Tímarit lögfræðinga - 01.11.1985, Blaðsíða 24
Sólveig Ólafsdóttir framkvæmdastjóri:
HÖFUNDARRÉTTUR í SKIPTUM
STARFSMANNA OG VINNUVEITENDA
1. MEGINREGLA 1. GR. HÖFUNDALAGA.
Upphafsorð greinargerðar með frumvarpi til núgildandi höfundalaga
nr. 73/1972 hljóða svo: „Hhitverk og efni höfundalaga er að veita
mönnum réttarvernd á tilteknum andlegum verðmætum: bókmenntum
og listum. Með lögunum er viðurkenndur réttur þess, sem verkið hefur
gert, þ.e. höfundarins, til umráða yfir því, sem ýmist eru fjárhagslegs
eða persónulegs eðlis."1)
Samkvæmt 1. gr. höfundalaga á höfundur að bókmenntaverki eða
listaverki eignarrétt á því með þeim takmörkunum, sem í lögunum
greinir. Höfundur telst sá, sem skapar andlegt verk á sviði bókmennta
eða lista, og réttur hans yfir verkinu stofnast um leið og það verður
til.2)
Þar sem réttarvernd höfundalág'a er veitt fyrir persónulegt framlag
höfundar til listaverksins, leiðir það af sér þá grundvallarreglu, að höf-
undur getur (í upphafi) aðeins verið einstaklingur en ekki lögaðili
(félag eða stofnun). Að vísu geta höfundar að verki verið fleiri en
einn, en ekki verður farið nánar út í það hér. Lögaðilar geta hins vegar
orðið eigendur höfundarréttar að svo miklu leyti sem framsal hans er
heimilt, sbr. ákvæði III. kafla höfl.
2. FRAMSAL HÖFUNDARRÉTTAR.
Framsal á höfundarrétti eða einstökum þátturn hans er algengasta
aðferð höfundar til þess að dreifa verkum sínum og koma þeim á fram-
færi. Um þetta efni ráða að ýmsu leyti önnur sjónarmið en um afsal á
eignarrétti að líkamlegum hlutum. Hvort tveggja er, að andlag höf-
undarréttar er hvorki líkamlegt né staðbundið, og hitt að taka verður
1) Alþt. 1971, A-delld, bls. 1272.
2) Sama rit, bls. 1276.
162