Uppeldi og menntun - 01.01.2013, Blaðsíða 13

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 2013 13
helgi grÍmsson og anna KristÍn sigUrÐardóttir
og vígðar um og eftir síðustu aldamót og farið var að nýta þegar gagnaöflun fór fram.
Fimm skólar fullnægðu þessum skilyrðum. Jafnframt var ákveðið að hafa jafnvægi
milli höfuðborgarsvæðis og landsbyggðar. Á grunni þessara viðmiða voru valdir fjór-
ir skólar, tveir sem hannaðir eru með opnum svæðum og tveir sem geta flokkast sem
klasaskólar. Rétt er að hafa í huga að í tveimur skólanna hefur hluti byggingarinnar
einkenni hefðbundins skóla. Allir skólarnir eru heildstæðir, með nemendur í 1.–10.
bekk. Nánari upplýsingar um skólana fjóra eru í töflu 1. Skólarnir hafa fengið tilbúin
nöfn til að gæta trúnaðar.
Tafla 1. Þátttakendur í rannsókninni
Nafn Staður Bygging Meginlag Vígsla/notkun
Asparskóli Landsbyggðin Nýbygging Klasaskóli 2000–2002
Birkiskóli Landsbyggðin Endurbygging Klasaskóli* 2003–2005
Furuskóli Höfuðborgarsvæðið Nýbygging Opinn skóli 2003–2005
Greniskóli Höfuðborgarsvæðið Endurbygging Opinn skóli* 2006–2008
* Skólinn hefur áberandi einkenni þessa hönnunarlags þó hluti húsnæðis sé hefðbundinn
Í rannsókninni Starfshættir í grunnskólum var aflað fjölbreyttra gagna með viðtölum,
spurningalistakönnunum og vettvangsathugunum til að fá sem skýrasta mynd af
húsnæðinu, kennsluháttum og viðhorfum. Auk þess var aflað gagna vegna þessarar
rannsóknar.
Tekin voru tólf viðtöl í október og nóvember 2011 við einn skólastjórnanda í hverjum
skólanna fjögurra, einn fulltrúa húseiganda sem var virkur í ferlinu (frá „fræðslu-
deild“ eða „byggingadeild“ viðkomandi sveitarfélags) og arkitekt hverrar byggingar.
Stuðst var við viðtalsramma sem var lagaður að bakgrunni hvers viðmælanda eins
og tilefni gafst til. Hann var forprófaður haustið 2010 í grunnskóla á höfuðborgar-
svæðinu. Leitað var eftir upplýsingum um þær áherslur og þau viðmið sem höfð voru
að leiðarljósi við hönnunina. Viðtöl voru hljóðrituð og afrituð orðrétt. Þau voru síðan
greind bæði út frá hverjum skóla og ákveðnum þemum þvert á skóla. Leitast var við
að fá svör við rannsóknarspurningunum, finna sameiginleg þemu milli skólanna og
greina ólíkar raddir og sjónarmið eftir aðkomu viðmælanda. Leitað var staðfestingar á
nokkrum atriðum, eins og tímasetningum, í skriflegum gögnum á skrifstofum sveitar-
félaganna auk þess sem skoðaðar voru skólastefnur viðkomandi sveitarfélags.
Stuðst var við vettvangsathuganir í byggingunum í heild sinni og í kennslustund-
um sem gerðar voru í rannsókninni Starfshættir í grunnskólum til þess að bregða ljósi
á notkun rýmis. Hópur rannsakenda fór um bygginguna, tók ljósmyndir og skráði
nákvæma lýsingu. Það sama var gert í kennslustundum. Í lýsingunum var meðal
annars leitað eftir upplýsingum um hvort möguleikar á opnun á milli kennslurýma
væru nýttir eða ekki. Upplýsingar um stundafjölda vettvangsathugana eru í töflu 2.
Tafla 2. Fjöldi athugaðra kennslustunda í fjórum grunnskólum
Asparskóli Birkiskóli Furuskóli Greniskóli
Athugaðar stundir 23 21 19 19