Tímarit lögfræðinga - 01.11.1985, Blaðsíða 54

og gæti því ákvæðið allt eins verið þannig: Stjórnarvöldin fara með
framkvæmdarvaldið.0) I samræmi við þetta lægi þá beinast við að segja
að opinber stjórnsýsla merkti meðferð stjórnvaldanna á framkvæmdar-
valdinu.7) Slík skilgreining er hins vegar ófullnægjandi, t.d. þegar af
þeirri ástæðu að ósvarað er þeirri spurningu í hverju þetta vald sé
fólgið, m.ö.o. að hvers konar starfsemi í þjóðfélaginu það lúti. Um það
segir ekkert í stjórnarskránni og af ákvæði 2. gr. hennar verður ekki
víðtækari ályktun leidd en sú að þessum stjórnvöldum sé hvorki ætlað
að setja lög eða dæma.8) Þess vegna er skiljanlegt að oftast er gripið
til þess úrræðis að skilgreina hugtakið neikvætt þannig að stjórnsýsla
sé önnur starfsemi hins opinbera en sú sem fellur undir Alþingi og
dómstóla.* 11) Þessi aðferð er réttlætt með því að auðveldara sé að af-
marka hvað séu löggjafar- og dómsstörf heldur en starfsemi stjórn-
valda og má það til sanns vegar færa. En þar sem fræðigreinin stjórn-
sýsluréttur fjallar bæði um það hver stjórnvöldin séu, þ.e. um stjórn-
sýslu í formlegri merkingu, svo og hvaða starfsemi þau hafa með hönd-
um, þ.e. stjórnsýslu í efnislegri merkingu,10) en stjórnsýslureglurnar
lúta að hvoru tvéggja, er ekki að undra þótt gerðar hafi verið fjölmarg-
ar tilraunir til jákvæðrar skilgreiningar á hugtakinu opinber stjórn-
sýsla.11) Þær tilraunir hafa ekki borið fullnægjandi árangur, hvorki
6) Sjá hér t.d. Forvaltningsret, bls. 14. Hér má geta þess að í frumvarpi til stjórnskipunar-
laga (243. mál, 1982-1983) er 2. gr. þannig orðuð: „Forseti, ríkisstjóm og önnur stjórn-
völtl fara með framkvæmdarvaldið".
7) Sjá t.d. Stjórnarfarsréttur, bls. 2. — Hér skal enn bcnt á hina óheppilegu hugtaksnotk-
un. Skv. 2. gr. stjskr. eru það stjórnaruöM sem fara með framkvæmdaronM. Ólafur
Jóhannesson talar um stjórnarvöld sem séu „jafnframt handhafar opinbers valds-
stjórnvalds" (sama bls. 2).
8) Hér er vísað til svonefndrar þrískiptingar ríkisvaldsins svo sem hefðbundið er í lög-
fræðinni. Því má hins vegar halda fram að stjómvöld setji „lög“ í vissum skilningi (t.d.
reglugerðir) og dæmi einnig að vissu leyti (sbr. t.d. fullnaðarúrsktirðarvald stjórn-
valda).
9) Sjá t.d. Stjórnarfarsréttur, bls. 1: „Til framkvæmdarvalds telst sú starfsemi ríkisins og
óæðri greina þess, svo sem sýslu- og sveitarfélaga, sem hvorki verður talin til lagasetn-
ingar né dómgæslu". Um þessa notkun á hugtakinu framkvæmdarvald að öðru leyti
sjá 3) að framan.
10) Nánar um hina formlegu og efnislegu merkingu hugtaksins sjá t.d.: Administration og
borger, bls. 18-19, Allntan Förvaltningsratt, bls. 14-15 og Verwaltungsreclu I, bls. 2-17.
11) Þýskir fræðimenn eru þekktir fyrir að leita eftir skilgreiningum lögfræðilegra hugtaka.
Sú sem þar er mest notuð er kennd við Wolff og Bachof (X'erwaltungsrecht I) og er
þannig sett fram í ritinu ABC des Verwaltungsrechts, bls. 145: „Verwaltung ist die
planmassige, fortgesetzte Tatigkeit des Staates oder eines öffentlichen Verbandes mit
öffentlichen Mittcln — oder — Verwaltung ist das planmassige Handeln eines mit
öffentlichrechtlichen Befugnissen ausgestatteten Tragers zur Erfullung öffentlichen
Aufgaben im Rabmen einer bestimmtcn Ordnung".
192