Uppeldi og menntun - 01.01.2013, Blaðsíða 38

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 201338
viÐbrögÐ leiKsKólaKennara viÐ hl Jóm-2
(leik- og grunnskólakennara) var þeim boðið að lýsa skoðun sinni á undirbúningi að
lestrarnámi (sjá Guðrún Þóranna Jónsdóttir, 2010). Í þessari grein er einungis fjallað
um valdar spurningar úr spurningalistanum sem tengjast beint rannsóknarspurning-
um greinarinnar.
Í byrjun janúar 2010 var haft samband við yfirmenn fræðslumála í öllum sveitar-
félögum Árnessýslu, rannsóknin kynnt og óskað eftir leyfi til að fá að leggja fyrir
spurningalista í leik- og grunnskólum sveitarfélaganna. Að fengnu leyfi voru flestir
leik- og grunnskólar í Árnessýslu heimsóttir, í nokkrum tilfellum (16%) var haft sam-
band símleiðis, rannsóknin kynnt og spurningalistar afhentir ásamt upplýsingabréfi til
þeirra sem svöruðu listunum. Umsjónarkennarar 1. bekkja tóku að sér að koma spurn-
ingalista ásamt upplýsingablaði til foreldra nemenda og taka síðan aftur við útfylltum
spurningalistum og senda til rannsakenda. Foreldrar svöruðu spurningunum allt að
einu og hálfu ári eftir að skimunin hafði verið lögð fyrir börnin þeirra. Spurninga-
listar og upplýsingablöð voru send í pósti til þeirra kennara sem samband var haft
við símleiðis. útfylltir spurningalistar bárust rannsakendum í lokuðum umslögum
sem fylgdu hverjum lista tveimur til tíu vikum eftir að þeir voru sendir. Ekki var vitað
hvaðan hvert svar kom. Svörin voru nafnlaus og ekki rekjanleg.
niÐUrstÖÐUr
Hér á eftir verður fyrst greint frá notkun HLJÓM-2 í leikskólunum, viðbrögðum leik-
skólakennara, íhlutun í leikskólunum og upplýsingum leikskóla til foreldra; síðan
verður gerð grein fyrir því hvernig foreldrarnir sjálfir sögðust hafa verið upplýstir um
HLJÓM-2. Þá verður fjallað um samvinnu milli skólastiga um HLJÓM-2 og hvernig
grunnskólakennarar nýttu sér skimunina og þá íhlutun sem hafði farið fram í leik-
skólanum.
HLJÓM-2 í leikskólum
HLJÓM-2 reyndist vera lagt fyrir í flestöllum leikskólum í Árnessýslu eða í 14 leik-
skólum af 15. Deildarstjórarnir voru ánægðir með prófið; 93% þeirra sögðu að það
nýttist vel eða mjög vel. Eftir fyrirlögn HLJÓM-2 sögðust um 60% leikskólakennar-
anna nýta niðurstöður prófsins eingöngu vegna barna sem sýndu slaka eða mjög
slaka færni, annaðhvort með því að upplýsa aðra starfsmenn leikskólans og samræma
þjálfun þessara barna (30%) eða vísa þeim til sérkennara skólans (30%). Einungis um
fjórðungur (26%) sagðist nýta niðurstöður prófsins fyrir öll börnin (bæði þau sem
greindust í áhættu og hin, sem greindust ekki í áhættuhópi) og nota þær til að sam-
ræma þjálfun fyrir alla í framhaldinu. Um 10% deildarstjóranna töldu ekki þörf á að
breyta þeirri vinnu sem fyrir var eftir fyrirlögn prófsins. Á mynd 1 sést hverju deildar-
stjórar svara um íhlutun barna í áhættuhópi í kjölfar skimunarinnar. Deildarstjórarnir
sögðust annaðhvort vinna með börn sem höfðu sýnt slaka eða mjög slaka færni hvert
út af fyrir sig (49%) eða í litlum hópum (48%). Heldur fleiri sögðust leggja áherslu á al-
hliða málörvunarverkefni (51%) en um 45% lögðu meiri áherslu á þjálfun í hljóðkerfis-
verkefnum eða verkefnum sem eru hliðstæð þeim sem eru í HLJÓM-2. Fram kom