Skagfirðingabók - 01.01.2011, Side 113
HARALDUR JÓHANNSSON
VILHELM ERLENDSSON KAUPMAÐUR
Á HOFSÓSI OG KONA HANS
HALLFRÍÐUR PÁLMADÓTTIR
____________
Ég gekk í barnaskóla og síðar í ung
lingaskóla á Hofsósi, en átti heimili á
Þönglaskála í tveggja tveggja kíló
metra fjarlægð frá þorpinu. Fram að
þeim tíma hafði ég aðeins komið á
jólatrésskemmtanir í samkomuhúsinu
Skjaldborg, en nú átti ég þangað leið
alla skóladaga, og ef ég þess utan var
sendur til úttektar í KASH – Kaup
félagi AusturSkagfirðinga Hofsósi.
Sneiðingurinn mátti kallast aðal
gatan í Hofsósi. Hann lá sunnan frá
niður brekkuna, niður að brúnni yfir
Hofsá sem rennur gegnum þorpið. Þar
var íbúðarhús og verslun Vilhelms
Erl endssonar. Í viðbyggingu var sím
stöðin sem kaupmaðurinn reisti og sá
um alla daga. Ég leit oft inn í þessa
búð, þeirra erinda að teygja mig svo
hátt upp fyrir búðarborðið að ég sæi
til bókanna í hillum hinum megin við
gólfið. Fyrir jólin hafði Vilhelm þar til
sölu nýútkomnar girnilegar bækur,
sem hann reyndar kappkostaði að hafa,
ekki bara fyrir jólin, heldur líka á öll
um öðrum tímum.
Mann langaði feikn til að eignast
sumar þessara bóka og óskaði sér að fá
kannski eina þeirra í jólagjöf, jafnvel
bað Guð eins innilega og maður hélt
nægjanlegt til að verða bænheyrður.
En til þess kom aldrei og það var ekki
kaupmanninum að kenna. Hann
reynd i sem hann gat að hafa þær fáan
legar og við það var Guð honum hjálp
legur. Búðarborðið sjálft í hyrndum
hálfhring á gólfinu, endaði í upphækk
un til hægri við innganginn. Þarna
stóð Vilhelm kaupmaður og vann í
bókhaldi sínu, lágur maður vexti,
grannur og virðulegur, alltaf sem
spari klæddur. Hann var svipfagur, bar
ljúfmennskuna í svip sínum, alvöru
gefinn fannst okkur þeim yngri, en
einmitt það undirstrikaði hans innri
mann, styrkleika hans og um leið
eigið sjálfstæði.
Þessar teygingar mínar yfir búðar
borðið í Vilhelmsbúð endurtóku sig
árlega og á öllum árstímum. Þær
fræddu mig um hvað væri á boðstólum
og má segja að þær yrðu minn fyrsti
þefur af prentaðri menningu. En jafn
framt er mér ljúft og skylt að geta
þess, að þegar maður kom til þessarar
nálgunar við heimsbókmenntirnar,
átti kaupmaðurinn til að taka sér
matskeið í hönd, stinga henni ofan í
háar brjóstsykursglerkrukkur, veiða
upp einn eða stundum tvo mola og
113