Tímarit lögfræðinga - 01.11.1985, Blaðsíða 55
hér á landi né hjá okkur lagaskyldum þjóðum,12) og því er raunar
haldið fram að slík algild skilgreining sé ekki möguleg.13) Það má til
sanns vegar færa en hins vegar verður að telja það til bóta að reyna að
leita jákvæðrar skilgreiningar, þótt ekki verði hún talin algild. Það við-
fangsefni má nálgast á ýmsan hátt.14)
Tíðkanlegt er að skipta stjórnsýslurétti í sérstakan og almennan
hluta. Hér á landi er aðeins hinn síðarnefndi kenndur í lagadeild enda
skiptir hann lögfræðilega mestu máli.15) Þess vegna er rétt að taka
strax fram að hér er aðeins fjallað um opinbera stjórnsýslu skv. hinum
almenna stjórnsýslurétti. Skilgreiningu á því hugtaki er ekki að finna
í íslenskum fræðiritum. Ólafur Jóhannesson segir þó: „Þeir fram-
kvæmdarvaldsaðilar, sem annast hina eiginlegu stj órnarframkvæmd —
stjórnsýslu — nefnast stjórnarvöld“ og „Stjórnarframkvæmdin — en
það hugtak verður hér notað í hinni þrengri og eiginlegu merkingu, og
verður hér jöfnum höndum notað heitið stjórnsýsla — er almennt lög-
bundin.“16) Umorðuð sýnist skilgreining Ólafs á hugtakinu vera: Hin
eiginlega, almennt lögbundna stjórnarframkvæmd nefnist stjórnsýsla.
Það dregur strax úr gildi þessarar skilgreiningar að engan veginn er
ljóst hvað átt er við með orðinu stjórnarframkvæmd og því síður orð-
unum eiginleg stjórnarframkvæmd. Um það segir aðeins: „Starfsemi
framkvæmdarvaldshafa má greina í eiginlega stjórnarframkvæmd og
annars konar starfrækslu, er þeir annast samkvæmt lagaboði, svo og
verklegar athafnir".17) Þessa skilgreiningu verður að telja ófullnægj-
andi, ekki síst vegna þess að þar kemur ekki nægilega fram hin tvö-
falda merking hugtaksins, þ.e. að opinber stjórnsýsla lýtur bæði að
þeim, sem fara með framkvæmdarvaldið, og starfseminni sem þeir hafa
12) Sjá t.d. Verwaltungsrecht I, bls. 7: „Die Schwierigkeit der Begriffsbildung liegt darin,
dass es einen einheitlichen in jeder Hinsicht brauchbaren Begriff der öffentlichen
Verwaltung nicht gibt“.
13) Sjá t.d. Stjórnarfarsréttur, bls. 1: „En jákvæð og algild skilgreining á framkvæmdar-
valdinu verður ekki gefin".
14) T.d. með því að segja að það sé einkennandi fyrir opinbera stjórnsýslu að hún sé
valdbundin, að hún sé almennt lögbundin, að einkaaðilar ltafi hana ekki á hendi
o.s.frv.
15) Sjá t.d. Stjórnarfarsréttur, bls. 6.
16) Stjórnarfarsréttur, bls. 2.
17) Stjórnarfarsréttur, bls. 2.
193