Tímarit lögfræðinga - 01.08.1980, Blaðsíða 27

ar. Verði hins vegar fundur haldinn, eru hluthafar ekki bundnir af
sérstöku fundaformi.
Löggiltra endurskoðenda er krafist, þegar um er að ræða „aktie-
selskaber“; í „anpartsselskaber“ er löggilding ekki gerð að skilyrði.
1 82. gr. íslensku hlutafélagalaganna er þess krafist, að á aðalfundi
hlutafélaga af tiltekinni stærð skuli a.m.k. einn endurskoðandi kjörinn,
sem er löggiltur.
Endurskoðendur skulu gera endurskoðunarskýrslu fyrir „aktiesel-
skab“, sem síðan skal lögð fyrir aðalfund. Þetta er ekki nauðsynlegt
í „anpartsselskaber“ nema í undantekningartilvikum.
Samningafrelsi
Sú er meginreglan í báðum umræddum félagsformum, að réttindi
hlutafjáreigenda séu í samræmi við hlutafjáreign. I félagssamþykktum
er þó unnt að ákveða, að tilteknir hlutir skuli hafa meira atkvæða-
gildi en aðrir, og einnig að vissum hlutum fylgi meiri forkaupsréttur
að hlutabréfum en öðrum. Möguleikar á að skipa þessum málum eru
þó takmarkaðri í „aktieselskab“, en þar má atkvæðagildi hlutar ekki
vera meira en tífalt annars jafnstórs, sbr. samsvarandi ákvæði í 65. gr.
2. mgr. íslensku laganna. 1 „anpartsselskab“ er mönnum frjálst að
semja um hvað sem er í þessum efnum. Er jafnvel unnt að skipa mál-
um þannig, að tilteknum hlutum fylgi enginn atkvæðisréttur.
Ákvörðun um breytingar á félagssamþykktum í „aktieselskab“ er
því aðeins gild, að 2/3 hlutar þeirra, sem ráða 2/3 hlutum atkvæða,
samþykki hana, sbr. samsvarandi ákvæði í 76. gr. 1. mgr. íslensku
laganna. I samþykktum fyrir „anpartsselskab“ er unnt að setja ákvæði
varðandi þetta á hvaða hátt sem er, t.d. að einfaldur meirihluti geti
breytt félagssamþykktunum.
Minnihlutavernd
Greinilegt er af lagaákvæðunum um minnihlutavernd, að löggjafinn
hefur reiknað með því, að hluthafar í „aktieselskab" væru að öllu
jöfnu fleiri heldur en í „anpartsselskab“. Þannig geta þeir, sem ráða
aðeins 1/10 hluta hlutafjárins, krafist vissra réttinda sem minnihluti.
I „anpartsselskab" er samsvarandi minnihlutavernd bundin við þá
aðila, sem ráða a.m.k. 1/4 af hlutafénu. Minnihlutaverndin kemur m.a.
fram í rétti til að krefjast aukafunda, sbr. samsvarandi ákvæði í 80.
gr. 2. mgr. íslensku laganna, sem setur mörkin við 1/5 hluta, í rétti
til að krefjast þess, að félagi sé slitið með dómi, sbr. samsvarandi
89