Morgunblaðið - 07.11.2007, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 7. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Áhrifamikil og einlæg
verðlaunabók
„Þessi bók er meðal
þess fegursta sem
skrifað hefur verið á
norsku.“
Dagbladet
Kæri Gabríel er bréf
föður til einhverfs sonar
síns þar sem hann
reynir að skilja hvað það
er sem greinir soninn
frá öðrum börnum,
hvernig hann skynjar
heiminn og hvernig
heimurinn lítur á hann.
BÚIST er við miklum árangi af
samstarfi BioPol ehf á Skaga-
strönd, Háskólans á Akureyri og
the Scottish Association for Marine
Science en viljayfirlýsing milli þess-
ara aðila um margþætt samstarf
var undirrituð á dögunum.
Samkvæmt yfirlýsingunni er
meðal annars ætlunin að stunda
sameiginlegar rannsóknir, skiptast
á starfsfólki, rannsóknagögnum og
öðrum upplýsingum. Þá verður
staðið fyrir styttri akademískum
námsleiðum, ýmiskonar nám-
skeiðum og fundum. Síðast en ekki
síst munu námsmenn eiga þess kost
að stunda nám og rannsóknir hjá
báðum fyrirtækjum.
BioPol á Skagaströnd hóf starf-
semi í september á þessu ári og er
markmiðið að stunda rannsóknir á
lífríki sjávar, líftækni, nýsköpun og
markaðssetningu á líftækni-
afurðum úr sjávarlífverum og
fræðslu á háskólastigi í tengslum
við þessar rannsóknir.
Strax í upphafi var ákveðið að
leita út fyrir landsteinanna að sam-
starfsaðilum og fljótlega varð The
Scottish Association for Marine
science (SAMS) fyrir valinu, en fyr-
irtækið er staðsett í Oban, litlum
bæ á vesturströnd Skotlands. Fyr-
irtækið er eitt af þeim sem hafa
hvað lengst lagt fyrir sig rann-
sóknir í sjávarlíffræði, sérstaklega í
landgrunni Skotlands og Norður-
Íshafs og auk þess boðið upp á há-
skólanám í haffræði og þjálfað
stúdenta í rannsóknaraferðum.
Viljayfirlýsingin var undirrituð í
höfuðstöðvum Scottish Association
for Marine Science í Oban í Skot-
landi.
Undirritun F.v. Alp Mehmet, sendiherra Breta, Þorsteinn Gunnarsson, rekt-
or HA, Graham Shimmield, framkvæmdastjóri SAMS, Halldór G. Ólafsson,
frkvstj. BioPol ehf., og Einar K. Guðfinnsson sjávarútvegsráðherra.
Skagstrendingar í erlent
samstarf um sjávarlíftækni
FUGLAVERND heldur fund á
fimmtudaginn kl. 20.30 í salnum
Bratta í KHÍ. Guðmundur A. Guð-
mundsson, Náttúrufræðistofnun Ís-
lands, fjallar um „Heimskautalönd-
in unaðslegu“. Hann hefur tekið
þátt í fjórum sænskum leiðöngrum
um norðurhjara.
Fyrsti leiðangurinn var farinn
sumarið 1994 með ströndum Síb-
eríu. Sumarið 1996 var farið vítt og
breitt um Norður-Íshafið með við-
komu á norðurpólnum. Sumarið
1999 lá leiðin eftir norðvesturleið
um heimskautahéruð Kanada allt
til Alaska. Sumarið 2005 var
hringnum lokað með ferð til Ber-
ingssunds. Í öllum þessum ferðum
unnu Guðmundur og samstarfs-
menn að kortlagningu ferða far-
fugla. Í fyrirlestrinum sýnir Guð-
mundur myndir frá þessum ferðum
og fjallar um náttúrufar norður-
slóða. Aðgangur er öllum opinn og
er ókeypis fyrir félaga í Fugla-
vernd en kostar annars 200 kr.
Náttúrufar Guðmundur A. Guð-
mundsson og spakur fjallkjói.
Náttúrufar
norðurslóða
MINNISVARÐI um Bríeti Bjarnhéðinsdóttur verður af-
hjúpaður á horni Þingholtsstrætis og Amtmannsstígs
síðdegis í dag, miðvikudaginn 7. nóvember. Bríet átti
heima í Þingholtsstræti 18 og þar var KRFÍ stofnað fyrir
100 árum. Athöfnin hefst klukkan 16.
Ávörp flytja: Dagur B. Eggertsson borgarstjóri, Jó-
hanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra, Ólöf Nordal,
listamaður og höfundur minnisvarðans, Þorbjörg I.
Jónsdóttir, formaður KRFÍ, Kristín Þóra Harðardóttir,
formaður Menningar- og minningarsjóðs kvenna og
fulltrúi frá Bríeti – félagi ungra femínista. Kynnir er
Auður Styrkársdóttir, forstöðukona Kvennasögusafns.
Að lokinni afhjúpun býður KRFÍ til móttöku á Hallveigarstöðum við
Túngötu sem hefst kl. 16.45. Auður Styrkársdóttir flytur erindi um ævi og
störf Bríetar, Silja Bára Ómarsdóttir, flytur erindið: Hvaða erindi á Bríet
Bjarnhéðinsdóttir í dag? Auður Hafsteinsdóttir, Bryndís Halla Gylfadóttir
og Steinunn Birna Ragnarsdóttir flytja þrjú lög. Allir eru velkomnir.
Minnisvarði um Bríeti
Bríet
Bjarnhéðinsdóttir
ÍBÚASAMTÖK Laugardals (ÍL)
boða til aðalfundar í Laugalækj-
arskóla í kvöld kl. 20. Auk aðal-
fundarstarfa flytja Þráinn Hauks-
son landslagsarkitekt, og Svandís
Svavarsdóttir, formaður Skipulags-
ráðs Reykjavíkur, erindi. Þorgeir
Ástvaldsson stýrir umræðum.
Nokkur stór mál brenna á íbúum og
má nefna Sundabraut, verndun
grænna svæða í Laugardalnum,
umferðarþunga og svifryksmeng-
un. Fundurinn er öllum opinn.
Laugardalurinn
AF öryggisástæðum hefur verið
ákveðið að innkalla Crawford’s
súkkulaði kremkex, 500 g, með
merkingunni Best fyrir dagsetning
22 09 08. Hugsanlegt er að í kex-
kökum í einstaka pakka leynist
örsmáir bútar af grönnum vír. Einu
pakkarnir sem þetta á við um, eru
pakkar með ofangreindri dagsetn-
ingu. Viðskiptavinir eru beðnir að
hafa samband við dreifingaraðila
vörunnar, Nathan & Olsen hf.
Súkkulaðikex
NÆSTA
Hrafnaþing
Náttúru-
fræðistofnunar
Íslands verður
haldið í dag og
hefst að venju kl
12:15 í Mögu-
leikhúsinu. Þá
mun Sigurður
H. Magnússon plöntuvistfræð-
ingur halda fyrirlestur um vöktun
þungamálma, einkum í nágrenni
iðjuvera, og niðurstöður inn-
lendra rannsókna.
Þungmálmar
SAMDRÁTTUR í þorskkvóta er tal-
inn munu hafa neikvæð áhrif á fjár-
hag sveitarfélaga sem byggja af-
komu sína á þorskveiðum og vinnslu,
að mati Hagfræðistofnunar Háskóla
Íslands (HHÍ). Hlutfall starfa í sjáv-
arútvegi er hæst í litlum hafnarbæj-
um þar sem landbúnaður er tak-
markaður í nágrenninu. Dæmi eru
um staði þar sem um helmingur íbúa
starfar við sjávarútveg. Þetta kemur
m.a. fram í nýrri skýrslu um áhrif
samdráttar í þorskveiðum á sveitar-
félögin sem Gunnar Haraldsson,
framkvæmdastjóri HHÍ, kynnti á
fjármálaráðstefnu sveitarfélaga
2007.
Kvótaskerðingin hefur aðallega
áhrif á fjárhag sveitarfélaganna í
gegnum skertar launatekjur og þar
með útsvarsgreiðslur. HHÍ telur að
laun verði 3,5 milljörðum minni á
fyrsta ári aflaskerðingar yfir landið
allt og 1,86 milljörðum minni annað
árið. Þegar litið er til áhrifa á ein-
staka landshluta mun minnkun
þorskkvótans t.d. valda því að laun á
Suðurnesjum verða 670 milljónum
lægri en ella á fyrsta ári, heildar-
lækkun launagreiðslna verður um
650 milljónir á Vesturlandi og um
600 milljónir á Norðurlandi eystra.
Einnig telur HHÍ að kvótaskerðing-
in geti haft áhrif á verð húsnæðis í
sjávarbyggðum. Fasteignagjöld
minnka ef verð húsnæðis lækkar.
HHÍ bendir á að Jöfnunarsjóður
sveitarfélaga muni jafna að hluta
þau fjárhagslegu áföll sem sveitar-
félögin verða fyrir vegna aflasam-
dráttarins. Sjóðurinn bæti þó varla
þann skaða sem fólkið í þessum
sveitarfélögum verður fyrir.
Fiskveiðar og fiskvinnsla vega
mjög misþungt í atvinnulífi ein-
stakra landshluta. Þannig vegur
sjávarútvegur hlutfallslega lítið í at-
vinnulífi höfuðborgarsvæðisins en
mest á Vestfjörðum. Miklar breyt-
ingar hafa orðið í sjávarútvegi, stöð-
um þar sem þorskur var frystur
fækkaði úr 50 árið 1992 í 34 árið 2004
og stöðum þar sem þorskur var salt-
aður fækkaði úr 41 í 34 á sama tíma-
bili. Þessi þróun er talin til marks um
mikla framleiðniaukningu sem hefur
orðið í íslenskum sjávarútvegi og
þarf færri hendur til að vinna aflann
nú en áður.
Margvísleg áhrif
Morgunblaðið/Alfons
Skerðing Samdráttur í þorskafla mun hafa veruleg áhrif á afkomu margra
sveitarfélaga á landsbyggðinni, að mati Hagfræðistofnunar HÍ.
VIÐ sjáum ekki í fljótu bragði að við
getum skorið niður neins staðar til að
mæta þessu. Þetta hefur mikil áhrif
hjá okkur,“ sagði Brynjólfur Árna-
son sveitarstjóri um þá tekjuskerð-
ingu sem Grímseyjarhreppur verður
fyrir vegna skerðingar þorskkvót-
ans.
Í skýrslu Hagfræðistofnunar Há-
skóla Íslands (HHÍ) um áhrif afla-
samdráttar í þorski á fjárhag sveitar-
félaga kemur fram að aflaskerðingin
komi hvergi harðar niður hlutfalls-
lega en í Grímsey þar sem búa um
100 manns. Gert er ráð fyrir því að
launatekjur Grímseyinga minnki á
fyrsta ári skerðingar um 50 milljónir
og um 20 milljónir á öðru ári. Tekjur
sveitarfélagsins skerðist um 13%
fyrsta árið eftir
kvótaskerð-
inguna, eða 6
milljónir. Auk
þess skerðast
hafnargjöld um
eina milljón.
Vinna er hafin
við gerð fjárhags-
áætlunar næsta
árs og taldi
Brynjólfur að erf-
itt yrði að púsla henni saman. „Við
erum bara að sinna nauðsynlegasta
rekstri og þjónustu.“
Brynjólfur sagði að ekkert úr mót-
vægisaðgerðum ríkisstjórnarinnar
vegna kvótaniðurskurðarins hefði
beinlínis fallið í skaut Grímseyingum.
„Það var úthlutað 1.400 milljóna
aukaframlagi úr Jöfnunarsjóði til að
mæta niðurskurði á þorskkvóta og
við fáum ekki krónu af því,“ sagði
Brynjólfur. Hann sagði að athygli
m.a. þingmanna hefði verið vakin á
því að Grímseyingar hefðu orðið út-
undan við úthlutun mótvægisaðgerð-
anna.
Brynjólfur sagði að svolítið borð
væri fyrir báru hjá sveitarsjóðnum
svo væntanlega þyrfti hann ekki að
steypa sér í skuldir. Hann benti á að
þótt hlutfallstalan væri há væri ekki
um háar fjárhæðir að ræða, en það
munaði um minna í litlu sveitarfélagi.
„Það þarf ekki stórt átak hjá ríkinu
til að mæta þessu hjá okkur, ef það er
vilji fyrir hendi,“ sagði Brynjólfur.
Mikil áhrif í Grímsey
Brynjólfur
Árnason