Morgunblaðið - 19.08.2004, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 19. ÁGÚST 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Lágmúla og Smáratorgi
opið kl. 8-24
alla daga
ALLS féllu 132 hitamet á land-
inu í hitabylgjunni í síðustu viku.
Þá er það einsdæmi að hitinn í
Reykjavík hafi í fjóra daga í röð
farið upp fyrir 20 stig. Á tíu veð-
urathugunarstöðvum á landinu
hækkaði hitametið um 5°C eða
meira, mestur var munurinn á
Litlu-Ávík á Ströndum þar sem
hann var 6,2 stig.
Ís, áfengi og grillkjöt rann út
Sala á ís, grillkjöti og áfengi
rauk upp í hitabylgjunni og því
góða veðri sem leikið hefur við
landsmenn almennt í ágústmán-
uði. Sala á bjór var um 70–80%
meiri í síðustu viku en í venju-
legri viku og framleiddu
Emmessís og Kjörís margfalt
meira magn þessa daga en á
sama tíma í fyrra.
Jón Axel Pétursson, fram-
kvæmdastjóri Emmessíss, segir
að söluaukning á sumum ísteg-
undum nemi 100% miðað við
sama tíma í fyrra. Lagerinn sé
nánast að tæmast og margar
vörutegundir uppseldar. Hann
reiknar með að alls muni yfir
200 þúsund lítrar af Emmessís
seljast í ágúst, til samanburðar
við um 150 þúsund lítra í sama
mánuði í fyrra.
Valdimar Hafsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Kjöríss í Hvera-
gerði, segir að síðasta vika hafi
verið algjör metvika, líklega þre-
falt meiri sala í heild en á sama
tíma í fyrra. Í síðustu viku einni
hafi Kjörís sent frá sér hátt í 25
þúsund lítra af vélarísblöndu.
Morgunblaðið/Ómar
132 met féllu í hitabylgjunni
 Hitabylgjan ein/6
FORMAÐUR Bændasamtakanna,
Haraldur Benediktsson, segir það
ekki jákvæða þróun í landbúnaði ef
bændur séu að verða á ný leigulið-
ar hjá eignamönnum, líkt og þegar
biskupsstólarnir áttu allar jarðir í
landinu. Þetta sé þróun sem veki
honum ugg og bændur verði að
vera á tánum í þessum efnum.
Fram kom í blaðinu að fjársterk-
ir aðilar hafa sýnt hlunnindajörð-
um aukinn áhuga, bæði einir og sér
og í félagi við aðra, og í sumum til-
vikum leigt jarðirnar áfram til
landeigenda. „Ef við erum að sigla
inn í sama kerfi og var hér þegar
biskupsstólarnir áttu allar jarðirn-
ar og bændur verða aftur leigulið-
ar, þá er ekkert jákvætt við það,“
segir Haraldur.
Hann segir að breytingar á
jarðalögunum hafi endanlega fellt
niður hindranir á því að kaupa
jarðir. Það hafi verið pólitísk
ákvörðun að galopna á heimildir til
kaupa á jörðum.
„Það er líka alvarlegt ef eigna-
menn eru að eignast þessar jarðir
og taka arð út úr héruðunum, eins
og arð af laxveiðiám og búrekstri.
Það veikir enn landsbyggðina.
Ásókn í bújarðir hefur áður þekkst
en það sem er nýtt er að eigna-
menn virðast markvisst vera að
kaupa jarðir til að hafa áfram í
hefðbundnum búskap og komast
þar af leiðandi í vaxandi mæli yfir
beingreiðslur sem tryggðar eru í
búvörusamningum. Það var ekki
hugsunin með samningunum að
framlög þaðan rynnu til fárra
eignamanna. Framlögin eiga að
fara beint til þeirra sem eru að
framleiða búvörurnar,“ segir Har-
aldur en tekur skýrt fram að ekki
sé hægt að alhæfa um eignamenn.
Margir hafi fjárfest í sveitum og
reynst samfélögum sínum þar vel.
Formaður Bændasamtakanna er gagnrýninn á jarðakaup fjárfesta
Ekki jákvætt ef bændur
verða aftur leiguliðarPÉTUR Ásgeirsson, skrifstofustjóri í utan-ríkisráðuneytinu, segir að símasamband
ráðuneytisins við sendiráð erlendis með
svonefndri IP-tækni auki hagræði og sparn-
að. Þar að auki sé símasamband yfir Netið
dulkóðað, og sé því mun öruggara en eftir
hefðbundnum símalínum.
„IP-símkerfið virkar mjög vel ef band-
breiddin á Netinu er nægjanleg,“ segir Pét-
ur. „Þar sem svo er hins vegar ekki er tal-
sambandið oft óskýrt, eins og til að mynda
gerist stundum við sendiráðið í New York.
Það eru hins vegar byrjunarörðugleikar
sem verða leystir.“
Að sögn Péturs fær hver starfsmaður ut-
anríkisráðuneytisins, sem hefur flutnings-
skyldu, sitt fasta fjögurra stafa símanúmer,
sem fylgir viðkomandi á milli staða. „Það er
mikið hagræði í því að geta hringt í starfs-
menn ráðuneytisins erlendis einfaldlega
með því að slá inn fjóra tölustafi á símtæk-
inu.“
Utanríkisráðuneytið tekur
upp nýja símatækni
Diplómat
0007?
 Sendiráð/C1
FORSTJÓRI Og Vodafone segir fyrirtækið
þurfa að velta fyrir sér lögfræðilegri stöðu
sinni varðandi útboð á fjarskiptaþjónustu
hjá ríkinu. Kemur þetta fram í viðtali við
Óskar Magnússon, sem birtist í Viðskipta-
blaði Morgunblaðsins í dag.
„Því miður er það svo að við höfum nú í
tvö og hálft ár unnið að því að fá ríkið til að
bjóða út þessa þjónustu,“ segir Óskar.
Hann segir hins vegar að engin svör hafi
borist við bréfum og minnisblöðum fyrir-
tækisins. „Í þessu tilviki jaðrar tómlæti rík-
isins við lítilsvirðingu. Við höfum engin svör
fengið við erindum okkar, en óformlegt
spjall á fundum.“
Óskar segir að hann hefði talið að það fé
sem sparaðist við útboð nægði til að fá fram
útboð á þessu sviði. „Í öðru lagi leggur sú
ríkisstjórn, sem nú situr, áherslu á að styðja
við frjálsræði í viðskiptum. Þetta tvennt
hefði ég haldið að dygði til að málið fengi
eðlilegan og greiðan framgang.“
Óskar segir Og Vodafone þurfa að skoða
lagalega stöðu málsins. „Við þurfum að
skoða hverjar skyldur ríkisins eru, hvort
málið heyri undir Eftirlitsstofnun EFTA,
hvort kærunefnd útboðsmála láti sig málið
varða og svo framvegis.“
Engin svör um
útboð á fjar-
skiptaþjónustu
 Og halda/C4
STEINAR Ragnarsson, sem bú-
settur er í Borgarnesi, féll útbyrð-
is af gúmmíbát í sjóinn við Knarr-
arnes á Mýrum á þriðjudagskvöld
og var í sjónum í 30 til 40 mín-
útur áður en honum tókst að ná
landi. Var hann á leiðinni með
vistir út í Knarrarnes þegar bát-
urinn kipptist til og hann sveif út
í sjó.
„Það var svakalegt að sjá bát-
inn sigla í burtu frá sér, alveg
svakalegt, ég hefði aldrei trúað
því,“ segir Steinar. „Ég hélt að
þetta væri mitt síðasta. Ég sökk
og vöðlurnar fylltust af sjó og
drógu mig niður.“
Hann gat ekki
losað sig úr
vöðlunum, vildi
ekki eyða
orkunni frekar.
Fannst honum
eins og hand-
leggirnir væru
að rifna af þeg-
ar hann byrjaði
að synda hægt
bringusund og
freistaði þess að ná landi í ná-
lægri eyju.
„Ég vissi ekki hvort ég myndi
hafa það og mér fannst alveg
rosalega langt í land þannig að ég
horfði bara ekkert í land, en synti
í ákveðna átt.“ Eftir 30 til 40 mín-
útur í sjónum eða u.þ.b. 200 m
sundleið, rakst hann á grjót um
fimm metra undan fjöruborði eyj-
arinnar og skreið áfram í kafi án
þess að átta sig strax á að hann
væri kominn. ,,Ég var bara í fjör-
unni að jafna mig fyrst, ég var
svo agalega þungur og máttlaus,
gat ekki staðið á fætur og skreið
upp í fjöruna í áföngum,“ segir
Steinar.
Hundurinn í Knarrarnesi gelti
og lét ófriðlega svo að Stella hús-
freyja fór út og sá þá mannlausan
bátinn hringsóla á sjónum. Lét
hún bræður Steinars vita. Komu
þeir strax keyrandi frá Borgar-
nesi og sóttu hann út í eyju.
Fleiri líf en kötturinn
„Ég átti náttúrlega ekkert að
vera að þvælast þarna einn,“ segir
Steinar sem hefur orðið fyrir því
áfalli að fá tvö heilablóðföll um
ævina, árið 1987 og aftur 2001.
Hann missti sjón og mál ásamt því
að lamast hægra megin. Má telja
kraftaverk hversu vel hann hefur
náð sér. „Mamma segir að ég hafi
fleiri líf en kötturinn.“
„Vöðlurnar drógu mig niður“
 Eins/10




 

 
 





  
 

    
 

     

   



 Steinar
Ragnarsson
Í UNDIRBÚNINGI er að meira
en þrefalda afl Lagarfljótsvirkj-
unar og stækka hana um 18–19
megavött til viðbótar þeim 7,5
megavöttum sem virkjunin fram-
leiðir nú. Mögulegt er að útboð
vegna framkvæmdanna fari fram í
haust. Virkjanaleyfi er ekki tilbú-
ið, en stefnt er að því að stækk-
unin verði komin í gagnið um leið
og Kárahnjúkavirkjun árið 2007.
Sigurður Eymundsson, fram-
kvæmdastjóri orkuvinnslusviðs
RARIK á Austurlandi, segir
óvanalega mikið um að vera hjá
fyrirtækinu vegna þenslunnar
eystra í afgreiðslu á heimtaugum
og öðru slíku. „Stærsta málið á
döfinni er þó stækkun Lagarfoss-
virkjunar,“ segir Sigurður. „Und-
irbúningur er hafinn, en ekki farið
að bjóða neitt út þar sem virkj-
unarleyfi er ekki tilbúið.“
Stækka á virkjunina um 18 til
19 MW til viðbótar við þau 7,5
MW sem virkjunin framleiðir nú.
Stefnt er að því að stækkunin
verði tilbúin um leið og Kára-
hnjúkavirkjun.
Kostnaður þrír milljarðar
„Þetta er töluverð framkvæmd,
upp á tæpa þrjá milljarða eða þar
um bil,“ segir Sigurður. „Við þurf-
um að stækka stöðvarhúsið og
bæta við annarri vélastæðu, sem
væri þá 19 MW og verður í ný-
byggingu við núverandi hús. Þá
þarf að dýpka aðrennslisskurð og
breikka hann óverulega. Dýpkun-
in nemur allt að 5 metrum og er
gerð til að auka vatnsrennslið.“
Lagar-
fljótsvirkj-
un stækkuð
♦♦♦