Skagfirðingabók - 01.01.2011, Qupperneq 113

HARALDUR JÓHANNSSON
VILHELM ERLENDSSON KAUPMAÐUR
Á HOFSÓSI OG KONA HANS
HALLFRÍÐUR PÁLMADÓTTIR
____________
Ég gekk í barnaskóla og síðar í ung­
lingaskóla á Hofsósi, en átti heimili á
Þönglaskála í tveggja tveggja kíló­
metra fjarlægð frá þorpinu. Fram að
þeim tíma hafði ég aðeins komið á
jólatrésskemmtanir í samkomuhúsinu
Skjaldborg, en nú átti ég þangað leið
alla skóladaga, og ef ég þess utan var
sendur til úttektar í KASH – Kaup­
félagi Austur­Skagfirðinga Hofsósi.
Sneiðingurinn mátti kallast aðal­
gatan í Hofsósi. Hann lá sunnan frá
niður brekkuna, niður að brúnni yfir
Hofsá sem rennur gegnum þorpið. Þar
var íbúðarhús og verslun Vilhelms
Erl endssonar. Í viðbyggingu var sím­
stöðin sem kaupmaðurinn reisti og sá
um alla daga. Ég leit oft inn í þessa
búð, þeirra erinda að teygja mig svo
hátt upp fyrir búðarborðið að ég sæi
til bókanna í hillum hinum megin við
gólfið. Fyrir jólin hafði Vilhelm þar til
sölu nýútkomnar girnilegar bækur,
sem hann reyndar kappkostaði að hafa,
ekki bara fyrir jólin, heldur líka á öll­
um öðrum tímum.
Mann langaði feikn til að eignast
sumar þessara bóka og óskaði sér að fá
kannski eina þeirra í jólagjöf, jafnvel
bað Guð eins innilega og maður hélt
nægjanlegt til að verða bænheyrður.
En til þess kom aldrei og það var ekki
kaupmanninum að kenna. Hann
reynd i sem hann gat að hafa þær fáan­
legar og við það var Guð honum hjálp­
legur. Búðarborðið sjálft í hyrndum
hálfhring á gólfinu, endaði í upphækk­
un til hægri við innganginn. Þarna
stóð Vilhelm kaupmaður og vann í
bókhaldi sínu, lágur maður vexti,
grannur og virðulegur, alltaf sem
spari klæddur. Hann var svipfagur, bar
ljúfmennskuna í svip sínum, alvöru­
gefinn fannst okkur þeim yngri, en
einmitt það undirstrikaði hans innri
mann, styrkleika hans og um leið
eigið sjálfstæði.
Þessar teygingar mínar yfir búðar­
borðið í Vilhelmsbúð endurtóku sig
árlega og á öllum árstímum. Þær
fræddu mig um hvað væri á boðstólum
og má segja að þær yrðu minn fyrsti
þefur af prentaðri menningu. En jafn­
framt er mér ljúft og skylt að geta
þess, að þegar maður kom til þessarar
nálgunar við heimsbókmenntirnar,
átti kaupmaðurinn til að taka sér
matskeið í hönd, stinga henni ofan í
háar brjóstsykurs­glerkrukkur, veiða
upp einn eða stundum tvo mola og
113