Frjáls verslun - 01.10.1946, Blaðsíða 29

Efst: Námsmaðurinn. Að neðan t. v.:
Ottmar Mergenthaler fann upp setjara-
vélina (Linotype) 1886. Hér sést hann
ásamt Whitelaw Reid, þáverandi ritstjóra
New York Tribune, fyrsta dagblaðsins,
sem sett var með Linotype. — Að neðan
t. h.: I þessari frumstceðu prentsmiðju
vann hinn hugvitssami Johann Guten-
berg sigur sinn. Hér á myndinni er hann
að sýna erkibiskupnum í Mainz prentað
eintak of biblíunni.
berg hafði verið fjárflettur og
burtrekinn frá sínu eigin fyrir-
tæki. Það tekur stundum marg-
ar aldir að leiða sannleikann
fram í dagsljósið, og hinar ill-
kynjuðu tilviljanir, sem urðu á
vegi Gutenbergs, liafa vafalaust
lijálpað til að breiða skeytingar-
leysis- og gleymskuhjúpinn yfir
nafn hans.
Því að það var ekki fyrr en
árið 1837, þegar prentun úr
lausu letri hafði verið iðkuð í
400 ár, að minnismerki var reist
nafni snillingsins Johanns Gut-
enberg rétt hjá dómkirkjunni í
Mainz, þar sem Iiann var fædd-
ur.
En fáir munu þeir menn, sem
með lífi sínu hafa reist sér jafn
mörg minnismerki og Guten-
berg, því að sérhvert prentað orð
mun ætíð standa sem minnis-
varði um þennan mikla hugvits-
mann.
— o —
Pappír var fyrst fundinn upp
í Kína, kringum árið 100, rúm-
um 10 öldum áður en Evrópu-
menn kunnu að framleiða hann.
Sumar leifar jressa pappírs, sem
fundist hafa í rústum ævafornra
varðturna, eru merktar með ár-
tölum frá þessum tíma.
Þá er og sannað, að pappírs-
gerð var stunduð í Samarkand
(í Turkestan) um árið 751. í
Baghdad varð pappírsgerðin
fyrst kunn um 793, á Egypta-
landi um 900, í Morokko um
1000, á Spáni árið 1150, á Frakk-
landi 1189, á Ítalíu 1276, á
Þýzkalandi (Núrnberg) 1391 og
á Euglandi árið 1494.
(Þýtt úr „Parade“).
FRJÁLS VERZLUN
189