhannes Ein-
arsson. Þeim hjónum varð 13 bama
auðið en fyrir átti Veiga son seni
Jóhannes gekk í föðurstað. Útfór
Rannveigar verður gerð frá Dóm-
kirkjunni í dag kl. 13.30.
Tilkyimingar
Biblíulestrar í Breiðholtskirkju
Fyrirhugaö er aö hafa nokkra biblíufyrir-
lestra í Breiðholtskirkju, í Mjóddinni nú
í vor og verður hinn fyrsti nk. þriðjudags-
kvöld kl. 20.30. Mun sr. Jónas Gíslason,
prófessor við guðfræðideild Háskóla ís-
lands, annast þessa lestra og eru allir
velkomnir til þátttöku, sem áhuga hafa á
því að kynnast ritningunni betur og at-
huga hvaða boðskap hún flytur okkur
mönnunum.
Fundir
Kvenfélag Neskirkju
heldur fund nk. mánudagskvöld, 17.
apríl, kl. 20.30 í safnaðarheimili kirkjunn-
ar. Gestur fundarins verður Björg Ein-
arsdóttir rithöfundur.
Ræstingastjórar
Stofnfundur Félags íslenskra ræstinga-
stjóra verður haldinn í fundarsal Sóknar,
Skipholti 50a, föstudaginn 28. apríl 1989
kl. 14. Rétt til fundarsetu hafa allir þeir
sem hafa yfirumsjón með ræstingu.
Merming
Ofviðri eða bara gola?
Úr uppfærslu Þjóðleikhússins á Ofviðrinu eftir William Shakespeare.
Þjóðleikhúsið sýnir:
OFVIÐRIÐ
Höfundur: William Shakespeare
Þýðing: Helgi Hálfdanarson
Leikstjórn: Þórhallur Sigurðsson
Leikmynd og búningar: Una Collins
Tónlist: Lárus H. Grímsson
Lýsing: Páll Ragnarsson
Þaö hefur vafist fyrir fleirum en
aðstandendum sýningar Þjóðleik-
hússins að setja Ofviðri Shakespe-
ares á svið þannig aö allur sá magn-
aði galdur, sem höfundur leggur
upp í verkinu, skih sér til áhorf-
enda.
Margt er dulið undir yfirborði
ævintýrisins og auðvitaö hlýtur
hver sú leið, sem vahn er við svið-
setninguna, að fela í sér ákveðna
túlkun þeirra sem að sýningunni
standa.
Ótalmörg thbrigði hafa verið sett
á svið og út frá minnum í leikritinu
hafa verið samin mörg verk og
mismunandi. Menn hafa velt vöng-
um yfir siðfræðinni, heimspekhegu
og guðfræðhegu innihaldi Ofviðris-
ins og líka séð í því svanasöng hins
mikla skálds, kveðju hans til leik-
hússins, þar sem hann fléttar sam-
an háleitan boðskap og innsta eðh
leiklistarinnar sjálfrar í einni ahs-
herjar leikhúsveislu.
Að ýmsu leyti býður verkið upp
á ærsl og gusugang þar sem brögð
og brehur leikhússins eru nýtt th
hins ýtrasta. Það er hka hægt að
fara þá leið, sem vahn hefur verið
hér, að halda yfirborði fágunar og
settleika, látá textann njóta sín og
forðast ofuráherslur.
Þetta er vissulega metnaðarfuh
leið og gerir miklar kröfur um
vandaðan flutning. En sjálft ævin-
týrið, frumkrafturinn og töfrarnir
mega þó aldrei glatast.
Á frumsýningunni náðist ekki að
kveikja í tundrinu og í heild virtist
vera eitthvert hik yfir sýningunni,
hvað sem síðar verður. Hjá reynd-
um leikurum gætti hka óstyrks og
textinn var ahs ekki alveg á hreinu
hjá sumum.
Ofviðrið varð þannig hálfgerð
gola.
Sýningunni er hins vegar búin
alveg sérstaklega skemmtileg um-
gjörð. Leikmynd Unu Cohins er
bæði snjöll og hstræn útfærsla á
töfraeyjunni og með lýsingu Páls
Ragnarssonar næst hæfhega dul-
úðugt yfirbragð. Eyjan getur hka
táknað heiminn ahan, rétt eins og
hta má á söguna, sem sögð er í leik-
ritinu, í viðara samhengi.
Hringformið er ríkjandi í sviðs-
myndinni sem er í senn einíold og
margræð. Hringsviðið og lyftibún-
aður eru notuð th að snúa „eyj-
unni“ þannig að hún sést frá ýms-
um sjónarhornum, samansett úr
eintómum kringlóttum skáhall-
andi plötum. Einstigi vinda sig upp
eftir henni og allt gefur þetta hina
skemmthegustu möguleika þegar
Leiklist
Auður Eydal
Prosperó teymir vhluráfandi skip-
brotsmennina um eyjuna eins og
lömb til slátrunar.
Una hefur hka hannað búninga
sem voru flestir vel útfærðir og
mynduðu góða hehd þó að einstaka
búningur færi hálfilla á þeim sem
bar hann eins og til dæmis frakki
Antóníós á Amari Jónssyni.
Kjarna verksins er ekki hægt að
skilgreina með því að taka út einn
efnisþátt og segja: Ofviðrið íjahar
um margfalt valdatafl. Eða: Of-
viðrið fjallar um kúgun, baráttu
góðs og hls, svik og hefnd, samsæri
og fyrirgefningu eða sigur menn-
ingar yfir frumstæðum lifnaðar-
háttum. Verkið íjahar um aht þetta
og meira til en gefur þó hvergi af-
dráttarlaus svör.
Hver einasta lausn, sem velt er
upp í verkinu, hefur vísast tvær
hliðar þegar betur er að gáð.
Það er alveg í anda Shakespeares
að færa áhorfendum ekki einhverja
alghda niðurstöðu á silfurfati. Þó
að textinn sé tær og auðskihnn er
hann margslunginn og undir yfir-
borðinu býr oft andstæða þess sem
við augum blasir.
Helgi Hálfdanarson flytur þetta
inntak og hugsun frumtextans yfir
á íslenskuna af ljúfri list og orð-
færi hans er óbrigðult.
Sagan snýst um Prosperó, fursta
í Mhanó, sem hafði meiri áhuga á
fræðum ýmiss konar en stjórnun
ríkis síns. Antóníó, bróðir hans, gat
þess vegna með prettum steypt
honum af stóli og hrakið í útlegð
ásamt htihi dóttur, Míröndu. Þeim
var ætlað að farast á hafi úti á fú-
inni lekabyttu en fleytuna rak á
land á eyju nokkurri þar sem eng-
inn maður var fyrir nema frum-
bygginn Kalíban.
Prosperó er fjölkunnugur og hef-
ur í sinni þjónustu loftandann Arí-
el og Kahban hefur hann hneppt í
þrældóm.
Þegar þau feðgin hafa dvahð á
eyjunni í 12 ár gefst Prospero færi
á að ná á sitt vald svikaranum
bróður sínum og fleiri óvinum sem
hann á óuppgerðar sakir við. Hann
magnar mikinn storm að skipi
þeirra, það ferst og skipbrotsmenn-
ina vihir hann og tryhir þar th
þeir vita ekki sitt rjúkandi ráð.
Meðal þeirra eru hka menn sem
Prosperó vill vel og einn þeirra er
Ferdinand, sonur Napólíkonungs,
sem gerir hosur sínar grænar fyrir
Miröndu og fær hana að lokum.
Þegar Prosperó hefur kennt svik-
urunum lexíu og opnað augu hinna
leiðir hann þá á sinn fund, segir
þeim allt af létta og sættir takast.
Galdrar og yfirnáttúrulegir töfr-
ar blandast í atburðarásina og þess
vegna hefur það oft freistað að gera
úr öhu saman mikið sjónarsph. Th
aö losna við skrautsýningarbrag-
inn er efni til litskyggnusýningar á
einum stað i þessari uppfærslu en
það fannst mér heldur misheppn-
að.
Þórhahur Sigurðsson ieikstjóri
velur trygga áhöfn í sýninguna og
nýtir leikmyndina ágætlega við
sviðsetninguna, eins og hún býður
sannarlega upp á, svo að ekki er
þvi um að kenna hversu dauflega
gekk að kveikja í púðrinu.
Gunnar Eyjólfsson leikur Pro-
speró. Hann fer ipjög fimlega en
ópersónulega með textann og því
verður persónan óþarflega litlaus
og öðlast ekki þá dýpt sem ella hefði
orðið. Oft hafa menn hyllst th að
lha á Prosperó sem ímynd
Shakspeares sjálfs. Hann er höf-
undur og stjórnar atburðarásinni
en um leið er hann sjálfur leiksopp-
ur örlaga sem hann fær engu um
ráðið.
Og hversu fjölkunnugur sem
hann veröur getur hann aldrei
breytt innsta eðh mannsins.
Prosperó hefur á vissan hátt haf-
ið sig yfir valdataflið í útlegðinni
og öðlast meiri visku en aðrir menn
en sjálfur hefur hann rænt landi
Kahbans og gert hann að þræh sín-
um. Hann er þegar upp er staðið
ekki hótinu betri en andstæðing-
arnir að þessu leyti.
Hann er þannig margslungin per-
sóna en það kom varla nægjanlega
fram í túlkun Gunnars.
María Elhngsen leikur Míröndu
dóttur hans. Hún er fersk og lífleg,
eins og við á, ímynd æsku og sak-
leysis þó að hún hafi framsögn text-
ans ekki alveg á valdi sínu. Helgi
Bjömsson leikur vonbiðh hennar,
konungssoninn Ferdínand. Hann
er hálfvælulegur og mætti vera
ólíkt kraftmeiri.
Þeir Arnar Jónsson og Ámi
Tryggvason virtust ekki kunna al-
mennhega við sig í hlutverkum
Antóníós og Gonsalós og varð
minna úr þessum hlutverkum en
vænta hefði mátt. Sigurður Skúla-
son var ágætur Sebastían og Erl-
ingur Gíslason var virðulegur Al-
onsó og náði hinum rétta tóni.
Sigurður Sigurjónsson leikur fíf-
hð Trinkúló og Bessi Bjamason
brytann sífulla, Stefanó. Þeir geta
látið vaða á súðum með trúðslegum
tilburðum og skrípagangi þegar
þeir ásamt Kahban ráðgera að
myrða Prosperó og taka völdin á
eyjunni og staupa sig óspart á með-
an. Þar er komin enn ein útgáfan
af samsæri, valdagrægði og svik-
um.
Róbert Arnfinnsson leikur hinn
fádæma ámátlega frumbyggja,
Kalíban. Þar hefur leikstjórinn val-
ið að halda leikmáta sem félh betur
að ýktari og stórkarlalegri upp-
færslu verksins. í atriðinu með
þeim Trinkúló og Stefanó gengur
þetta upp en þar fyrir utan hefði
mátt draga til muna úr tilburðun-
um.
En Prosperó hefur fleiri ánauð-
uga á valdi sínu því að loftandinn
Aríel er honum skuldbundinn og
þjónar honum þangað th Prosperó
þóknast að gefa honum frelsi. Sigr-
ún Waage leikur Aríel. Þar er sann-
arlega rétt valið í hlutverk og
frammistaða hennar var með mikl-
um ágætum. Þar brá fyrir sönnum
töfrum og ekki skemmdi fyrir að
búningur og gervi voru einstaklega
vel heppnuð.
Lárus H. Grímsson samdi tónhst
sem er enn eitt dæmið um farsæla
samvinnu tónhstarmanna og leik-
hússins. Tónhstin tranaði sér
hvergi fram en var hluti af sýning-
unna sem undirstrikaði og féll að
efninu.
Aht var þetta sem sagt slétt og
fellt en vantaði kraft og ofviðrið
brast aldrei á. Það varð htlu meira
en gola.
AE
Tóiúeikar
Kvikmyndir
Örlagavaldur
Tónleikar í Hafnarborg
Gunnar Guðbjömsson tenórsöngvari
heldur einsöngstónleika í Hafnarborg,
menningar- og Ustastofnim Hafnarfjarð-
ar, mánudaginn 17. apríl kl. 20.30. Undir-
leikari Gunnars er Guðbjörg Sigurjóns-
dóttir píanóleikari. Á efniskránni verða
antik,- og ópemaríur eftir ýmsa höfunda.
Auk þess verða flutt lög eftir ísjensk,
skandinavisk og þýsk tónskáld.
Burtfarartónleikar
Nk. mánudag, 17. apríl, heldur Soffia
HaUdórsdóttir sópransöngkona burtfar-
artónleika sína frá Tónskóla Sigursveins
D. Kristinssonar. Píanóleikari er Svein-
björg Vilhjálmsdóttir. Tónleikamir
verða í Norræna húsinu og hefjast kl.
20.30. Soffia Halldórsdóttir er Svarfdæl-
ingur og hóf píanónám 10 ára í Tónlistar-
skóla Dalvíkur. Síöar stundaði hún
söngnám við Tónhstarskóla Akureyrar
hjá Sigurði Demetz Franzsyni og Þuríði
Baldursdóttur. Hún innritaðist í Tón-
skóla Sigursveins haustið 1984. Aðal-
kennari hennar er John Speight. Á tón-
leikunum verða flutt verk eftir Atla
Heimi Sveinsson, Debussy, Schönberg,
Schumann og Satie.
Og svo kom regnið (L’été en pente douce)
Aöalhlutverk: Jean-Plerre Ðacri, Pauline
Latont
Leikstjóri: Jean-Poul Lillenfeld
Handrit: Gérard Krawczyk
Sýnd í Regnboganum
Fane Leheurt (Jean-Pierre) vinnur
í stórmarkaði í borginni. Hann býr í
lélegri leiguíbúð og í næstu íbúð býr
hin fallega Lilas (Pauline Lefont)
með kærastanum. Þau gera mikið aö
því að rífast og það ómar um allt
húsið. Fane vhl fá frið og ræðst inn
í íbúðina til þeirra. Kærastinn segir
að Fane geti fengið Lhas fyrir kan-
ínukjöt og bjór. Fane samþykkir
skiptin svo og Lhas. Móðir Fane deyr
og hann fer ásamt Lhas í htla þorpið
þar sem hann ólst upp. Þar hittir
hann fyrir bróðir sinn, Mo (Jacques
Vhleret), en hann er andlega van-
hehl eftir slys í æsku. Fjölskyldan
hefur lengi átt í deilum við Voke
bræður en þeir eiga verkstæði sitt
hvorum megin við húsið. Koma Fane
vekur athygli en einkum vegna Lil-
as. Hún verkar ögrandi og karlpen-
ingurinn í þorpinu á erfltt með sig.
Lilas vhl giftast Fane og eignast böm
en það er ekki efst á óskalistanum
hjá honum. Samskipti Lhas við Fane
og Mo eru ekki átakalaus og eftir
ýmsar uppákomur ákveöur Fane að
selja Voke bræðrum húsiö og flytjast
á brott með Mo og Lhas. Hann er
samt ekki búinn að segja sitt síðasta
orð. Það er ahtaf viss tilbreyting í
því að sjá aðrar en engilsaxneskar
myndir og eru danskar og franskar
í uppáhaldi hjá undirrituðum.
Franskar myndir eru oft svo
skemmthega „hráar" og blátt áfram,
auk þess sem málið fehur oft vel að
óhefluðu yfirborðinu. „Og svo kom
regnið“ er einmitt ein af þessum
myndum. Leikararnir eru blátt
áfram og oft virðist sem þeir séu
ekkert að leika, heldur hafi kvik-
myndatökumaðurinn slysast th að
hafa kveikt á vélinni á meðan hann
var á staðnum. Tökur og klippingar
eru frekar „harðar" en það gefur ein-
mitt rétta tóninn. Það er ekki mikið
hægt að segja um handritið. Myndin
er líklega ekki gerð með útflutning í
huga, enda heldur hún öhum upp-
runalegu einkennum sínum. „Og svo
kom regniö“ er góð thbreyting fyrir
kvikmyndahúsagesti.
* ★ /i Hjalti Þór Kristj^ái^spon