Frjáls verslun - 01.10.1946, Blaðsíða 33

sókn ráðstjórnarinnar eða bægt henni frá á-
lilaupum.
Einasta viðunandi svarið við rússneska hags-
munabeltinu er enskt-amerískt lýðræðisbelti. Og
því verðum við að lóða saman slíka varnar-
keðju nú þegar, áður en það er um seinan, —
svo er okkur sagt. Sem stendur liöfum við kjarn-
orkusprengjuna, yfirburði á sjó og í lofti, full-
komnustu iðnaðarverksmiðjur heimsins og fær-
ustu tæknisérfræðinga. Auk þess njótum við
hróðursins af stríðssigrinum og siðferðislegri
stríðsforustu. Þessi áhrifatæki okkar verðum við
að hagnýta, til þess að sameina allar demokrat-
iskar og frelsisunnandi þjóðir í eina stóra og
órjúfandi heild.
Ekki er gott að gera
sér glögga grein fyrir,
hvaða lönd ættu að vera
GAGNVARNAR- í þessu vesturríkjabelti.
BELTIÐ Uppistaða þcss yrði þó
án' efa hinar enskumæl-
andi þjóðir: Bandarík-
in, Bretland og sjálf-
stjórnarnýlendur þess.
Vestur-Evrópa yrði að vera innifalin, sömuleið-
is Ítalía, skandínavisku löndin og kannske Pyr-
eneaskaginn. Suður-Ameríka þyrfti að fylgja í
kjölfarið. Verið getur að Japan komist á lýð-
ræðislegan fót, og með tilstyrk þjóðvarnarflokks-
ins kínverska er hægt að reisa hindranir í veg
rússnesku útþenslunnar í austurátt.
Sumar þessar tillögur fela í sér ýmisleg af-
brigði. T. d. stakk Bullitt upp á nokkrum þjóða-
bandalögum eða samböndum, — bandalagi ame-
rískra lýðræðisríkja, bandalagi lýðræðisríkja Ev-
rópu og bandalagi lýðræðisríkja heimsins — sem
öll yrðu studd af veldi og auðlindum Bandaríkj-
anna. Hann leggur til að við hefjum strax lianda
um stofnun slíkra bandalaga, ábyrgumst nú þeg-
ar öryggi hverrar þeirrar Jjjóðar, sem áhuga hef-
ur á að ganga í slíkt bandalag, útvegum þessum
Jjjóðum nauðsynjar og hergögn og lýsum síðan
opinberlega yfir þessum samtökum við Rússa,
livað sem þeir segja.
Aðrir, sem eru dálítið raunsærri, láta sér nægja
að benda á bandalag enskumælandi Jrjóða til
að byrja með og vænta Jress, að viturleg utan-
ríkisstefna og frjálsari samskipti þjóðanna muni
smám saman laða fleiri þjóðir að.
Hægt er að segja kynstrin öll um slík áform
sem Jaessi, og hlutverk okkar í þesskonar sam-
tökum, og J^að á líka að ræða margt og mikið
FRJÁLS VERZLUN
um þau. Það er óhætt að segja, að ráðagerðin
sjálf er næsta varhugaverð og órökræn. Hún
byggist öllu fremur á trúnni á nauðsyn styrj-
alda en friðarvilja, og virðist sýnilegt að endir-
inn yrði óhjákvæmilega ný heimsstyrjöld.
Það liggur líka beint við að álykta sem svo,
að lýðræðisjrjóðasamtök yrðu engu efldari en
kommúnistisku samtökin, Jiegar tekið er tillit
til nýjustu hernaðartækni. Ekki er hægt að bú-
ast við að samtökin geti á nokkurn hátt komið
í veg fyrir beitingu loftknúinna kjarnorku-
sprengja gegn Bretlandi eða aftrað svipaðri árás
á Bandaríkin úr Norðurhöfum.
Öll áform, sem rniða að því að fara í kring-
um eða grafa undan Sameinuðu Jrjóðunum, eru
ófyrirleitnar tilraunir til að rnola niður einustu
undirstöðuna, sem von er til að hægt sé að byggja
á liöll varanlegs friðar.
Hagsmunasvæðakerfið er ekkert annað en ný
útgáfa af gamla „vega-salt“-leiknum í valdapóli-
tíkinni. Við höfum alltaf álitið Jrennan æsinga-
leik óheilbrigðan og háskalegan, og eins og nú
standa sakir erum við hvorki pólitískt né sálrænt
fullfær um að iðka hann.
Þessi framantalin mót-
rök og enda fleiri liggja
beint við augum gegn
tillögum um skiptingu
heimsins í tvö andstæð
áhrifabelti. Enn eru ó-
talin augljósustu gagn-
rökin, sem sé Jressi: Þótt
Rússland geti sennilega
hlaðið upp sínum virkismúrum, er engin ástæða
til að halda, að Bretland og Bandaríkin geti
steypt upp öflug varnarvirki.
Áður en farið er út í umræður um afleiðingar
áhrifasvæðastefnunnar, er rétt að hugleiða, hvort
tiltækilegt er að koma henni í framkvæmd.
Það er erfitt fyrir leikmenn í stjórnmálum
að dæma um, hvort Rússland áformar að reka
heimsáhrifapólitík (fremur en eingöngu mið-
evrópiska), og Joótt svo væri, hvort því myndi
heppnast sú fyrirætlun.
Lítill vafi leikur á því, að Rússland er nú að
skapa sér ítakasvæði í Mið-Evrópu og sækist það
greiðlega. Pólland, Rúmenía, Búlgaría, Júgó-
slavía og Albanía eru nú J^egar með báða fætur
innan dyra hjá Rússum. Ungverjaland og
Tékkóslóvakía hneigjast til samvinnu við þá,
og með sæmilegri áleitni mætti trúlega fá þau
til að ganga skrefið heilt. Finnland er ekki sjálfu
BLESSAST
ÞETTA?
193