Tíminn - 03.11.1974, Blaðsíða 5

Sunnudagur. 3. nóvember 1974.
TÍMINN
5
Fór höfuðið
af, — eða hvað?
Það lá við að ljósmyndaranum
yrði ekki um sel, þegar hann fór
að athuga myndirnar, sem hann
hafði tekið liti á götu. Ein þeirra
virtist sýna manneskju, sem
hefði dottið og höfuðið hreinlega
skilizt við búkinn! Sjálfur vissi
hann þó að þvi var ekki þannig
fariö, þvi að hann hafði verið að
mynda viðgeröarmenn frá
vatnsveitunni, sem voru við
vinnu þarna i götunni, og á einni
myndinni tókst svo til, að annar
viðgerðarmaðurinn teygði sig
eftir einhverju verkfæri niður I
opið i götunni um leið og ungur
piltur rekur höfuöið upp og spyr
hvort ekki sé bráðum kominn
kaffitimi — og útkoman varð
hálfgerð hryllingsmynd.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■a ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■□■■■■■■■■
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■•■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Aukin nýting
sólarorku
1 höfuðborg Kasakhstans,
Alma-Ata, stendur nú yfir
alrikisráðstefna um sólarorku.
Þar er tekin fyrir og rædd
reynsla og niðurstöður margra
ára rannsókna á vandamálum
tengdum hagnýtingu sólarorku.
Sem dæmi um viðfangsefni ráð-
stefnunnar má nefna, að gerðar
hafa verið tilraunir með að
beina geislum sólarinnar með
sérstökum hætti á hveiti, áður
en þvi er sáð. Með þvi tókst að
flýta þvi um viku, að hveitið
spiraði. Sprettan jókst að mun
og uppskeran var 20% meiri en
venjulegt er. Verði þessari að-
ferð beitt almennt, er hægt að
auka hveitiuppskeruna i
Kasakhstan einu um allt að 4
milljónir tonna.
*
Tízka næsta
sumars
A meðan blússurnar verða
stöðugt efnisminni, stækka og
vfkka pilsin, svo nú þarf kven-
fólkið mun meira efni i sumar-
kjólana fyrir sumarið 1975.
Þetta sýndi sig á tízkusýningar-
vikunni i Munchen, en þetta er
stærsta og mesta tizkuvika i
Evrópu, og var haldin nú fyrir
skömmu i 30. sinn. Alls tóku um
1500 framleiðendur þátt i
sýningunni, og 35 þúsund kaup-
menn voru mættir til þess að sjá
það, sem þarna var á boð-
stólum. Sagt er i fréttum, að
búizt sé við mikilli aukningu á
sviði fataframleiðslunnar i
vetur og vor. Hér sjáið þið
nokkrar ungar stúlkur Iklæddar
tizkufatnaði, frá sýningunni i
Múnchen. m
Við flytjum
aldrei heim
Ewa Aulin lenti i mörgu sem
unglingur. Hún varð táninga-
drottning, og siðan kvikmynda-
stjarna, og fékk tækifæri til þess
að leika á móti öllum beztu karl-
leikurum, sem sögur fara af.
Hún giftist og eignaðist son, og
svo skildi hún. Þegar hún var
tæplega tvitug, fór hún aftur að
leika I kvikmyndum... en hætti
þvi svo fljótlega aftur, og fór að
lifa mjög venjulegu lifi. Hún er
nú gift Itölskum milljónamær-
ingi, sem heitir Caesare
Palladine. Hún lifir nú rólegu
lifi I Rómaborg, og helgar sig
algjörlega Caesare og hinum
fimm ára gamla syni sinum,
sem gengur i enskan leikskóla,
en er algjörlega búinn að
gleyma móðurmáli mömmu
sinnar. Ewu likar eindæma vel i
Rómaborg og segir, að hún eigi
aldrei eftir að flytjast aftur
heim til Sviþjóðar, þvi lifið sé
svo miklu auðveldara 1 Róm.
mynd af Ewu.
#
llHÍ

Leyndardómur
jarðsk jólftans
„Jörðin skalf eins og vesöl rag-
geit”, sagði leikritaskáldið
Shakespeare um jaröskjálftann
i London árið 1580, sem var ekki
mjög snarpur. Skáldiö hefði
sennilega viðhaft önnur ummæli
um jarðskjálftann i Kina árið
1920, þegar yfir 200 þúsund
manns létu lifið, eða um jarð-
skjálftann i Chile árið 1960,
þegar jörðin nötraði á 200 þús-
und ferkilómetra svæði. Jarð-
skjálfti.Engar náttúruham-
farir koma eins snögglega og
hafa I för meö sér eins miklar
hörmungar. Um aldaraðir hefur
fólk reynt að gera sér grein fyrir
orsök jarðskjálftanna og eðli
þeirra. Þúsundir vísindamanna
á ýmsum sviöum vinna að þvi
að lesa úr þeim merkjum, sem
berast úr iðrum jarðar. Eina
vopnið i baráttunni við þessar
náttúruhörmungar er nákvæm
spá. Það er ekki mjög erfitt að
rannsaka jarðskjálftaskeið og
segja fyrir um jarðskjálfta með
tiu ára fyrirvara. En ibúum
stórra borga er nauðsynlegt að
fá vitneskju um jarðskjálfta
með nokkurra vikna eða nokk-
urra daga fyrirvara. Hingað til
hefur spáin grundvallazt á
eðlisfræðilegum breytingun I
bergtegundum. Hópur visinda-
manna frá úzbekistan
og uppgötvaði áöur óþekktar
eðlis- og efnafræðilegar
breytingar. Komizt var að raun
um, að tregðugasmagn og efna-
samsetning breyttist i neðan-
jarðarvatni. L.V. Gorbúshina,
visindakandidat i jarðfræði,
dósent við Ordsjonikidze- jarð-
fræöistofnunina I Moskvu, sagði
frá þessari uppgötvun. Hún
sagði, að þessi uppgötvun hefði
verið gerð af tilviljun. Leiðang-
ur vatnsjarðfræöinga frá stofn-
uninni rannsakaði aukningu
neðanjarðarvatna á borsvæðinu
viö Tashkent fyrir jarðskjálft-
ana 1966. Það var álitiö, að gas-
magnið breyttist eftir árstiðum.
„En nokkrum mánuöum fyrir
jarðskjálftana urðum við vör
viö, að radonmagn fimm-
faldaðist og heiliummagn tólf-
faldaðist Eftir jarðskjálftana
varð allt eins og áður. Þá var
hafizt handa við rannsóknir.”
Jarðskjálftinn I Dagstan stað-
festi grun jarðfræðinganna.
Vart varð álika breytinga á
jarðskjálftasvæðum. Þessi nýja
uppgötvun gerði kleift að segja
fyrir um jarðskjálftana i Sarka-
myshsk 1969, og 25 af 30 snörp-
um jarðskjáíftum urðu á þeim
tima, sem spáð haföi verið.
A.N. Sultankhodz ja jev,
doktor I jarðskjálftafræöi við
Visindaakademiu Úzbekistan,
sagöi, að nú væri unnið að jarð-
skjálftarannsóknum á miklu
stærra svæði en áður. Visinda-
menn Jarðskjálftastofnunar
Visindaakademiunnar ynnu nú i
Tadsjikistan, Armeniu, Dage-
sta, Aserbaidzjan, Túrkmeniu
og á fleiri stööum. Nú segja
vatnsjarðskjálftastöðvar fyrir
um hættulega jarðskjálfta með
nokkurra sólarhringa fyrirvara.
En það er of snemmt að tala um
nákvæma jarðskjálftaspá.
Visindamenn dreymir um sam-
ræmda jarðskjálftastöð fyrir
Tashkentsvæðiö og 5000 metra
djúpar borholur, sem leiða þá
nær leyndardómum jarðar og
það mun verða meö timanum.