Uppeldi og menntun - 01.01.2013, Blaðsíða 130

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 2013130
lÍfsfyll ing
árum hafa birst nokkrar rannsóknargreinar og meistararitgerðir um þennan hóp. Þó
virðast fáir hafa skoðað nemendur á meistarastigi sérstaklega og því er mikill akkur í
rannsókn Kristínar.
UPPBygging BóKarinnar
Bókin er byggð á viðtölum við tuttugu fullorðna einstaklinga sem luku meistaranámi
á sviði menntunarfræða á árunum 1988–2006. Hún skiptist í níu kafla og hefst á
þremur nokkurs konar inngangsköflum: Um háskóla, þar sem höfundur reifar fjölgun
meistaranema við íslenska háskóla og setur hana í stofnanalegt, lagalegt og alþjóðlegt
samhengi. Rannsóknin er stuttur kafli sem lýsir rannsókninni og aðferðum hennar. Í
kaflanum Myndir af viðmælendum lýsir höfundur öllum tuttugu viðmælendum sínum
stuttlega. Niðurstöður eru settar fram í sex aðalköflum sem bera heitin: Nám á full-
orðinsárum, Kennsla fullorðinna, Áhugahvöt, Líðan, Leiðbeinandinn, Að námi loknu.
Kaflarnir eru allir settir fram á nokkuð hefðbundinn hátt. Þeir hefjast á yfirliti yfir
fyrri rannsóknir og kenningar sem tengjast viðfangsefninu. Þá tekur við niðurstöðu-
og umræðuhluti þar sem niðurstöður úr rannsókninni eru túlkaðar og þær tvinn-
aðar saman við kenningar og rannsóknarniðurstöður annarra. Hverjum kafla lýkur
á samantekt.
sérstaÐa fUllOrÐinna náMsManna
Í fyrstu þremur aðalköflum bókarinnar gerir höfundur grein fyrir þekktum rann-
sóknum og kenningum um nám fullorðinna, kennslu þeirra og áhugahvöt, og tengir
þær við viðtalsgögnin. Þar kemur fram margt gagnlegt um sérstöðu fullorðinna náms-
manna sem nýtist bæði háskólakennurum sem kenna fullorðnum námsmönnum og
fólki sem er í sömu aðstæðum og viðmælendur voru. Þar er sérstaklega gagnleg
áhersla Kristínar og viðmælenda hennar á stórt hlutverk reynslu hins fullorðna náms-
manns í námi sínu. Það virðist vera afar mikilvægt að kennarar virði reynslu full-
orðinna námsmanna og gefi þeim góð tækifæri til að tengja nýtt námsefni við fyrri
reynslu sína.
Í niðurstöðum rannsókna á þátttöku fullorðinna í námi hefur tenging við starf yfir-
leitt lent efst á lista yfir ástæður fyrir þátttöku þeirra í skipulögðu námi. Niðurstaðan
úr viðtalsrannsókn Kristínar er á mun persónulegri nótum, viðmælendur hennar
nefna: Innri þörf, tengingu við fyrra nám, faglega styrkingu, þreytu í fyrra starfi og
löngunina til að hafa áhrif á samfélagið. Ástæðan fyrir þessum mun er trúlega sú að
viðmælendur Kristínar mynda mjög takmarkað undirmengi fullorðinna námsmanna,
en stærstur hluti þeirra sem svara í stórum könnunum eru almennir borgarar sem
hafa nýlega tekið þátt í símenntunarnámskeiðum í tengslum við starf sitt.