Tíminn - 03.11.1974, Blaðsíða 28

28
TÍMINN
Sunnudagur 3. nóvember 1974.
Löng leið
og sæti þarna i bilnum og myndi
svara mér, ef ég bara yrti á hana.
Þegar ég horfði út um fram-
rúöu bilsins fannst mér hún
standa fyrir framan bilinn. Ég
óskaði þess af alhug, að þetta
hefði aöeins verið martröð, og allt
i einu myndi ég vakna og losna
við alla þessa skelfingu....
Christopher Look
aðstoðarlögregluforingi á
Chappaquiddick hafði haldið þvi
fram við yfirheyrslurnar, að um
það bil stundarfjórðungi fyrir eitt
hefði hann séð stóran svartan bil,
sem fyrst hafði ekið i áttina að
Cemetery veginum. — Þar nam
hann skyndilega staðar, og sneri
við og ók I átt að Dyke-brúnni.
Tvær manneskjur sátu i
framsætinu og það virtist vera
skuggi af einhverjum, sem sat i
aftursætinu. Það hefði getað verið
feröataska, eða þriðja
manneskjan i bilnum.
Margar mótsagnir komu fram i
málinu, og margt var óljóst i
vitnaleiðslunum.
Hvers vegna beið Kennedy svo
lengi með að kalla á hjálp? Var
eina ástæða sú, að hann var utan
við sig af skelfingu og áreynslu?
Var það til þess að ekki kæmi i
ljós, að hann hafði verið undir
áhrifum áfengis? Eða var það til
þess að geta upphugsað eitthvað
eða einhvern, sem gæti tekið á sig
ábyrgðina af slysinu?
Ef Look aðstoðarforingi hafði i
raun og veru séð bil Kennedys um
nóttina, þá studdi það þær til-
gátur, að Kennedy hefði af ásettu
ráði keyrt út að brúnni, ranga
leið.
Tveir af vinum Kennedys, þeir
Markham og Gargan voru sjálfir
lögfræðingar. Þeir vissu að
Kennedy hafði orðið fyrir tauga-
áfalli. Hvers vegna höfðu þeir
yfirgefið hann við ferjustaðinn
um nóttina eftir að hafa fyrst
reynt að hjálpa honum við að kafa
niður að bilnum?
Hvers vegna létu þeir hann
synda yfir? Þeir vissu að hann
var bæði andlega og likamlega
uppgefinn. Hvers vegna sýndu
þein engan áhuga á þvi að vita,
hvort honum hefði tekizt að kom-
ast heilu og hóldnu yíir? En fyrst
og fremst: Hvernig höfðu þeir
hugsað sér, að hann kæmist yfir
sundið milli eyjanna, þegar þeir
voru áð hvetja hann til þess að
fara til lögreglunnar?
Kennedy hafði i byrjun heldur
ekki sagt allan sannleikann,
þegar Arena lögregluforingi yfir-
heyrði hann. Hann hafði ekki sagt
frá þvi, að Markham og Gargan
fóru með honum aftur að brúnni
til þess að reyna að bjarga Mary
Jo Kopechne.
Kennedy hafði sagt frá þvi, að
hann hefði að morgni 19. júli haft
samband við lögfræðing sinn i
Edgartown. Ekki var þó hægt að
sjá nokkuð, sern benti til þess að
þetta samtal hefði farið fram i
sima hótelsins.
Það sem vakti þó hvað mesta
athygli i þessu máli var skýrsla
Boyles dómara.
Ellefu punktar
James A. Boyle, 63 ára gamall
republikani frá Marthas Vineyar,-
dómari i málinu, útskýrði i tólf
blaðsiðna skýrslu, hvers vegna
hann héldi að Edward Kennedy
hefði ekki sagt allan sannleikann.
Nú verður lika að taka það með i
dæmið, að hin efdráttarlausa
niðurstaða dómarans var til
komin vegna óskar hans um ,,að
krefjast ekki bara sönnunar fyrir
þvi, sem ekki leikur sannanlegur
vafi á. Það er rauði þráðurinn i
öllum refsimálum.
Þess i stað notfærði B. sér
miklu strangari grundvallar-
reglu: „Mjög miklar likur á
sekt”, og „grunur um það, sem
gerzt hefur. Samkvæmt
skýrgreiningu hans var þetta ekki
meira en Jikleg eða eðlileg
skýring á þeim niðurstöðum, sem
skyni gæddar manneskjur geta
komizt að út frá eigin reynslu.”
Niðurstaða B. dómara var á þá
lund, að Kennedy hefði ekki
viðurkennt allan sannleikann, en
hefði liklega logið til um mörg
mikilvæg atriði. Þessi dómur var
grundvallaður á fjölda
viðurkenninga, sem dómaranum
hafði tekizt að fá út úr
vitnaleiðslunum.
1. Kennedy ók sjaldan sjálfur.
Crimmins bilstjóri hans var
viðstaddur. Þrátt fyrir það bað
Kennedy um lyklana og ók sjálfur
bilnum.
2. Hvorki Kennedy eða Mary Jo
Kopechne sögðu frá þvi, þegar
þau yfirgáfu samkomuna.
3. Mary Jo Kopechne bað ekki
herbergisfélaga sinn, Esther
Newburgh, um að fá lyklana að
hótelherberginu.
4. Mary Jo Kopechne skildi hand-
AUGLÝSIÐ í TÍAAANUM
VIKKM
ÞAÐ ER I
SEM ÚRVALIÐ ER
m W \r D "p m
n n uJ
Veljið vegg
fóðrið og
málning
una á
SAMA
STAÐ
IllKNI f
Veggfóður- og mdlningadeild
Ármúla 38 - Reykjavik
Simar 8-54-66 & 8-54-71
Opið til 10 á föstudagskvöldum
og hádegis á laugardögum
töskuna sina með öllum sinum
peningum eftir i sumar-
bústaðnum.
5. 10 af þeim tólf, sem i veizlunni
voru, höfðu ekki óskað eftir þvi,
né reiknað með að verða yfir
nóttina i sumarbústaðnum, enda
var þar ekki svefnrými fyrir fleiri
en sex i mesta lagi.
6. Ekki hafði verið haft samband
við útgerð ferjunnar um að fólkið
yrði flutt yfir sundið eftir mið-
nætti. Kennedy vissi, að ferjan
hætti áætlunarferðum klukkan 12
á miðnætti.
7. Ætlunin hafði verið, að fólkið
æki til Edgartown i bllunum
tveimur. Kennedy fór i stærri
bflnum.
8. Kennedy var sem húsráðandi
ábyrgur fyrir gestum sumar-
bústaðarins.
9. Kennedy bjó sjálfur á
Shiretown Inn með frænda sinum
og góövini Joseph Gargan.
10. Kennedy sagði við Crimmins,
að hann ætlaði að aka til
Shiretown Inn.
11. Kennedy hafði ekið þessa
sömu leið mörgum sinnum á
föstudeginum: Crimmins hafði
sótt hann út á flugvöllinn klukkan
13 og ekið honum i sumar-
bústaðinn. Þaðan höfðu þeir farið
yfir Dyke-brúna niður að
ströndinni þar sem hitt fólkið var
að baða sig i sjónum. Siðan var
Kennedy ekið aftur að
sumarbústaðnum til þess að hann
gæti skipt þar um föt. Eftir að
hann hafði farið i siglingu á
snekkjunni var honum enn ekið til
sum arbústaðarins.
Doyle dómari dró þessar
ályktanir af næturökuferð
Kennedys:
— Eftir þann vitnisburð og þær
lýsingar, sem fengizt hafa um
Dyke-brúna, þá er ég þess
fullviss, að hún er mikil
slysagildra. Sérlega hættulegt er
að aka yfir hana að næturlagi.
Þess vegna verður fólk að aka að
henni af mikilli gætni. Aki maður
að brúnni á 30 km hraða á jafn
stórum og þungum bil, sem
Odsmobillinn er, er ekki hægt að
segja nnað en það sé kæruleysi og
óverjandi með öllu.
Kennedy hafði farið fram hjá
brúnni tvisvar sinnum sama
daginn. Hann vissi sem sagt,
hversu hættuleg hún var, og segja
má, að akstur hans þarna um
nóttina hafi jaðrað við að vera
glæpsamlegur. Þessi óforsvaran-
legi akstur varð m.a. þess vald-
andi, að Mary Jo Kopechne lét
lifið.
Ég er fullviss um, að Kennedy
var ljós áhættan, en það er þó alls
ekki hægt að sjá af þvi, sem hann
hefur sagt hér. Hann lét alla
varkárni lönd og leið, þegar hann
nálgaðist brúna.
Að lokum sagði Boyle dómari:
— Af þessu dreg ég aðeins eina
ályktun: Kennedy og Mary Jo
Kopechne höfðu alls ekki ætlað
sér að aka til Edgartown.
Kennedy ók að Dyke-brúnni, og
vissi fullkomlega að það gerði
hann. Enda þótt hann hefði
tvivegis sama daginn farið fram
hjá henni lét hann hjá liða að fara
með varkárni, en hvers vegna
hann gerði það, kemur ekki fram
i vitnaleiðslunum.
Kennedy mótmælti þessum
ásökunum strax I viðtali 29. april,
og sagði:
— Skýrsla dómarans er
ónákvæmnislega unnin, og ekki
byggð á staðreyndum. Ég svaraði
öllu eftir beztu samvizku i yfir-
heyrslunum, og það er min skoð-
un, að það sem Boyle segir sé ekki
réttmætt, og ég visa þvi algjör-
lega á bug.
— Nú hefur verið skýrt opinber-
lega frá öllu, sem fram kom við
yfirheyrslurnar varðandi slysið.
Það er þvi hverjum einum i
sjálfsvald sett að dæma um það,
hvað hann heldur að átt hafi sér
stað. Ég get engu meira bætt við
þetta hörmulega mál.
Fjölskyldur beggja aðila hafa
liöið mikið, og orðið að þola nóg
nú þegar.
Fulltrúi republikanaflokksins
hafði þetta um málið að segja:
— Boyle dómari hefur réttan
pólitiskan skilning á málinu, en
hann skortir kjark og áræðni til
þess að fara eftir skoðunum
sinum og grun og leggja til að
Kennedy verði dæmdur!
• — Kennedy hefur lent i miklum
vandræðum, en hann mun samt
sem áður aldrei biða lægri hlut.
Rikissaksóknarinn Robert H.
Quinn bætti við:
— Frá réttarfarslegu sjónar-
miöi er málinu lokið Pólitiskt séð
er það rétt að byrja!
Hann hafði á réttu að standa.
Chappaquiddick-málinu er enn
ekki lokið.
t ágúst 1973 kom I ljós, i sam-
bandi við Watergaterann-
sóknirnar, að Nixon forseti hafði
látið fylgjast með andstæðingum
sinum, þar á meðal Kennedy.
Sett hafði verið á fót eins konar
leynilögregluskrifstofa~"i Hvita
húsinu, og stjórnaði henni fyrr-
verandi lögreglumaður,
Anthony Vlasewicz, og tók hann
viö fyrirmælum beint frá helztu
ráðgjöfum forsetans, þeim Bob
Haldeman og John Ehrlichman.
Vlasewicz var meðal þeirra, sem
útdeildu milli tuttugu og þrjátiu
milljónum króna til Watergate-
mannanna til þess að fá þá til að
þegja yfir sambandi sinu við
Hvita húsið.
Njósnastarfinu frá Hvita hús-
inu var beint gegn öllum, sem
studdu ekki Nixon forseta. Það
var meira að segja njósnað um
einkalif sjónvarps- og útvarps-
fólks.
I nóvember 1971 tók maður
nokkur að nafni Thomas T.
Watkins á leigu lúxusibúð i New
York, en fyrrverandi einka-
lögfræðingur Nixons, Herbert
Kalmbach, leigði honum ibúðina.
Watkins sagði, að nota ætti
ibúöina sem leynilögregluskrif-
stofu. Hún var hins vegar búin út
á annan hátt, og benti ekkert til
þess að þar ættu leyni-
lögreglumenn að starfa. Á
veggjunum var flauelsveggfóður,
i henni voru dýrindisteppi,
hvitabjarnarskinn, sérstakir
speglar og siðast en ekki sizt:
duldar ljósmyndavélar og upp-
tökutæki,
í stuttu máli sagt: Þarna ætlaði
að láta fyrir berast glæsimenni,
sem hafði nóg af karlmannlegum
töfrum, og honum var ætlað að
táldraga nokkrar ungar stúlkur —
eina og eina i einu.
Hann átti að bjóða þeim til
ibúðar sinnar, leika fyrir þær
rómantiska tónlist og bera þeim
drykkjarföng eftir löngun
hverrar og einnar, og á réttu
augnabliki átti hann að beina
samtalinu inn á réttar brautir. Að
svo búnu átti hann að reyna að fá
stúlkurnar með sér i rúmið.
H 1 jóðupptökutæki og
ljósmyndavélar áttu að sjá um
afganginn.
Stúlkurnar voru vinir Mary Jo
Kopechne. Þarna var bæði um að
ræða vinkonurnar fimm, sem
verið höföu með henni i veizlunni
og aörar stúlkur, sem einnig
höfðu veri góðar vinkonur
hennar.
Takmarkið var fyrst og fremst
að fá þær til þess að tala, þegar
áfengið væri farið að hafa áhrif á
þær. Síðan átti að taka myndir af
þeim á óþægilegum augna-
blikum, og ógna þeim siðan með
þvi að birta myndirnar, nema
þær kæmu af stað orðrómi, sem
myndi gera Kennedy ómögulegt
að bjóða sig fram til forsetakjörs
1972.
Thomas T. Watkins var að
sjálfsögðu enginn annar en
Vlasewicz, sem hafði eytt miklum
tima I að rannsaka það, sem gerzt
hafði við Chappaquiddick. Það
hafði hann einungis gert til þess
að reyna að komast að einhverju,
sem gæti skaðað Kennedy. Allar
skýrslur um málið voru sendar
beint til John Ehrlichman.
Strax eftir slysið' kom
Vlasewicz til Marthas Vineyard
og þá i gervi blaðamanns, og
ætlaði hann sér að að reyna að
komast að hinu sanna milli
Kennedys og einkaritara hans.
Þegar það tókst ekki, var talið
liklegt, að ástæðan væri sú, að
ekkert alvarlegt hefði verið á
milli þeirra. Fram til þessa hefur
andstæðingunum ekki tekizt að
finna neitt, sem þeir hafa getað
lagt fram gegn Kennedy.
Eitt fengu þó Ehrlichman og
félagar út úr þessu pólitiska hóru-
húsi sinu. Þeir fengu málsókn og
kröfu um 500.000 dollara skaða-
bætur.
Margaret Caroll, náin vinkona
Mary Jo Kopechne var ein
stúlknanna, sem hafði þegið boð
til ibúðarinnar i New York. Það
var hún, sem höfðaði málið.
Simar allra „fórnardýranna”
höfðu verið hleraðir allan sólar-
hringinn.
Þegar ungfrú Caroll vildi ekki
taka þátt i þessari skemmtun
endurgjaldslaust krafðist hún —
auk 500 þúsund dollaranna — 100
dollara fyrir hvern dag, sem simi
hennar hafði verið hleraður.
Fram til ársins 1969 hafði allt
gengið eins og i sögu fyrir
Kennedy. Tveir vinsælir bræður
höfðu fært hann til frama á sviði
stjórnmálanna, og öllum fannst
eðlilegt, að hann yrði eins konar
arftaki þeirra — sem forseti og
forsetaefni Bandarikjanna.
Chappaquiddick breytti öllu á
einni nóttu. Ekkert er áreiðanlegt
lengur — ekki einu sinni fyrir Ed-
ward Kennedy. Chappaquiddick
er vandræðamál rétt eins og
Watergate, en munurinn er þó sá,
að blaðamenn hafa ekki fundið
það upp, það er staðreynd. (Þýtt
FB)
jó-hjólbarðar
til sölu í flestum stærðum
góð snjó-mynstur
HAGSTÆTT VERÐ
Sólum flestar
stærðir
ÁBYRGÐ Á SÖLNINGU
Sendum í póstkröfu
SÓLNIN& WM,
Nýbýlaveg 4 * Sími 4-39-88
Kópavogi