SunnudagsMogginn - 20.11.2011, Blaðsíða 22

22 20. nóvember 2011
Skáldsagan Samhengi hlutanna eftir Sig-rúnu Davíðsdóttur fréttamann í Londoner glæpareyfari sem gerist í kjölfarhrunsins.
Ung íslensk blaðakona, búsett í London, lætur
lífið í bílslysi. Hún fjallaði um viðskipti tengd
hruninu í útvarpspistlum frá London og eig-
inmaður hennar kemst að því, með aðstoð góðra
manna, að ekki er allt sem sýnist varðandi slys-
ið.
Nokkur líkindi eru með persónunni og Sigrúnu
sjálfri, nema hvað hún er auðvitað sprelllifandi.
„Þegar ég fékk hugmyndina var ég ákveðin í að
ég vildi ekki vera persóna í bókinni. Kannski
þess vegna deyr blaðakonan svona snemma,“
segir Sigrún og hlær í samtali við Sunnudags-
moggann.
Hún segist ekki fjalla um einstök mál í bók-
inni, en persónurnar fari í ferð um það landslag
sem íslenska viðskiptalífið er, og Ísland sjálft.
„Bókin er skrifuð inn í ákveðinn tíma, sept-
ember 2009 og fram á vor 2010, þannig að út-
koma Rannsóknarskýrslu Alþingis er liður í sög-
unni.“
Til stóð að bókin kæmi út mun fyrr. „Þetta tók
lengri tíma en til stóð, aðallega vegna þess að ég
skrifa mest eftir vinnudag og um helgar. Það var
líka mjög margt sem þurfti að huga að, hug-
myndina fékk ég haustið 2006 og bakgrunnurinn
átti að vera íslenska viðskiptalífið. Uppgangurinn
var svakalagur, en þegar ég byrjaði að skrifa
bókina vorið 2009 voru aðstæður auðvitað allt
aðrar og þess vegna er hrun baksviðið en ekki
uppgangurinn. Forvitni mín er hins vegar sú
sama, þó að aðstæður hafi breyst.“
Í sögunni fer talsvert rými í að skýra flókna
fjármálagerninga. Skyldu þær lýsingar vera
raunsannar?
„Hér er ljósi varpað á ákveðinn hluta al-
þjóðlegs viðskiptalífs, ekki bara það íslenska. Það
sem einkennir margt af því sem íslenskir um-
svifamenn gerðu er ákveðinn strúktúr sem sést
alls staðar þegar rýnt er í alþjóðlegt viðskiptalíf
og einkennir oft skuggsækna starfsemi. Að því
leyti eru lýsingarnar raunsannar en ekki að því
leyti að þær eigi við einhver ákveðin fyrirtæki.“
Í bókinni kemur við sögu óhreint fé, meðal
annars frá Rússlandi. Finnst þér líklegt að svo
hafi verið í raun?
„Þessi liður í sögunni var hluti af þeirri hug-
mynd sem ég fékk strax 2006. Ástæðan var ein-
faldlega sú að þegar ég hitti menn sem á ein-
hvern hátt höfðu fylgst með Íslandi kom þessi
spurning alltaf upp. Hvort ekki væri eitthvað
bogið við þetta. Mér fannst spennandi og
heillandi að nota þetta í bókina.“
Við lesturinn má skynja að íslenskir auðmenn
hafi margir flækst í spillingarvef án þess að vita
hvað þeir voru að gera …
„Eitt af því sem bæði ég og aðrir, sem horfa á
gang mála erlendis frá, þykjast sjá er alveg ótrú-
leg einfeldni, en þar er ég ekki endilega að tala
um toppana. Öll vorum við einföld að ákveðnu
leyti. Tökum sem dæmi málefni FL Group. Allt í
sambandi við það fyrirtæki var með algjörum
ólíkindum og því held ég að afstaða margra Ís-
lendinga hafi einkennst af ótrúlegri einfeldni. Og
það er, eins og fram kemur í bókinni, eitthvað
krúttlegt og sætt við það! Það sýnir ákveðinn
hreinleika.“
Jólabækurnar
Sigrún Davíðsdóttir segir að afstaða margra Íslendinga til uppgangsins í íslensku efnahagslífi hafi einkennst af
ótrúlegri einfeldni og það sé eitthvað krúttlegt og sætt við það.
Eitthvað krúttlegt
og sætt við ís-
lenska einfeldni
Í skáldsögu Sigrúnar Davíðsdóttur, Samhengi hlutanna,
fara persónurnar í ferð um það landslag sem íslenska við-
skiptalífið er og Ísland sjálft og ljósi er varpað á ákveðinn
hluta alþjóðlegs viðskiptalífs, ekki bara það íslenska.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
afskaplega vel unninn; aðgengilegur,
áhugaverður og skemmtilegur. Flestir hefðu nú
haldið að saga Jóns Sigurðssonar væri of
leiðinleg fyrir börn enda snýst hún mikið til um
stjórnmál og löngu látinn karl sem lifði lífi sem
er ansi fjarlægt börnum nútímans. Brynhildi
tekst að gera sögu Jóns og sögu Íslands
áhugaverða og létta og virkilega fróðlega fyrir
bæði börn og fullorðina.
Ingveldur Geirsdóttir
Saga úr síldarfirði
Örlygur Kristfinnsson
Uppheimar
Saga úr Síldarfirði er afskaplega
vel unnin barnabók, bæði mynd
og texti ... Sagan er fróðleg og
skemmtileg, auk þess sem
fallegar vatnslitamyndir Örlygs
falla vel inn í frásögnina, hjálpa lesendum að
lifa sig inn í hana og fá skýrari mynd af því sem
fjallað er um. Þetta er verk sem hefur verið
vandað mjög vel til og það skilar sér til
lesandans. Falleg og fróðleg alíslensk
barnabók.
Ingveldur Geirsdóttir
Stúfur tröllastrákur
Helga Sigurðardóttir
Tindur
Helga þræðir gömlum minnum úr
íslenskum þjóðsögum
skemmtilega inn í framvinduna,
eðli og eigindir trölla og álfa eru
tekin fyrir og í einum kaflanum eru
sjálfir jólasveinarnir komnir á gólfið
á heimili Stúfs þar sem þeir velta fyrir sér
örlögum sínum og áætlunum. Það er líka
forvitnilegt og flott að sjá hvernig tröllin eru
sjálfsagður hluti af heimi manna í bókinni, þau
skutlast í Bónus og fara í björgunarleiðangra
með mönnunum eins og ekkert sé sjálfsagðara.
Glúrin pæling um sátt og samlyndi í heimi á
heljarþröm? Á köflummá sjá að um
byrjendaverk er að ræða en Helga veldur
forminu vel, stíllinn er einkar íslenskur og hlýr
og henni eru allir vegir færir á þessu sviði ef
hún heldur sig að þessu.
Arnar Eggert Thoroddsen
Söngur guðsfuglsins. Sagan af
unganum sem vissi ekki til hvers
fuglar voru.
Ísak Harðarson og Helgi Þorgils Friðjónsson
Uppheimar
Söngur guðsfuglsins er flott og
fallega skrifuð bók (líka fyrir
fullorðna) um efni sem okkur er
öllum hugleikið; hver erum við og
til hvers erum við?
Anna Lilja Þórisdóttir
Upp á líf og dauða
Jónína Leósdóttir
Vaka-Helgafell
Jónína er flinkur og fjölhæfur
höfundur og virðist geta skrifað
áreynslulaust um hvaðeina.
Unglingabækur hennar hafa verið
vinsælar og unnið til verðlauna og
þessi nýjasta viðbót, þar sem
fjallað er um háalvarlegt efni, án þess að bókin
verði nokkurn tímann dapurleg, hefur alla burði
til að fá jafn góðar viðtökur.
Anna Lilja Þórisdóttir
Ævintýri tvíburanna
Birgitta Hrönn Halldórsdóttir
Töfrakonur/Magic Women ehf.
Birgittu tekst vel að setja sig í spor
átta ára krakka og lýsa lífinu út
frá þeirra sjónarhorni ... Þetta er
mjög hrein og bein bók, vel
skrifuð og lífleg. Tilvalin fyrir sex til
tíu ára krakka sem vilja lesa
fjörlega sögu um jafnaldra sína í nútímanum.
Ingveldur Geirsdóttir
Ljóð
Drauganet
Bergsveinn Birgisson
Bjartur
Bókinni er skipt upp í fimm kafla og
batnar er á líður. Annars finnst mér
bókin sundurlaus og innihaldið að
megninu til eiginlega bara jafn
óheillandi og undarlegt og kápan.
Bergsveinn yrkir í hinum ýmsum
ljóðstílum og á það til að kallast á við hefðina.
Hann nær stundum að vera sniðugur og það eru
nokkur ljóð semmér finnst mikið til koma og tvö
sem fengumig til að flissa smá. Fyrir utan það
náði ég litlum tengslum við þessar ljóðasmíðar.
Við ljóðalestur er skilningurinn og upplifunin
undir lesandanum komin og ég skildi lítið og
upplifði minna. Drauganetið fangaði mig ekki.
Ingveldur Geirsdóttir
Skrælingjasýningin
Kristín Svava Tómasdóttir
Bjartur
Ég hafði mikla ánægju af því að
lesa Skrælingjasýninguna.
Myndirnar sem ljóðin draga upp
eru miklar, óreiðukenndar og
undalegar en samt svo
kunnuglegar. Stundum skildi ég
hana ekki en það var allt í lagi því upplifunin er
orðin og hvernig þau raðast saman. Stemningin
í ljóðunum er heillandi og sogar mann til sín
eins og svarthol. Kristín Svava er fyndin,
kaldhæðin og gagnrýnin og frábært skáld.
Ingveldur Geirsdóttir
Svo ég komi aftur að ágústmyrkrinu
Eyþór Árnason
Uppheimar
Þótt víða sé komið við í þessu fína
verki, þá eru tök skáldsins hvað
sterkust þegar sveitin er
umfjöllunarefnið. Undir lok bókar
eru þrjú ljóð kennd við höfuðpósta
umhverfisins inni í Skagafirði:
Vötnin, Túnið og Fjallið. Í þeim leikur skáldið
með formið, byggir ljóðin eins, fyrst koma þrjú
knöpp fjögurra línu erindi; það fyrsta hefst alltaf
á orðinu „niður, það næsta á orðinu „yfir“ og
það síðasta á „upp“. Þetta eru knappar
stemningar og vel lukkaðar, það er sönn
tilfinning í þeim. Niður vötnin „kemur ágúst /
með heiðalykt / og kvist“, yfir túnið „fer
sláttuþyrla / og klippir / stelksunga“, og uppi á
fjallinu stendur ljóðmælandinn á brúninni,
„horfi niður klettana / gríp andann, gríp lífið“.
Einar Falur Ingólfsson
Undir tjaldhimni veruleikans
Bjarni Bernharður
Egoútgáfan
Ljóð Bjarna Bernharðs einkennast
af markvissri myndsköpun og
afdráttarleysi. Þetta er með betri
bókum hans. Ég reikna þó ekki
með að ljóð hans verði allra. Áferð
þeirra er hrjúf og á stundum
hvöss. Á hinn bóginn skilja þau eftir sig sterkar
myndir í huganum.
Skafti Þ. Halldórsson
Skáldskapur
Einvígið
Arnaldur Indriðason
Vaka-Helgafell
Spennusaga eftir Arnald
Indriðason hefur verið fastur
punktur í tilverunni 1. nóvember
ár hvert um árabil. Að þessu
sinni er það glæpasagan
Einvígið, sem á sviðið. Hún
svíkur engan, heldur lesandanum föstum
við efnið og eftir rólega byrjun rennur hún
svo vel að best er að lesa hana í einum rykk
... Uppbygging Einvígisins er eins og best
verður á kosið, frásögnin er róleg og
yfirveguð til að byrja með en síðan eykst
hraðinn, spennan verður meiri og meiri og
fléttan í lokin er frábær auk þess sem
endirinn kemur skemmtilega á óvart.
Glæpasögur gerast ekki betri. Einvígið er
enn ein rósin í hnappagat Arnaldar
Indriðasonar.
Steinþór Guðbjartsson
Feigð
Stefán Máni
JPV
Stefáni Mána tekst ágætlega að
byggja upp spennu í bókinni, þótt
ýmislegt sé fyrirsjáanlegt. Maður
veit að Hörður er að hlaupa á sig,
hann veit það meira að segja
sjálfur, en samt gengur hann í
gildruna. Þó er hann svo trúr starfi sínu að
yfirmenn hans eru tilbúnir að horfa framhjá því
þegar hann klúðrar hlutunum vegna þess að
þeir vilja halda í hann. Þó fer að ganga verulega
á trúverðugleikann þegar Hörður kemst upp
með að ganga í skrokk á fanga á Litla-Hrauni
án þess að það hafi nokkur eftirmál. Stefán
Máni sýnir í þessari bók að hann kann að
byggja upp spennu og halda henni. Að ósekju
hefði hann mátt stytta Vestfjarðakaflann í
upphafi, en þegar hann er kominn á skrið halda
honum engin bönd.
Karl Blöndal