Tímarit lögfræðinga - 01.08.1980, Blaðsíða 8

1 október 1975 skipaði ráðherrann svo aðra heimastjórnarnefnd
(hjemmestyrekommissionen), sem í apríl og júní 1978 skilaði ítarlegri
skýrslu í 4 bindum, ma. lagafrumvarpi því um heimastjórn, sem danska
þingið samþykkti óbreytt haustið 1978. í þessari nefnd sátu 15 full-
trúar, 7 Grænlendingar (5 kjörnir af landsráðinu og báðir þjóðþings-
mennirnir) og 8 Danir (7 kjörnir af þjóðþinginu og formaður tilnefnd-
ur af Grænlandsmálaráðherranum). Tveir Danir í nefndinni skiluðu
séráliti; að öðru leyti voru niðurstöður hennar samhljóða.
Þessi nefnd benti á, að heimastjórnartillögurnar væru í anda þróun-
ar innan Danmerkur og utan. Danskar sveitarstjórnir hefðu fengið
fleiri verkefni en áður á kostnað miðstjórnarinnar, og á alþjóðlegum
vettvangi mætti greina tilhneigingu í þá átt að fela íbúum afskekktra
svæða aukna sjálfsstjórn innan viðkomandi ríkja. Samvinna Inúíta í
3ur löndum væri dæmi um þessa þróun. Tillaga Steen Folke í nefnd-
inni, en hann skilaði öðru minnihlutaálitinu, um að lögfesta rétt heima-
stjórnarinnar til að taka þátt í samvinnu skyldra þjóða og minnihluta-
hópa, náði þó ekki fram að ganga. Nefndin tók og skýrt fram í skýrslu
sinni, að sjálfstæði Grænlands væri ekki takmarkið, heldur sjálfsstjórn
og varðveizla grænlenzkra sérkenna innan danska ríkisins. Síðasta at-
riðið, verndun ríkisheildarinnar, fer ekki fram hjá neinum, þegar lögin,
sem hér eru til umfjöllunar, eru skoðuð nánar.
Þetta er í stuttu máli hinn formlegi aðdragandi að heimastjórnar-
lögunum. Tilurð og niðurstöður hafa sætt verulegri gagnrýni, einkum
og sérílagi málamiðlunin um eignar- og ráðstöfunarréttinn yfir græn-
lenzkum náttúruauðlindum, hinn danski nefndarmeirihluti og hið
Guðmundur S. Alfreðsson lauk embættisprófi
frá lagadeild H.í. 1975 og varð „Master of Com-
parative Jurisprudence“ við New York Univer-
sity 1976. Hann var við framhaldsnám í þjóða-
rétti við Harvard Law School 1976—7 og frá
þessu hausti, en við Max-Planck-lnstitut fur aus-
lándisches, öffentliches Recht und Völkerrecht
í Heidelberg 1977—9 og við lagadeild Kaup-
mannahafnarháskóla 1979—80. Hann vinnur að
ritgerð um réttarstöðu Grænlands. i grein þeirri,
sem hér birtist, er sagt frá heimastjórnarlögun-
um fyrir Grænland frá 1978, texti þeirra birtur í
íslenskri þýðingu og settar fram ýmsar athuga-
semdir um lögin.
70