Tímarit lögfræðinga - 01.08.1980, Blaðsíða 13

ar 5—11 ekki síðar en í ársbyrjun 1981 og málaflokkur 12 ekki síðar
en í ársbyrjun 1984.
Heimastjórnarnefndin samdi og frumvörp til nokkurra framsals-
laga (þjóðþingslaga) skv. 5. gr., þar sem gert er ráð fyrir, að fjár-
veitingavaldið verði áfram í höndum ríkisvaldsins, td. um kirkju-,
félags- og skólamál, bókasöfn, útvarp og sjónvarp, verknám og at-
vinnumiðlun. Dönsk fjárframlög verða ákveðin til 3ja ára í senn á
grundvelli þeirra útgjalda, sem danska ríkið hefur til þessa haft af
viðkomandi málaflokkum, og verða greidd heimastjórninni árlega og
án beinna kvaða um notkunina.
Umsjón með og stjórnun atvinnuvega og efnahagslífs geta skv.
lögum þessum að nokkru leyti komið í hlut heimastjórnarinnar. Það
er etv. mikilvægasta forsenda þess, að Grænlendingar komi undir sig
fótunum og verði með tímanum herrar í eigin landi. Heimastjórnin
mun þegar fá aukin áhrif á stjórn Konunglegu Grænlandsverzlunar-
innar og stefnt er að því, að fyrirtækið eða verkefni þess falli síðar
að öllu leyti til heimastjórnarinnar. Nefndin leggur til, að opinberir
grænlenzkir aðilar taki við framleiðslustarfsemi KG, en sölustarfsem-
in verði annaðhvort falin hinu opinbera eða frjálsu sölusambandi og
þá helzt með þátttöku einkaaðila í framleiðslugreinunum. Nefndin
bendir á færeysku Fiskasöluna sem hugsanlegt fordæmi. Þess er þó
rétt að geta í sambandi við liði 5 og 12 á fylgiskjalinu, að friðunar-
og verndunaraðgei'ðir og kvótar á grænlenzkum fiskimiðum eru sem
stendur að verulegu leyti í höndum Efnahagsbandalagsins, svo og ým-
is önnur atvinnumál.
Rétt er að leiða hugann að því, hvað stendur ekki á fylgiskjalinu.
í skýrslu heimastjórnarnefndai'innar eru taldir upp nokkrir mála-
flokkar, sem heyra undir ríkisvaldið og verða ekki að óbreyttri stjórn-
arski'á framseldir til heimastjórnarinnar, þótt þeir varði grænlenzk
málefni og hagsmuni. Meðal þessai’a málaflokka eru danska stjórn-
skipunin svo sem kosningaréttur og kjörgengi til danska þjóðþingsins
og mannréttindaákvæði stjórnarskrárinnai', dómstólakerfið og réttar-
far bæði í einka- og opinberum málum, fangelsismál, samskiptin við
útlönd sbr. þó 13.—16. gr. heimastjórnarlaganna, varnarmál, fjármál
ríkisins svo sem gjaldmiðils- og gjaldeyrismál og almennar reglur
persónu-, fjölskyldu-, erfða- og fjármunaréttarins. f þessum mála-
flokkum og öðrum, sem ekki verða eða hafa verið framseldir til
heimastjórnarinnar, helzt löggjafar- og framkvæmdavald óbreytt í
höndum danska ríkisins. Grænlandsmálai'áðuneytið og ráðherra ábyrg-
ur fyrir því gegna áfram fyrri hlutverkum með þeim takmörkum þó,
75