Uppeldi og menntun - 01.01.2013, Blaðsíða 15

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 2013 15
helgi grÍmsson og anna KristÍn sigUrÐardóttir
Væntingar um sveigjanleika, fjölbreytileika og samvinnu
Í öllum þeim tilvikum sem hér voru skoðuð mátti sjá einkenni „skóla 21. aldarinnar“ eins
og þeim er lýst af OECD (OECD/PEB og DfES, 2006). Þess var vænst að byggingarnar
væru tákn nýrra tíma og myndu skapa tækifæri til framsækinna starfshátta. Segja má
að leiðarljós hafi verið áherslan á aukinn sveigjanleika húsnæðis og fjölbreytni rýmis.
Skólastjórnandi Asparskóla sagði:
Minn draumur var að þarna væri skóli sem hefði sterka sýn og stefnu sem byggði
á hugmyndafræðinni um einstaklingsmiðað nám og kennarar vinni saman að námi
nemenda, ekki bara að skipulaginu, heldur inni í stofunum. Ég sagði það strax, að ég
vildi ekki „prívat praktiserandi“ kennara inni í stofunum sem loka dyrunum á eftir
sér.
Meginskipulag kennsluhúsnæðis var í tveimur tilvikum opið rými á heimasvæði
(Furuskóli og Greniskóli á yngra stigi) en klasaskipulag í tveimur tilvikum (Aspar-
skóli og Birkiskóli að hluta), þar sem nokkrum hefðbundnum skólastofum var raðað
saman í klasa (sjá töflu 1).
Í Asparskóla átti hvert aldursstig sinn klasa þar sem öll almenn bekkjarkennsla fór
fram. Í einum klasa var raðað saman sex til sjö skólastofum ásamt hópvinnuherbergjum.
Við hvern klasa voru inngangar fyrir nemendur og skógeymsla. Felliveggir voru víða
á milli stofanna til þess að auka sveigjanleika húsnæðisins. Vinnuaðstaða kennara var
í hverjum klasa.
Í Birkiskóla var meginskipan þannig að skólastofum var raðað meðfram gangi, en
lögð var áhersla á að hafa hvert aldursstig saman í húsnæðinu. Var það gert til þess
að stuðla að auknu samstarfi milli bekkjarkennara: „að geta myndað teymi [kennara]
til þess að geta boðið upp á margbreytileika í starfi,“ sagði fulltrúi sveitarfélagsins.
Settir voru upp felliveggir þar sem því var við komið og leitast við að skapa gegnsæi
og yfirsýn, til dæmis með því að setja glugga í hurðir.
Í Furuskóla voru hönnuð opin námssvæði. Á einu námssvæði unnu saman ígildi
fjögurra bekkja eða um 100 nemendur og með þeim kennarar og aðrir starfsmenn og
þar voru þeir megnið af skóladeginum undir handleiðslu kennara sinna. Svæðinu
var hægt að skipta upp á misjafnan hátt og hafa fjölbreytta skiptingu í námshópa. Á
svæðinu voru að auki hópvinnuherbergi, vinnuherbergi kennara, salerni, geymslur
og tæknirými. Þar fór nánast öll kennsla fram nema í íþróttum, heimilisfræði og list-
greinum.
Nýbygging Greniskóla sem ætluð var 1.–7. bekk byggðist á opnum svæðum en
listgreinakennsla og húsnæði unglingadeilda var í endurgerðu hefðbundnu skólahús-
næði. Vinnuaðstaða kennara var ekki tengd svæðunum.
Kostir og gallar opinna rýma og felliveggja
Í aðdragandanum að hönnun Asparskóla var umræðan um opin rými komin á skrið.
Að mati arkitektsins voru deildar meiningar um ágæti þess: „Maður veit ekki með
reynslu af svona kerfum fyrr en nemendur útskrifast, hvort þeir hafi haft eitthvað
meira gagn af þessu en aðrir.“ Við hönnun skólans kom til álita að byggja hann á