Skagfirðingabók - 01.01.2011, Page 94

SKAGFIRÐINGABÓK
hefði sigið aðeins og vatnið sjatnað, og
ég sá nokk uð niður á síður hestsins.
Það gerði gæf umuninn að hesturinn
var í eðli sínu mjög rólegur. Það var
eins og hann reynd i að þjappa eða
troða sandinn undir sig, og eftir
skamm a stund stóð hann á eyrinni.
Líklegt er að nokkrum árum áður hafi
þarna verið hylur, síðan smám saman
borið sand í en hann ekki náð að þétt­
ast.
Ég hef einnig tekið eftir annars
konar breytingum á rennsli Vatnanna,
breyt ingum sem virðast verða á nokk­
urra áratuga fresti, jafnvel skemmri
tíma. Þar sem Vötnin eru breið og
hólmalaus er eins og þau hlaði undir
sig, ef svo má að orði komast, botninn
hækki og þau smá færa sig yfir, þang­
að sem aðalrennslið eða dýpið var, ef
til vill 20, 30, jafnvel 40 árum áður.
Þó Vötnin séu ekki mjög straum­
hörð hér útfrá, geta þau orðið gruggug
og óhrjáleg. Kúnum var jafnan beitt
fram á Borgareyju nokkurn hluta
sum ars, og þá auðvitað reknar yfir
Suðurkvíslina. Æði oft þurftu þær að
synda yfir. Oft komu þær sjálfar fram­
an eyju og útfyrir kvísl. Það var eink­
um ef norðan kaldi var og þá smá
öldu gangur, að þær voru ragar við að
leggja í kvíslina, og þurfti þá að sækj a
þær suður fyrir. Það kom líka nokkuð
oft fyrir, einkum er leið á sumarið, að
sækja þurfti þær alllangt fram á eyju.
Ég man að einhverju sinni þurfti ég að
ná í kýrnar suður fyrir kvísl. Ég fór á
nokkuð stórum pramma sem hér var,
minni pramminn ekki við hendina.
Mér gekk hálf illa að róa til baka, enda
pramminn þungur í róðri, nokkur
norð angustur var og töluverður öldu­
gangur. Auk þess hafði vaxið nokkuð í
kvíslinni er leið á daginn, en það gerð­
ist sjaldan hér. Ég man ekki eftir því,
að í annan tíma hafi ég séð kvísl ina
ljótari. Mér liggur við að segja að hún
hafi nánast verið þykk af aur og
leirleðju. Ég var hreinlega hálf smeyk­
ur að fara yfir. Ef ég man rétt, var
þett a daginn eftir skriðuföllin í
Norður árdal sumarið 1954.
Hér að framan hef ég nefnt ýmis
minnis stæð atvik, er gerðust hér á ár­
um áður, og þó einkum þau, er á einn
eða annan hátt tengdust glím unni við
Hér aðs vötnin. Ég held að þessi saman­
tekt sýni nokkuð vel hvað Vötnin gátu
valdið miklu óhagræði, bæði hvað
varðaði hin hefðbundnu bústörf, svo
og ferðir að og frá bæ. Þó er mest um
vert, að aldrei varð slys á fólki.
Heimildir
Andrés Kristjánsson: Gísli Magnússon í Ey­
hildarholti. Bóndi er bústólpi VI. Ægis­
útgáfan, Reykjavík 1985, bls. 49. Guð­
mundur Jónsson sá um útgáfuna.
Indriði Einarsson: Séð og lifað. Endurminn-
ingar. Bókaverslun Sigfúsar Eymunds­
sonar, Reykjavík 1936, bls 7 og 8.
Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vída líns,
9. bindi, Skagafjarðarsýsla. (2. útgáfa),
Hið íslenska fræðafélag, Reykjavík
1986. Frumútgáfa: Kaupmannahöfn
1930.
Sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bók-
menntafélags 1839–1873, II: Skaga fjarð­
arsýsla. Norðri, Akureyri 1954, bls. 60.
Jakob Benediktsson og Pálmi Hannes­
son bjuggu til prentunar.
Vilhjálmur Hjálmarsson. Eysteinn í eldlínu
stjórnmálanna. Ævisaga. Vaka, Reykja­
vík 1983, bls. 209.
Dagbækur og minnisblöð Árna Gíslasonar.
Frásagnir og dagbækur frá bræðrum Árna.
94